Automatische Kelder Ventilatie: Een Overzicht van Opties en Voordelen

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

De kelder is vaak een ruimte die weinig aandacht krijgt, maar het is wel van cruciaal belang om de luchtkwaliteit en het vochtgehalte daar te controleren. Een slecht geventileerde kelder kan leiden tot schimmelvorming, houtrot, en zelfs schadelijke effecten op de gezondheid. Automatische kelder ventilatie is daarom een veelgebruikte oplossing om dit soort problemen te voorkomen. In dit artikel geven we een overzicht van de verschillende systemen en opties voor automatische ventilatie in de kelder, met inbegrip van de voordelen, nadelen, en prijzen.

Soorten Ventilatiesystemen voor de Kelder

Er zijn verschillende ventilatiesystemen beschikbaar voor het ventileren van een kelder. Deze systemen kunnen worden ingedeeld in natuurlijke ventilatie, mechanische ventilatie, en combinaties daarvan. In de bronnen is een overzicht gegeven van de meest voorkomende systemen, namelijk ventilatiesystemen A, B, C, en D.

Ventilatiesysteem A: Natuurlijke Ventilatie

Ventilatiesysteem A wordt ook wel natuurlijke ventilatie genoemd. Dit is een manier van ventileren waarbij geen motor wordt gebruikt voor de toe- of afvoer van lucht. De schone, droge lucht stroomt de ruimte namelijk binnen via laaggelegen ventilatieroosters, kieren, ramen of deuren. De vuile, vochtige lucht verlaat de ruimte via dezelfde soort openingen, maar dan op hoger gelegen plekken in de ruimte.

Ventilatiesysteem A is de goedkoopste optie, maar het zorgt niet voor de meest optimale haalbare luchtkwaliteit en je zult hiermee ook niet van eventuele vochtproblemen afkomen. Het is echter wel de goedkoopste optie. De prijs van een ventilatierooster begint vanaf € 10 per stuk en een doorboring in de muur om het rooster te kunnen plaatsen kost zo’n € 150.

Ventilatiesysteem B: Gecombineerde Ventilatie

Ventilatiesysteem B is een combinatie van natuurlijke ventilatie en mechanische ventilatie. Bij ventilatie type B wordt schone lucht namelijk op een mechanische manier de kelder toegevoerd. Deze toevoer vindt 24 uur per dag plaats en je kunt de ventilatie-intensiteit aanpassen wanneer je wil. De aanzuiging van schone lucht gebeurt via ventilatieroosters die meestal voorzien zijn van een filter. Hierdoor heb je minder snel last van schadelijke stoffen van buitenaf. De afvoer van vervuilde lucht gaat op een natuurlijke manier door middel van ventilatieventielen, ventilatieroosters en andere openingen in de ruimte.

Ventilatiesysteem B wordt niet aangeraden voor kelders. Door de warme lucht die in contact komt met de koude kelderwanden kan er condensvorming ontstaan. Hierdoor kun je last krijgen van vochtige muren.

Ventilatiesysteem C: Gecombineerde Ventilatie

Ventilatiesysteem C is, net als type B, een combinatie van natuurlijke en mechanische ventilatie. Bij type C gebeurt de afzuiging van vervuilde lucht echter op een mechanische manier en komt schone, droge lucht op een natuurlijke manier de kelder binnen. Er wordt dus een motorisch systeem gebruikt om de vervuilde lucht af te zuigen en naar buiten te drijven. De schone lucht kan via ventilatieroosters naar binnen stromen.

Ventilatiesysteem C kan ook condensvorming veroorzaken in de kelder, wat leidt tot vochtige muren. Echter kun je dit tot op zekere hoogte tegenwerken door te kiezen voor een vraaggestuurd model met vochtsensoren. Deze meet het vochtgehalte en zorgt ervoor dat het systeem automatisch extra ventileert wanneer de luchtvochtigheid te hoog is.

Ventilatiesysteem D: Volledig Mechanische Ventilatie

Ventilatiesysteem D is helemaal mechanisch. Zowel de afzuiging van vervuilde lucht én de toevoer van schone lucht komen dus tot stand met behulp van een mechanisch systeem. De afgezogen lucht wordt via een buizenstelsel naar buiten afgevoerd en de schone lucht wordt door middel van de motor aangezogen. De aangezogen lucht wordt altijd door de filters in het systeem gefilterd, voordat het de kelder instroomt.

