Fundering op staal: Wat betekent het en hoe werkt het?

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Inleiding

Een fundering op staal is een veelvoorkomende bouwtechniek in Nederland, vooral in regio’s waar de bodem stabiel is en voldoende draagkracht heeft. Hoewel de term “fundering op staal” vaak verwarring oproept, betekent het in feite dat een gebouw op een stevige ondergrond wordt geplaatst, zoals zand, klei of veen. De term stamt uit het Oudgermaans “stal” en betekent letterlijk “vaste plaats” of “staan op, rusten op betekent”. In dit artikel bespreiden we de essentie van een fundering op staal, de verschillende varianten, de toepassing, en de voordelen en nadelen van deze bouwtechniek. De informatie is gebaseerd op de gegevens uit de bronnen, waaronder technische specificaties, toepassingsvoorwaarden en praktijkvoorbeelden.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal is geen bouwtechniek waarbij staal wordt gebruikt als materiaal. Het gaat hier om een fundering die op een stevige ondergrond wordt geplaatst, zoals een zandbed of een andere harde bodemlaag. De term duidt dus niet op het gebruik van staal, maar op de stabiliteit van de grond. Dit verschijnsel is vooral in regio’s zoals Dordrecht, waar de bodem dikwijls uit een diep veen- of kleilaag bestaat, van toepassing. De fundering draagt het gebouw en zorgt ervoor dat het niet wegzakt of inzakt.

Verschillende vormen van fundering op staal

Er zijn verschillende manieren waarop een fundering op staal kan worden uitgevoerd, afhankelijk van de bodemgesteldheid en het bouwwerk. Hieronder geven we een overzicht van de veelvoorkomende vormen:

1. Strokenfundering

Een strokenfundering bestaat uit een brede strook van beton onder de dragende muren. Deze vorm van fundering is geschikt voor stabiele grondsoorten zoals zand, klei en veen. De strook wordt meestal op de draagkrachtige grond gelegd, zodat de belasting van het gebouw goed wordt verdeeld.

2. Plaatfundering

Bij een plaatfundering wordt er een brede betonnen plaat gelegd op de draagkrachtige grond. Deze methode is geschikt voor zware gebouwen en is vooral in combinatie met een kelder te gebruiken. De plaat zorgt voor een gelijkmatige belastingsverdeling en helpt bij het voorkomen van ongelijkmatige zettingen.

3. Poerenfundering

Bij een poerenfundering worden er betonnen ringen gemaakt en opgevuld met beton. Deze methode is geschikt voor situaties waarin de draagkrachtige laag dieper ligt, zoals bij moeras-, klei- of veengronden. De poeren zorgen voor een gelijkmatige belastingsverdeling en zijn ideaal voor zware gebouwen.

4. Puttenfundering

Een puttenfundering wordt vaak gebruikt wanneer de draagkrachtige laag te diep ligt. Hierbij worden er putten gegraven en opgevuld met beton. Deze methode is geschikt voor zware gebouwen, maar vereist wel een uitgebreid grondonderzoek.

Toepassingsvoorwaarden en technische eisen

Bij het aanbrengen van een fundering op staal zijn er verschillende technische eisen en voorwaarden. Deze zijn afhankelijk van de bodemgesteldheid, het gewicht van het gebouw en de locatie. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste toepassingsvoorwaarden:

1. Grondvervanging en grondverbetering

Bij een fundering op staal wordt vaak gebruikgemaakt van grondvervanging of grondverbetering. Hierbij wordt de slechte grond vervangen door zand of wordt het grondgewicht verlaagd door verdichting of groutinjectie. Dit zorgt voor een betere draagkracht en helpt bij het voorkomen van verzakkingen.

2. Belastingen en belastingen

Bij de uitvoering van een fundering op staal is het belangrijk om rekening te houden met de belastingen. De maximale bovenbelasting mag niet hoger zijn dan 5 kN/m², en de maximale belasting op kelderwanden mag niet hoger zijn dan 30 kN/m. Ook moet rekening worden gehouden met het gewicht van de dekplaat en de belastingen vanaf de funderingsstrook.

