Opstijgend grondwater in de kelder: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

In de regio’s waar het grondwaterpeil hoog ligt, zoals Nederland en België, is opstijgend grondwater een veelvoorkomend probleem dat vooral in kelders kan leiden tot vochtproblemen. Het grondwater dat ondergronds opstijgt via de muren en vloeren van een kelder kan leiden tot een vochtige of zelfs natte kelder, wat op zijn beurt schimmels, schade aan de constructie en gezondheidsproblemen kan veroorzaken. In dit artikel bespreiden we de oorzaken van opstijgend grondwater, de gevolgen daarvan en de mogelijke oplossingen om de kelder vochtvrij te houden.

Oorzaken van opstijgend grondwater

Opstijgend grondwater ontstaat wanneer het grondwaterpeil stijgt en via de poreuze muren en vloeren van een kelder naar binnen dringt. Dit kan gebeuren door verschillende factoren, waaronder:

Slechte afdichting van de kelderwanden en -vloer: Als de muren of vloeren niet goed zijn afgedicht of beschadigd zijn, kan het grondwater makkelijker naar binnen sijpelen. Dit geldt zowel voor nieuw gebouwde als oude woningen.
Te hoge grondwaterstand: Bij hoge neerslag en stijgende grondwaterstanden kan het water snel opstijgen. Dit is vooral het geval in gebieden met een laag ligging of een zware bodem.
Poreuze muren en vloeren: Bakstenen, beton en andere materialen kunnen door hun poreuze structuur vocht opnemen. Als deze materialen niet goed zijn behandeld, kan dit leiden tot opstijgend vocht.
Slechte drainage of afvoer: Bij onvoldoende afvoer of een overbelast afwateringssysteem kan het water zich opstapelen en via de keldermuren naar binnen sijpelen.
Verkeerde bouwpraktijken: Bij de bouw van een kelder kunnen fouten zijn gemaakt, zoals onvoldoende afdichting, onvoldoende ventilatie of gebruik van niet-vochtbestendig materiaal.

Deze factoren kunnen samenwerken om opstijgend grondwater te veroorzaken, waardoor de kelder vochtig raakt. Het verschijnt vaak in de vorm van vochtplekken aan de plinten, schimmels, muffe geuren of plassen water op de vloer.

Gevolgen van opstijgend grondwater

Een vochtige kelder heeft verschillende nadelige gevolgen voor zowel de woning als de bewoners. Hieronder staan de belangrijkste gevolgen van opstijgend grondwater in de kelder beschreven:

Schimmels en bacteriën: Vochtige omstandigheden zijn ideaal voor het groeien van schimmels en bacteriën. Dit kan gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals allergieën, astma en huidirritaties.
Schade aan de constructie: Vocht kan de structuur van de kelder aantasten, waardoor de vloeren en muren beschadigd raken. Dit kan leiden tot loslatend behang, afbladderende verf of zelfs structurale schade.
Muffe geuren en luchtvochtigheid: Een vochtige kelder kan leiden tot een onaangename luchtgeur en een verhoogde luchtvochtigheid, wat zowel ongemakkelijk als gezondheidsgevaarlijk kan zijn.
Verlies van waarde en functionaliteit: Een vochtige kelder is niet geschikt voor gebruik als woonruimte of opslagruimte. Dit kan leiden tot verlies van waarde en een verminderde functionaliteit van de woning.

Oplossingen tegen opstijgend grondwater

Om opstijgend grondwater te voorkomen of te beheersen, zijn er verschillende oplossingen die kunnen worden toegepast. De keuze van de oplossing hangt af van de omstandigheden, zoals de ernst van het probleem, het type kelder en het budget.

1. Kelderbekuiping

Kelderbekuiping is een veelgebruikte methode om een kelder vochtvrij te maken. Hierbij wordt de kelderwanden en -vloer met een waterdichte cementeringslaag bekleed. Dit voorkomt dat het grondwater door de muren naar binnen sijpelt. De methode is vooral geschikt voor kelders die al langer in gebruik zijn en waar sprake is van beschadigde muren.

De werkwijze van kelderbekuiping bestaat uit het afkappen van de huidige afwerking, het lokaliseren van de lekkages en het aanbrengen van waterdichte lagen. Hierbij wordt vaak gesproken over binnen- en buitenbekuiping. Binnenbekuiping is geschikt voor bestaande kelders, terwijl buitenbekuiping vooral wordt toegepast bij nieuw gebouwde woningen.

De kosten van kelderbekuiping variëren afhankelijk van de grootte van de kelder en de methode. Volgens de bronnen is de gemiddelde prijs voor binnenbekuiping tussen € 15 en € 17 per vierkante meter, terwijl buitenbekuiping aanzienlijk duurder is, met een prijs van ongeveer € 60 per vierkante meter.

2. Kelderdrainage

Een andere oplossing om opstijgend grondwater te voorkomen is kelderdrainage. Hierbij wordt een drainsysteem aangelegd dat het overtollige water uit de kelder afvoert. Dit systeem bestaat vaak uit een vochtwerende noppenfolie, een afvoersysteem en een waterpomp die het water naar de riolering leidt.

Kelderdrainage is vooral geschikt voor kelders waar het grondwaterpeil te hoog is of waar sprake is van een hoge ondergrondse waterdruk. Het systeem is effectief, maar kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen. De prijs van kelderdrainage ligt tussen de € 3.000 en € 10.000, afhankelijk van de grootte van de kelder en de complexiteit van het systeem.

3. Muren injecteren

Een alternatief is het injecteren van de muren met een vochtwerend middel. Hierbij worden gaten in de muren geboort, die vervolgens worden opgevuld met een vochtwerende gel. Deze methode is vooral geschikt voor kelders met losse plekken of gaten in de muren.

De kosten van muren injecteren liggen ongeveer tussen de € 100 en € 150 per vierkante meter, afhankelijk van de omvang van de kelder en het type injectiemiddel dat wordt gebruikt.

4. Ventilatie en droogte

Een eenvoudige oplossing is het verbeteren van de ventilatie van de kelder. Een goede ventilatie kan helpen om de luchtvochtigheid te verlagen en zo vochtproblemen te voorkomen. Daarnaast kunnen drogers en vochtvreters worden gebruikt om het overgebleven vocht te verwijderen na een overstroming of een te hoge grondwaterstand.

Conclusie

Opstijgend grondwater in de kelder is een veelvoorkomend probleem dat zowel praktische als gezondheidsgerelateerde gevolgen kan hebben. De oorzaken zijn vaak te vinden in de bouwpraktijken, het materiaal en de afdichting van de kelder. De gevolgen zijn vooral schimmels, schade aan de constructie en onaangename geuren. De oplossingen variëren van kelderbekuiping en drainage tot ventilatie en injecteren van muren.

Om het probleem effectief aan te pakken, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Een professionele inspectie van de kelder kan helpen om de oorzaak van het vocht te bepalen en de juiste oplossing te kiezen. Het is daarom aan te raden om een vochtspecialist in te schakelen, zodat de kelder vochtvrij kan worden gemaakt en herhaling van het probleem wordt voorkomen.