Ventilatiesysteem D zorgt niet alleen voor een kelder met schone lucht, maar ook voor warmtebehoud. Het systeem gebruikt hiervoor de warmte van afgezogen lucht om frisse lucht van buiten voor te verwarmen en vervolgens naar binnen te blazen. Hierdoor is dit systeem energiezuinig en milieuvriendelijk. Daarnaast zijn er veel modellen van dit type die vraaggestuurd werken. Er wordt dan aan de hand van onder andere vochtsensoren en CO2-sensoren gemeten hoe het met de luchtkwaliteit gesteld is. Aan de hand hiervan kan er dan automatisch extra worden geventileerd wanneer dit nodig is.

Mechanische Ventilatie met Vochtsensor

Mechanische ventilatie met vochtsensor is een slimme oplossing die reageert op de luchtvochtigheid in een ruimte. Wanneer de vochtigheidsgraad te hoog is, zal het systeem automatisch activeren of de ventilatie intensiveren om de luchtvochtigheid te normaliseren. Dit is niet alleen comfortabel, maar voorkomt ook vochtproblemen zoals schimmel en houtrot.

Voordelen van Mechanische Ventilatie met Vochtsensor

De installatie van een mechanische ventilatie met vochtsensor biedt diverse voordelen:

Energie-efficiëntie: Het systeem werkt alleen wanneer nodig, wat energie bespaart.
Gezond binnenklimaat: Constante monitoring en aanpassing van de luchtvochtigheid zorgen voor een gezonde leefomgeving.
Gebruiksgemak: Het systeem werkt automatisch en vereist weinig onderhoud.
Duurzaamheid: Door de efficiënte werking draagt het systeem bij aan een duurzamere woning.

Keuze van de Juiste Mechanische Ventilatie met Vochtsensor

Bij het kiezen van de juiste mechanische ventilatie met vochtsensor is het belangrijk om rekening te houden met verschillende factoren:

Capaciteit: De grootte van jouw ruimte bepaalt de benodigde capaciteit van het systeem.
Merk en model: Kies voor een betrouwbaar merk dat bekend staat om kwaliteit en duurzaamheid.
Installatie: Overweeg of je het systeem zelf kunt installeren of dat je een professional nodig hebt.

Mechanische Ventilatoren

Bij mechanische ventilatie verloopt de toevoer en de afvoer van lucht gedeeltelijk of volledig mechanisch. Er zijn 2 soorten mechanische ventilatiesystemen voor je kelder. We gaan hieronder even dieper in op beiden:

A. Mechanische Ventilator

Mechanische ventilatoren ventileren je kelder deels mechanisch. Deze systemen gebruiken een ventilator om de vervuilde binnenlucht in je kelder af te voeren. Dat kan een buisventilator in de afvoerbuis zijn, maar ook een kanaalventilator tussen de afvoerbuizen of een opbouwventilator in je muur of plafond. De toevoer van verse buitenlucht gebeurt natuurlijk via openingen in de ramen of muren. Mechanische ventilatoren kan je zowel handmatig als automatisch via een vocht- of bewegingssensor bedienen.

Voor- en nadelen: - Efficiëntere afvoer van binnenlucht: omdat de afvoer van de vervuilde binnenlucht op mechanische wijze verloopt, gebeurt deze heel efficiënt. - Geen mechanische toevoer van buitenlucht: de toevoer van verse buitenlucht gebeurt bij dit systeem nog op natuurlijke wijze, waardoor de lucht niet gefilterd is en de luchtkwaliteit minder optimaal is. - Gaat geen vochtproblemen tegen: omdat enkel de afvoer van lucht mechanisch gebeurt, zal er zich in de woning nog steeds warme, vochtige lucht bevinden. Wanneer die lucht in contact komt met de koude keldermuren, kan dit zelfs condensvorming in de hand werken.

Prijs mechanische ventilator: Voor een mechanische ventilator betaal je gemiddeld € 200 (excl. btw en plaatsing). De meest geschikte ventilator en dus ook de prijs kunnen verschillen afhankelijk van de oppervlakte van je kelder. Een specialist kan je verder informeren en geeft je graag advies op maat.

