Kledingbedrijven en duurzame ketentransparantie: Wat betekent het voor de toekomst van de mode?

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

Het Convenant Duurzame Kleding en Textiel (CKT) is sinds drie jaar actief met het doel om de kledingindustrie duurzamer en eerlijker te maken. Deelname aan dit convenant betekent dat bedrijven zich verantwoordelijkheid nemen voor de arbeidsomstandigheden van kledingarbeiders en de transparantie van hun toeleveringsketens. In de bronnen die beschikbaar zijn, wordt duidelijk dat er sprake is van zowel positieve ontwikkelingen als kritiek op de werking van het convenant. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van kledingbedrijven in de duurzame transitie, de uitdagingen rond ketentransparantie en het belang van wetgeving om de kledingindustrie te veranderen.

Ketentransparantie en de rol van de deelnemende bedrijven

Een van de kernpunten van het CKT is transparantie in de toeleveringsketens van kledingbedrijven. Deelname aan het convenant vereist dat bedrijven informatie over hun leveranciers openbaar maken. Dit wordt gedaan via het Open Apparel Registry, een database die het mogelijk maakt om productielocaties van kledingmerken te linken aan de fabrieken waarin de productie plaatsvindt.

Hoewel het CKT een lijst publiceert met productielocaties, gaat het hier om een geaggregeerde lijst. Dit wil zeggen dat kledingbedrijven niet direct gelinkt kunnen worden aan de fabrieken waar hun producten worden gemaakt. Dit is een beperking, aangezien steeds meer bedrijven hun productielocaties openbaar maken. De transparantie van de keten is essentieel om misstanden en mensenrechtenschendingen sneller aan te pakken.

Binnen het convenant zijn er ook beperkingen. Bijvoorbeeld, de vaste eisen voor lidmaatschap van het convenant omvatten het openbouwen van informatie over toeleveranciers, maar geen verplichting om deze informatie voor de hele keten zichtbaar te maken. Dit leidt ertoe dat de transparantie van de keten nog steeds onvoldoende is. Deelname aan het convenant is dus niet automatisch gelijk aan volledige transparantie.

Verantwoordelijkheid van kledingbedrijven: Wat is de werkelijke impact?

Deelname aan het CKT betekent dat bedrijven zich verantwoordelijkheid nemen voor de arbeidsomstandigheden in hun keten. In de bronnen is te zien dat er sprake is van zowel positieve als negatieve ontwikkelingen. Zo stelt de jaarrapportage van het CKT dat 78% van de beoordeelde bedrijven ‘goed op weg is’ en 8% ‘volledig voldoet’. Hoewel dit positief klinkt, is het niet duidelijk hoe deze cijfers zijn ontstaan. De beoordelingscriteria zijn beperkt en er is geen duidelijke methode om te bepalen wat het maximale aantal punten is dat een bedrijf kan behalen.

Daarnaast zijn er ook kritiek op de werking van het convenant. Zo blijkt dat het aantal bedijven dat meedoet aan het kledingconvenant in 2020 is gedaald. Tien modebedrijven trokken zich terug vanwege een faillissement of omdat ze niet konden of wilden voldoen aan de gestelde eisen. Ook wordt de effectiviteit van het convenant kritisch bekeken, vooral in de coronaperiode. Sommige bedrijven die aan het convenant deelnemen, hebben voorbeelden gezien van hoe het niet moet, zoals het eenzijdig annuleren van bestellingen en het niet doorbetalen van lonen van textielarbeiders.

De rol van de Schone Kleren Campagne en het Transparantiebeleid

De Schone Kleren Campagne (SKC) speelt een belangrijke rol bij het bevorderen van transparantie in de kledingindustrie. Ze werkt samen met andere organisaties en vakbonden om de toeleveringsketens van kledingbedrijven zichtbaarder te maken. Een van de kernpunten van hun werk is het opstellen van het Transparency Pledge, een initiatief dat bedoeld is als een ondergrens voor openheid over de toeleveringsketens van de wereldwijde kledingindustrie.

Volgens een nieuw rapport van SKC en andere organisaties is er de afgelopen drie jaar veel verbeterd aan hoe transparant kledingbedrijven zijn over hun toeleveringsketens. Toch kan het nog stukken beter: de meeste merken moeten nog over de streep worden getrokken. In 2016 werd de Transparency Pledge opgesteld door de coalitie van organisaties. De Pledge is bedoeld als een ondergrens en een nieuwe standaard voor openheid over de toeleveringsketens van de wereldwijd opererende kledingindustrie.

Openbaarheid van gegevens over productielocaties is belangrijk voor arbeidsters, arbeiders, hun belangenbehartigers en consumenten. Met die informatie kunnen de vaak-voorkomende misstanden en mensenrechtenschendingen in de kledingindustrie sneller worden aangepakt. Echter, er zijn nog steeds veel bedrijven die niet voldoen aan de eisen van de Transparency Pledge. Van de 74 bedrijven die sinds 2016 door de coalitie zijn benaderd, zijn 33 de belofte niet naar de letter nagekomen, en 21 meldden de gevraagde informatie niet openbaar te willen maken.

De invloed van de wetgeving en het ontbreken van bindende maatregelen

De kritiek op het convenant en de transparantie van de toeleveringsketens leidt ertoe dat er steeds vaker gesproken wordt over de noodzaak van bindende wetgeving. In de bronnen is te zien dat de Schone Kleren Campagne en andere organisaties actief zijn in het pleiten voor wetgeving om de kledingindustrie te veranderen. De huidige vrijwillige initiatieven blijken niet te voldoen aan de behoeften van de arbeidsters en de toeleveringsketens.

In het verslag van de Schone Kleren Campagne wordt duidelijk gemaakt dat de meeste merken nog steeds niet voldoen aan de eisen voor transparantie. Het is daarom van belang dat er bindende wetgeving komt, zodat kledingbedrijven verplicht worden om hun toeleveringsketens openbaar te maken. Dit zou helpen bij het aanpakken van misstanden en het bevorderen van eerlijke arbeidsomstandigheden.

De impact van de pandemie op de kledingindustrie

De coronapandemie heeft de problemen in de kledingbranche pijnlijk blootgelegd. In de media kwamen berichten naar buiten over orders die werden gecanceld, facturen die niet werden betaald en leveringen die nooit uitgeleverd werden. In de bronnen is te zien dat de deelnemers aan het convenant hierdoor meer aandacht kregen voor de problemen in de keten. Het is daarom belangrijk dat de kledingbedrijven actief zijn in het verbeteren van de toeleveringsketens en de arbeidsomstandigheden in de landen waar de productie plaatsvindt.

Conclusie

De kledingindustrie staat voor een grote uitdaging. Deelname aan het Convenant Duurzame Kleding en Textiel is een eerste stap, maar er is nog veel werk aan de winkel. De rol van de kledingbedrijven is cruciaal in de transitie naar een duurzamere en eerlijkerere industrie. Transparantie van de toeleveringsketens is essentieel, maar het is nog steeds moeilijk om een volledig keurmerk te hanteren. De Schone Kleren Campagne en andere organisaties spelen een belangrijke rol in het bevorderen van transparantie, maar het ontbreken van bindende wetgeving blijft een probleem. Het is daarom van belang dat er snel actie wordt ondernomen om de kledingindustrie duurzamer en eerlijker te maken.