Ontspanningsleiding in de riolering: functie, toepassing en veelvoorkomende fouten

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

In de riolering van woningen speelt de ontspanningsleiding een cruciale rol bij het waarborgen van een functionerend afvoersysteem. De ontspanningsleiding zorgt voor beluchting en ontluchting van de binnenriolering, waardoor drukverschillen worden voorkomen en stankoverlast wordt verminderd. In dit artikel worden de functie, toepassing en veelvoorkomende fouten van de ontspanningsleiding uitgebreid besproken, gebaseerd op informatie uit verschillende bronnen.

Wat is een ontspanningsleiding?

Een ontspanningsleiding is een verticale afvoerleiding die bedoeld is om de binnenriolering te beluchten en te ontluchten. Deze leiding zorgt ervoor dat lucht in het rioleringssysteem kan worden opgenomen en dat drukverschillen worden opgeheven. De ontspanningsleiding is vaak het laatste deel van de leiding dat boven het dak uitsteekt. Het doel van de ontspanningsleiding is om de luchtstroom in het rioleringssysteem te waarborgen, waardoor het water efficiënt kan worden afgevoerd.

In de binnenriolering is de ontspanningsleiding van groot belang, vooral bij woningen uit de jaren ’30, ’40 en ’50, waarin het systeem vaak gecombineerd werd gebruikt voor het lozen van hemelwater en vuilwater. Bij oudere woningen is de ontspanningsleiding vaak niet aanwezig, wat leidt tot problemen met stankoverlast en drukproblemen.

Functie en werking van de ontspanningsleiding

De ontspanningsleiding dient om de luchtstroom in het rioleringssysteem te waarborgen. Bij het afvoeren van water ontstaan er drukverschillen in de afvoerleidingen. Deze drukverschillen kunnen leiden tot stankoverlast, omdat de sifons leeggetrokken kunnen worden. De ontspanningsleiding zorgt ervoor dat er voldoende lucht in het systeem komt, waardoor de drukverschillen worden opgeheven.

In de standleiding van een rioleringssysteem ontstaan twee soorten stromingen: het vallende water met afvalstoffen en een luchtstroming. Als een kleine hoeveelheid water wordt afgevoerd, loopt het langs de wanden van de standleiding naar beneden. Hierdoor ontstaat een wrijving tussen de lucht en het vallende water, waardoor lucht wordt meegezogen. Als gevolg hiervan ontstaan er drukverschillen in de standleiding. In het bovenste gedeelte van de standleiding ontstaat een onderdruk en in het onderste gedeelte een overdruk.

De ontspanningsleiding moet aangesloten zijn op een ontspanningsleiding waardoor de binnenriolering in open verbinding staat met de buitenlucht. Dit zorgt ervoor dat lucht in het systeem kan worden opgenomen en dat drukverschillen worden opgeheven. Bij de plaatsing van de ontspanningsleiding moet worden gelet op specifieke eisen, zoals de afstand tot het dak en de diameter van de leiding.

Toepassing en aanleg van de ontspanningsleiding

Bij de aanleg van een nieuwe riolering is de ontspanningsleiding een onmisbaar onderdeel. De standleiding moet verticaal lopen vanaf het laagste punt van het gebouw tot het hoogste punt, en moet aangesloten zijn op de ontspanningsleiding. De diameter van de ontspanningsleiding moet overeenkomen met de diameter van de standleiding.

In veel gevallen wordt de ontspanningsleiding in de keuken of in de badkamer aangelegd, waar de luchtstroom in het systeem kan worden opgenomen. Bij de aanleg van de ontspanningsleiding moet worden gelet op de afstand tot de wanden en het plafond, en op de juiste helling van de leiding. De ontspanningsleiding moet niet in de buurt van deuren of ramen worden geplaatst, om te voorkomen dat lucht in de woning terechtkomt.

In sommige gevallen kan de ontspanningsleiding worden aangesloten op de hemelwaterafvoer, wat kan leiden tot problemen bij het afvoeren van water. Daarom is het belangrijk om de ontspanningsleiding op een juiste manier aan te sluiten op de binnenriolering.

Veelvoorkomende fouten bij de aanleg en werking van de ontspanningsleiding

Bij de aanleg van de ontspanningsleiding worden veel fouten gemaakt, die leiden tot problemen met het functioneren van het rioleringssysteem. In onderstaande tabel zijn enkele veelvoorkomende fouten opgesomd:

Fout	Oorzaak	Oplossing
Geen ontspanningsleiding aanwezig	Oude woningen ontbreken vaak aan deze leiding	Aanleggen van een nieuwe ontspanningsleiding
Verkeerde diameter	De diameter van de ontspanningsleiding is te klein	Aanpassen van de diameter van de ontspanningsleiding
Verkeerde locatie	De ontspanningsleiding wordt niet op de juiste plek geplaatst	Correcte locatie bepalen
Geen voldoende beluchting	De ontspanningsleiding is niet goed aangesloten op de binnenriolering	Herinstallatie van de ontspanningsleiding
Gebruik van verkeerde materialen	De ontspanningsleiding is gemaakt van ongeschikte materialen	Gebruik van geschikte materialen zoals PVC of PE

Belangrijkheid van een juiste aanleg van de ontspanningsleiding

Een juiste aanleg van de ontspanningsleiding is essentieel voor het functioneren van het rioleringssysteem. Bij een verkeerd aangelegde ontspanningsleiding kunnen er problemen ontstaan met het afvoeren van water, stankoverlast en drukproblemen. Daarnaast kan een verkeerd aangelegde ontspanningsleiding leiden tot verstoppingen en reparatiekosten.

Bij de aanleg van de ontspanningsleiding is het belangrijk om rekening te houden met de richtlijnen van het Bouwbesluit en de norm NEN 3215. Deze norm bepaalt de eisen aan de binnenriolering en geeft aan hoe de ontspanningsleiding moet worden aangelegd.

Conclusie

De ontspanningsleiding is een essentieel onderdeel van de binnenriolering, waarbij beluchting en ontluchting van het rioleringssysteem worden geregeld. De ontspanningsleiding zorgt ervoor dat drukverschillen worden opgeheven en dat stankoverlast wordt verminderd. Bij de aanleg van de ontspanningsleiding is het belangrijk om rekening te houden met de juiste diameter, locatie en materiaal. Veelvoorkomende fouten bij de aanleg en werking van de ontspanningsleiding kunnen leiden tot problemen met het functioneren van het rioleringssysteem. Daarom is het belangrijk om bij de aanleg van de ontspanningsleiding rekening te houden met de richtlijnen van het Bouwbesluit en de norm NEN 3215.

Bronnen

ontspanningsleiding