B. Decentrale Balansventilatie

Bij decentrale balansventilatie zal het systeem zowel de toevoer van verse buitenlucht als de afvoer van vervuilde binnenlucht mechanisch regelen. We spreken ook over een ventilatiesysteem D. Door de continue ventilatie zorgt dit systeem voor een optimale luchtkwaliteit in je kelder en gaat het vochtproblemen tegen. Vaak zijn deze systemen ook voorzien van een sensor die de luchtvochtigheid meet en de aanvoer en afvoer van lucht hierop afstelt. Bovendien werkt zo’n systeem doorgaans met warmteterugwinning. Het zet dus de warmte van de afgevoerde binnenlucht over op de verse buitenlucht.

Voor- en nadelen: - Meest efficiënte & optimale ventilatie: bij dit systeem gebeurt zowel de toevoer van verse buitenlucht als de afvoer van vervuilde binnenlucht volledig mechanisch, met als resultaat een optimale ventilatie. - Warmtebehoud: door het gebruik van warmteterugwinning wordt de energie-efficiëntie van het systeem aangescherpt. - Gebruiksgemak: het systeem werkt automatisch en vereist weinig onderhoud.

Prijs: De prijs van decentrale balansventilatie is relatief hoog, gemiddeld 1.000 à 1.500 euro (incl. btw en plaatsing). Het is echter ook het meest effectieve en comfortabele systeem voor de kelder.

Extra Opties voor een Vochtige Kelder

Een ventilatiesysteem zal het probleem van extreem vochtige kelders niet helemaal op kunnen lossen. Het is daarom goed om ook naar opties te kijken die een ventilatiesysteem kunnen aanvullen. Om een kelder minder vochtig te maken kun je kiezen uit een ontvochtiger, kelderdichting en kelderdrainage.

Ontvochtiger

Een ontvochtiger is een apparaat met een pomp dat vochtige lucht uit je kelder kan afzuigen en afvoeren. Prijzen liggen tussen de € 100 en € 500. Afhankelijk van de grootte van je kelder, kun je kiezen uit twee soorten ontvochtigers:

De mobiele ontvochtiger: deze is compact en kan in kleinere kelders worden gebruikt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een kleine wijnkelder. Het fijne aan dit apparaat is dat je hem gemakkelijk kunt verplaatsen en daarom dichtbij de vochtige plekken kunt zetten.
Een ontvochtigingsinstallatie: deze laat je installeren en is bedoeld voor grotere kelders. Het apparaat wordt in de kelderwand geplaatst en heeft een grotere capaciteit dan de mobiele ontvochtiger.

Kelderdichting

Kelderdichting houdt in dat je kelder waterdicht wordt gemaakt. Dit wordt ook wel bekuiping genoemd. Hiervoor huur je een specialist in die een waterdichte cementlaag op de muren en vloer aanbrengt. Tevens kun je ervoor kiezen om hierna je vloer nog af te laten werken met een waterdichte polyurethaan coating. Vaak plaatst de specialist ook nog een versterkte hiel aan de kimnaad. Dit is het punt waar de muren en vloer aansluiten op de achillespees van de kelder bij optrekkend vocht.

De gemiddelde prijs voor kelderdichting ligt tussen de € 4.000 en € 10.000 exclusief btw en inclusief plaatsing.

Kelderdrainage

Bij een echt vochtprobleem zal verluchting en goede ventilatie in de kelder niet voldoende oplossing bieden. Het is dan beter om de kelder zelf te behandelen tegen vocht met bijvoorbeeld kelderdichting of kelderdrainage. Een eerste optie is het afdichten van de vochtige kelder. Je laat het afdichten of bekuipen van de kelder best over aan een specialist. Die brengt een waterdichte cementlaag aan op de wanden en de vloer van de kelder. Is de druk van het grondwater te hoog? Dan is het bekuipen van de kelder vaak geen optie. In dat geval kies je best voor kelderdrainage. Daarmee voorzie je de kelder van een noppenmembraan met kanaaltjes die het vocht verzamelen. Daarna wordt het water weggepompt naar het riool.

Conclusie

Automatische kelder ventilatie is een essentieel onderdeel van het onderhoud van een woning. Er zijn verschillende ventilatiesystemen beschikbaar, waaronder natuurlijke ventilatie, mechanische ventilatie, en combinaties daarvan. Ventilatiesysteem D wordt aangeraden voor de kelder vanwege de energie-efficiëntie en de efficiëntie. Daarnaast zijn er ook opties voor een vochtige kelder, zoals een ontvochtiger, kelderdichting, en kelderdrainage. Kies voor het juiste systeem op basis van jouw behoeften en de grootte van je kelder.