Aesghe Heringa en de historische context van de Hoxwierstate

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

De naam Aesghe Heringa komt in de historische bronnen voor als een belangrijk lid van de familie Heringa, die in de 15e eeuw woonde op de Hoxwierstate in Friesland. Deze familie had een langdurige geschiedenis en speelde een rol in de regionale geschiedenis, met name in het gebied van Mantgum. De naam Aesghe Heringa verschijnt in meerdere bronnen, waaronder stamboomwebsites, archieven, en historische documenten. De gegevens die beschikbaar zijn, geven een overzicht van de familiegeschiedenis en de rol van Aesghe Heringa in de geschiedenis van de Hoxwierstate.

De Hoxwierstate: een historisch landgoed

De Hoxwierstate was een landgoed dat zich bevond in het noordoosten van Mantgum, in Friesland. Het was in de 15e eeuw voor het eerst genoemd en werd in de jaren veertig van de 18e eeuw afgebroken. De naam Hoxwier is afgeleid van het feit dat het landgoed lag in een hoek waar de Middelzeedijk zich bevond. In het Fries is "hox" of "hokse" een term voor hoek, terwijl "wier" een term is voor een terp. Het landgoed lag dus buiten de voormalige Middelzee, enkele honderden meters ten westen van de Slachtedyk.

De Hoxwierstate had een specifieke betekenis in de regionale geschiedenis, omdat het niet alleen een landgoed was, maar ook rechten had, waaronder het recht van zwanejacht. Dit recht, dat in 1529 vastlag, stelde de eigenaars in staat om op wilde en gemerkte zwanen te jagen en het recht te hebben dat de eigen zwanen zich ongehinderd mochten bevinden, zolang het hoorbaar was in het gebied van Mantgum. Dit recht is tot op heden gebleven.

Aesghe Heringa: een belangrijk lid van de familie

De bronnen geven aan dat Aesghe Heringa in de 15e eeuw woonde op de Hoxwierstate. Volgens de bronnen is hij geboren rond 1375 in Rauwerd en overleed rond 1442 in Mantgum. Zijn vader heette Hette Heringa, en zijn echtgenote heette Sicca Beslinga. Hij had een zoon genaamd Fokke Aesges Heringa, die later zelf ook een rol zou spelen in de geschiedenis van de familie.

In de bronnen is ook sprake van een andere Aesghe, genaamd Aesge Hettes Heringa, die in de 15e eeuw woonde op de Hoxwierstate. Hij had een dochter genaamd Eelcke, die in 1402 trouwde met Ydt Tjaerdsdr (Ida) Aylva. Ook was er een Aesghe die in 1412 trouwde met Gerlant Gerrolts Herema en Jel Hobbes Wybrantsdr Hermana, en die het landgoed Hoxwier overnam. Deze informatie duidt erop dat de familie Heringa in de loop der jaren verschillende personen met de naam Aesghe had, die mogelijk verwant waren aan elkaar.

De geschiedenis van de Hoxwierstate

De Hoxwierstate werd in de loop der jaren verder uitgebreid en veranderde in het bezit van verschillende families. In de 16e eeuw was de staat eigendom van de familie van Galama, en later van de familie van Hoppers. In 1657 werd het landgoed verkocht aan Feye van Aylva. Het landgoed had toen een grootte van 62 pondemaat, waarvan het "hornleger" 8 pondemaat was. Een pondemaat is gelijk aan 0,367 hectare, wat betekent dat het landgoed ongeveer 22,4 hectare groot was.

In de 17e eeuw was de Hoxwierstate een belangrijk landgoed, en werd het gebruikt als woning en als productieplaats van landbouwproducten. In de 18e eeuw begon het landgoed echter te verval, en werd het in de jaren veertig van de 18e eeuw afgebroken. De grachten werden gedempt, de singels werden gerooid, en het landgoed werd uiteindelijk volledig vernietigd. De enige overgebleven bouw was een poort, die nog een tijdlang stond.

Aesghe Heringa en de familiegeschiedenis

De familie Heringa had een lange geschiedenis, en de naam Aesghe komt in meerdere bronnen voor. Volgens de bronnen is Aesghe Heringa een lid van de familie die in de 15e eeuw woonde op de Hoxwierstate. Hij had een zoon genaamd Fokke Aesges Heringa, die in de 16e eeuw woonde. Ook is er sprake van een Aesghe Fockes Heringa, die in de 15e eeuw woonde in Mantgum en een dochter had genaamd Aesge Fockes Heringa.

De familie Heringa had een sterke invloed op de regio en was betrokken bij de lokale geschiedenis. In de 16e eeuw was er een Aesge van Galama, die in 1529 het recht van zwanejacht vastlegde. Hij had een zoon genaamd Seerp, die in de 16e eeuw het landgoed erfde. In de 17e eeuw was er een Aesghe die in 1475 woonde in Mantgum en een dochter had genaamd Aesge Aesghes Heringa. Ook is er een Aesghe die in de 15e eeuw woonde in de buurt van Hoxwier, en die mogelijk een voorouder was van de familie Heringa.

Conclusie

De naam Aesghe Heringa is terug te vinden in de historische bronnen en verwijst naar een belangrijk lid van de familie Heringa, die in de 15e eeuw woonde op de Hoxwierstate in Friesland. Deze staat had een specifieke betekenis in de regio, met name met betrekking tot het recht van zwanejacht. De familie Heringa had een lange geschiedenis, en de naam Aesghe komt in meerdere bronnen voor, wat duidt op een sterke invloed van de familie op de regionale geschiedenis.