Een ecologisch duinhuis op Terschelling: het ontwerp van Jort Kelder

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

Het bouwen van een woning op Terschelling, een van de Waddeneilanden in Nederland, stelt een unieke uitdaging voor architecten en ontwerpers. De combinatie van een beschermde natuur, strenge bouwvoorschriften en het behoud van het eiland als unieke ecologische plek, vereist innovatieve oplossingen. Een van de meest opvallende woningen op dit eiland is het duinhuis van Jort Kelder, een ontwerp dat zowel architectonisch als ecologisch uniek is. Dit artikel bezoekt het ontwerp, de gebruikte materialen, de ecologische aandacht en de interieuruitstraling van dit unieke huis.

Architectuur en ecologische inpassing

Het duinhuis van Jort Kelder is ontworpen door de architect Marc Koehler, die een unieke aanpak kiest om het huis te laten samensmelten met de omgeving. Het huis is grotendeels ondergebracht in het duin, zodat het visueel minder opvalt in de omgeving. Hierdoor is het zichtbare volume van het gebouw beperkt, terwijl de isolatie en de ecologische voetafdruk zijn verminderd. De keuze voor hout als hoofdmateriaal speelt hier een belangrijke rol in, vanwege de biologische afbreekbaarheid en de hoge isolatiewaarde. Bovendien is het relatief lage gewicht van hout ideaal voor het transport naar het eiland, waar de bereikbaarheid beperkt is.

De architect kiest voor een prefab bouwsysteem, wat het bouwproces sneller maakt en de impact op de natuur minimaliseert. Door het te werken met een vooraf opgebouwd systeem, wordt het huis als een bouwpakket met de boot naar het eiland gebracht. Dit systeem maakt het mogelijk om binnen korte tijd de constructie op te bouwen, gezien bouwen op Terschelling alleen buiten het broedseizoen van de duinvogels is toegestaan. Daarnaast zorgt het systeem voor een snelle en ecologische uitvoering van het project.

Interieuruitstraling en functie

Het interieur van het huis is geïnspireerd op het landschap van Terschelling. De architect heeft gebruikgemaakt van kleuren en materialen die passen bij de natuur. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton geven de sfeer van de basalten dijklichamen. Voor de leefruimten is zandkleurig pigment aan het beton toegevoegd, wat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt. In de afwerking en stoffering van wanden en meubels komt zowel het grijs en wit van de zee voor als het geelgroen van het gras en het bruin van de struiken en heesters.

De houtconstructie is onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs. Voor de gevels is gekozen voor western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt – net als het helmgras rond het huis.

Het huis is opgebouwd als een spiraalvormige plattegrond, met tien vloeren die als een trap omhoog spiralen rond de centrale open haard. Dit zorgt voor verschillende domeinen, elk met een eigen sfeer, voor zowel de twee gezinnen als de volwassenen en kinderen. Net zoals tijdens een klim door de duinen, heeft men vanuit de verschillende ruimtes steeds een ander uitzicht. In het souterrain, met de slaapkamers en badkamers, valt licht binnen door hoge ramen, waardoor men zicht heeft op het zand dat tegen het glas stuift.

Ecologische voetafdruk en duurzaamheid

Het huis van Jort Kelder is ontworpen met een ecologische inpassing in gedachten. De keuze voor hout, een biologisch afbreekbaar materiaal, en de combinatie van goede isolatie en open ruimte, zorgen ervoor dat er geen centrale verwarming nodig is. Een open haard voldoet aan de verwarmingsbehoeften, terwijl zonnepanelen, verstopt achter het huis, het huisje voorzien van de benodigde elektriciteit.

De architect heeft ook gekozen voor installaties die een beperkte investering vergen en eenvoudig te onderhouden zijn. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen. Daarnaast wordt de beleving van het landschap centraal gesteld. Het huis is dus niet alleen een woning, maar ook een ontsnapping van het drukke stedelijke leven, waarin de natuur centraal staat.

Ruimtelijke indeling en functionaliteit

De ruimtelijke indeling van het huis is uniek en functioneel. Het huis is opgebouwd als een spiraalvormige plattegrond, met tien vloeren die als een trap omhoog spiralen rond de centrale open haard. Dit zorgt voor verschillende domeinen, elk met een eigen sfeer, voor zowel de twee gezinnen als de volwassenen en kinderen. Net zoals tijdens een klim door de duinen, heeft men vanuit de verschillende ruimtes steeds een ander uitzicht.

De ruimtes zijn verdeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centrale open haard. Tezamen vormen de tien vloerniveaus een bescheiden promenade architecturale; vanuit het ondergrondse slaapdomein stijg je langzaam naar boven, langs de entree, de woon- en eetruimte, naar de keuken en via de speel/gamevloer (voor neefjes en nichtjes) tot in de lounge bovenin. De architect kiest hier voor een open ruimte, waarin de muren zijn weggevallen, wat zorgt voor een lichter en ruimer gevoel.

Conclusie

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een uniek voorbeeld van ecologische architectuur en duurzame bouw. Het huis is perfect ingepast in de omgeving, met een ruimtelijke indeling die zowel functioneel als esthetisch aantrekkelijk is. De keuze voor hout, de combinatie van goede isolatie en open ruimte, en de ecologische inpassing maken het huis tot een voorbeeld van duurzame woningbouw. Het is een woning die zowel functioneel als esthetisch uniek is, en die zich goed inpassen in de natuur van Terschelling.