Kelders en de invloed op de inhoudsberekening in het bouwplan

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

Inleiding

De inhoudsberekening van gebouwen speelt een belangrijke rol in het bouwplan, met name bij het bepalen of een kelder wel of niet wordt meegerekend bij de totale inhoud van een woning. Uit de beschikbare bronnen blijkt dat de behandeling van kelders in het bouwplan afhankelijk is van het bestemmingsplan en de daarin opgenomen regels. Daarnaast zijn er verschillende modellen voor kelders die op verschillende manieren kunnen worden meegerekend of niet. In dit artikel wordt nader ingegaan op de regels rond kelders, de toepassing van beleidsregels, en de impact op de inhoudsberekening van woningen. De inhoud van de kelder kan worden meegerekend als het bestemmingsplan hier niets over zegt, maar dit is afhankelijk van de context en de toepassing van de regels.

Kelders en de inhoudsberekening

In het bouwplan wordt de inhoud van een woning vaak bepaald door de totale oppervlakte en de gebruiksfunctie. Bij kelders gelden specifieke regels die afhankelijk zijn van het bestemmingsplan. Uit de beschikbare bronnen blijkt dat er drie modellen zijn voor kelders, namelijk model 1, model 2 en model 3. Deze modellen bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening van de woning. Bij model 1 en model 2 wordt de kelder niet opgenomen in de inhoudsberekening van de woning, aangezien de ruimtelijke impact minimaal is. Model 3 wordt eveneens niet opgenomen, mits de koekoek niet breder is dan 2 meter. Een koekoek is een ondergeschikte licht- en ventilatieschacht, en de breedte van de koekoek speelt hierbij een rol bij de toepassing van de regels.

De regels zijn van toepassing op ondergrondse bebouwing, zoals een kelder, en deze kunnen pas buiten beschouwing worden gelaten als het bestemmingsplan hier expliciet over zegt. Als het bestemmingsplan niets bepaalt over het meerekenen van de kelder, dan moet op basis van jurisprudentie de inhoud van de kelder wel worden meegerekend, zelfs indien het bestemmingsplan aangeeft dat gemeten moet worden “boven peil”. Dit betekent dat de kelder wel in de inhoudsberekening wordt opgenomen, tenzij het bestemmingsplan expliciet bepaalt dat dit niet het geval is.

Toepassing van beleidsregels bij kelders

Bij de beoordeling van kelders in het bouwplan wordt vaak gebruikgemaakt van beleidsregels. Deze regels zijn bedoeld om de toepassing van de regels in het bestemmingsplan te bepalen. Bijvoorbeeld, als er sprake is van een kelder die onder een hoofdgebouw of een bijbehorend bouwwerk valt, dan is het toegestaan, mits aan bepaalde eisen wordt voldaan. Daarnaast is het niet toegestaan om de kelder te gebruiken voor het vergroten van het aantal woningen. Dit is van belang bij het bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening.

De regels rond kelders zijn niet eenduidig, en de toepassing van beleidsregels is afhankelijk van de context. Bijvoorbeeld, als de grond is gelegen in een grondwaterbeschermingsgebied of een gebied met hoge archeologische waarden, dan moet worden aangetoond dat de te beschermen lagen niet worden aangetast. Dit is van belang bij het bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening.

Kelders en het gebruik van afwijkingen

Soms is het nodig om afwijkingen te maken van de regels van het bestemmingsplan, bijvoorbeeld bij de aanleg van een kelder. In dit geval wordt er per aanvraag een afweging gemaakt, waarbij het bouwplan o.a. moet voldoen aan de algemene voorwaarden voor afwijking. Daarnaast moet ook voldaan worden aan overig beleid dat van toepassing kan zijn. Dit is belangrijk bij het bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening.

Bij bijbehorende bouwwerken bij andere functies, niet zijnde woningen, kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een kantoor, een winkel, een bedrijfsgebouw of een maatschappelijke functie. Omdat deze gevallen niet vaak voorkomen en zeer verschillend zijn, is het moeilijk om hier een beleidsstandaard voor te maken. Daarom wordt per aanvraag een afweging gemaakt, waarbij het bouwplan o.a. zal moeten voldoen aan de algemene voorwaarden voor afwijking. Dit is belangrijk bij het bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening.

Kelders en duurzaamheid

Bij de aanleg van kelders kan ook rekening worden gehouden met duurzaamheid. Bijvoorbeeld, bij de aanpassing van het Bor wordt geregeld dat aanvragen om omgevingsvergunning tot afwijking van het bestemmingsplan voor het aanbrengen van isolatie in bestaande gebouwen via de reguliere procedure verlopen, in plaats van via de uitgebreide procedure. Dit is van toepassing bij de aanleg van kelders en andere bouwwerken. Hierbij moet worden aangevraagd of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening van de woning.

Daarnaast moet bij het bouwen van kelders rekening worden gehouden met het behoud van monumentale waarden. Bijvoorbeeld, als een woning met een dakhelling wordt uitgebreid die in strijd is met het op dat moment geldende bestemmingsplan, mag de bestaande strijdige dakhelling worden gehandhaafd. Dit is belangrijk bij het bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening van de woning.

Tabel: Kelders en hun invloed op de inhoudsberekening

Model	Beschrijving	Invloed op inhoudsberekening
Model 1	Kelders die geen ruimtelijke impact hebben	Niet opgenomen in de inhoudsberekening
Model 2	Kelders met minimale ruimtelijke impact	Niet opgenomen in de inhoudsberekening
Model 3	Kelders met een koekoek van maximaal 2 meter	Niet opgenomen in de inhoudsberekening, mits aan eisen voldaan

Conclusie

De inhoudsberekening van een woning is afhankelijk van de toepassing van de regels in het bestemmingsplan, met name bij de behandeling van kelders. De kelder wordt in veel gevallen wel meegerekend bij de inhoudsberekening, tenzij het bestemmingsplan dit expliciet bepaalt. De toepassing van beleidsregels is afhankelijk van de context, en bij de aanleg van kelders kan ook rekening worden gehouden met duurzaamheid. Daarnaast is de toepassing van afwijkingen van toepassing bij het bepalen of de kelder wel of niet wordt meegerekend bij de inhoudsberekening van de woning. Het is belangrijk om rekening te houden met de regels rond kelders en hun invloed op de inhoudsberekening.