3. Grondwaterstand

De grondwaterstand speelt een belangrijke rol bij de uitvoering van een fundering op staal. De hoogste toelaatbare grondwaterstand mag niet hoger zijn dan 200 cm boven de onderkant van de keldervloer. Als dit niet in de gaten wordt gehouden, kan het tot opdrijven van de kelder leiden, vooral bij een grondwaterstand die hoger is dan 150 cm.

4. Belastingen vanuit de fundering

Bij een fundering op staal moet rekening worden gehouden met de belastingen vanuit de fundering. Als de belasting hoger is dan 50 kN/m, moet de fundering worden verdiept. Daarnaast moet de fundering aan de voet van de kelder worden aangezet, zodat de kelder toch in standaarduitvoering kan worden toegepast.

Voordelen en nadelen van een fundering op staal

Een fundering op staal heeft zowel voordelen als nadelen, afhankelijk van de situatie. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voordelen en nadelen.

Voordelen:

Stabiliteit: Een fundering op staal is ideaal voor stabiele grondsoorten en zorgt voor een betrouwbare ondergrond voor het gebouw.
Veiligheid: Door de juiste grondvervanging en grondverbetering wordt het risico op verzakkingen en ongelijkmatige zettingen verlaagd.
Lage onderhoudskosten: Een fundering op staal vereist in de regel geen intensief onderhoud, mits de grond goed is voorbereid.

Nadelen:

Afhankelijkheid van de bodem: Een fundering op staal is slechts geschikt voor grondsoorten die voldoende draagkracht hebben. Bij zachte grondsoorten zoals veen of zachte klei kan het tot verzakkingen komen.
Onderhoud en herstel: Bij een fundering op staal kan het nodig zijn om de grond te versterken of te vervangen, wat extra kosten kan opleveren.
Beperkte schaalbaarheid: Een fundering op staal is minder geschikt voor grote uitbreidingen of veranderingen in het gebouw.

Toepassingen van een fundering op staal

Een fundering op staal wordt vaak gebruikt bij het bouwen van woningen, kelders en andere gebouwen waar de bodem stabiel is. De methode is vooral geschikt voor gebieden met zand- of kleigronden, zoals in het oosten en het zuiden van Nederland. Ook bij het uitgraven van kelders en het uitbreiden van woningen is een fundering op staal vaak het meest geschikte optie.

Kelders en uitbreidingen

Bij het verdiepen van een kelder is het belangrijk om de fundering van het huis te onderzoeken. Dit wordt vaak gedaan via een inspectie, waarbij wordt gekeken naar de mogelijkheid om de kelder te verdiepen. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de aanwezigheid van een kruipruimte, die vaak wordt gebruikt voor de installaties. Door de kruipruimte te zuigen of af te graven, kan de kelder worden verdiept, waardoor er meer ruimte ontstaat.

Funderingsherstel

Bij een funderingsherstel wordt de vloer van de begane grond verwijderd en worden nieuwe funderingspalen in de bodem geboord en gevuld met beton. Hierdoor ontstaat er een betere ondergrond voor het gebouw, waardoor de kelder kan worden uitgebreid.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte bouwtechniek die geschikt is voor stabiele grondsoorten. De term duidt niet op het gebruik van staal, maar op de stabiliteit van de grond. Er zijn verschillende vormen van fundering op staal, waaronder strokenfundering, plaatfundering, poerenfundering en puttenfundering. Bij de uitvoering van een fundering op staal zijn verschillende technische eisen en voorwaarden van toepassing, waaronder grondvervanging, belastingen en grondwaterstand. Hoewel een fundering op staal voordelen heeft, zoals stabiliteit en veiligheid, kan het ook nadelen hebben, zoals afhankelijkheid van de bodem en beperkte schaalbaarheid. De methode is vooral geschikt voor gebieden met zand- of kleigronden en wordt vaak gebruikt bij het bouwen van woningen, kelders en andere gebouwen.