Bouwbesluit en eisen voor verwarmde kelders

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

In de huidige bouwpraktijk is het aan te raden om te rekening te houden met de eisen van het Bouwbesluit, met name bij het ontwerpen en bouwen van kelders die verwarmd worden. De eisen zijn bedoeld om veiligheid, energiezuinigheid, en gezondheidsaspecten te waarborgen. In dit artikel worden de belangrijkste eisen en richtlijnen besproken, met nadruk op het omgaan met kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone.

Eenheden en bepalingen

Het Bouwbesluit bevat een reeks technische voorschriften die van toepassing zijn op het bouwen en gebruiken van gebouwen. Het Bouwbesluit is in meerdere versies uitgegeven, waaronder het Bouwbesluit 2012, dat per 1 januari 2024 is vervangen door het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). In het Bbl worden eisen gesteld aan veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, en duurzaamheid, waaronder energiezuinigheid en milieu. Voor kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone, zijn er specifieke eisen aan de thermische isolatie en de constructie van de scheidingswanden.

Isolatiewaarden en eisen

Een van de belangrijkste aspecten bij het bouwen van kelders is de isolatie. In het Bbl zijn de eisen voor isolatiewaarden vastgelegd, met name de RC-waarden. Deze waarden bepalen de minimale isolatiewaarde van de constructies, zoals vloeren, gevels, en daken. Voor kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone, zijn er verschillende RC-waarden die van toepassing zijn, afhankelijk van de begrenzing van de constructie. In tabel 1.1 van het Bbl zijn deze waarden uitgeschreven, waaronder:

Vloer (grond / kruipruimte / water): RC-waarde van 3,7
Kelderwand (grond / water): RC-waarde van 3,7
Kelderwand (buitenlucht): RC-waarde van 4,7
Keldervloer (grond / water): RC-waarde van 3,7
Gevel (buitenlucht): RC-waarde van 4,7
Dak (buitenlucht): RC-waarde van 6,3

Deze waarden zijn van toepassing op zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Bij het ontwerpen van kelders die verwarmd worden, is het belangrijk om rekening te houden met deze eisen om aan te voldoen aan de minimumvereisten van het Bbl.

Technische voorschriften en veiligheid

Bij het bouwen van kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone, zijn er ook technische voorschriften die van toepassing zijn. Deze voorschriften zijn gericht op veiligheid en het voorkomen van risico's, zoals explosies of brand. In het Bouwbesluit zijn er specifieke bepalingen voor de situering van stookruimten, waaronder de eis dat een stookruimte niet zonder meer in een kelder of inpandig mag worden gesitueerd. Dit geldt vooral voor kelders onder het maaiveld.

Explosie- en brandveiligheid

Het Bouwbesluit stelt eisen aan de veiligheid van stookruimten, met inbegrip van de mogelijkheid van explosies. Bij een explosie moet het gebouw blijven staan, en daarom moet een stookruimte een voorziening tot drukontlasting (plofwand) hebben. Bij inpandige stookruimten en bij stookruimten die onder het maaiveld liggen, kan zo’n plofwand meestal niet gemaakt worden. Dit is een belangrijk punt bij het bouwen van kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone.

Extra voorzieningen

Bij het bouwen van kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone, kan het nodig zijn om extra voorzieningen te nemen om aan de eisen van het Bouwbesluit te voldoen. Kiwa biedt bijvoorbeeld een alternatief voor het aanbrengen van explosiewanden, waarbij de focus ligt op maatregelen die een explosie nagenoeg uit sluiten. Dit leidt tot een situatie die gelijkwaardig is aan de eis in het Bouwbesluit. Deze aanpak is vooral van toepassing bij bestaande gebouwen waarin stookruimten onder het maaiveld zijn geplaatst.

Toepassing in de praktijk

In de praktijk zijn er verschillende situaties waarin kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone worden gebruikt. De eisen van het Bouwbesluit moeten daarbij worden nageleefd. Bijvoorbeeld:

Kelder als onderdeel van de verwarmde zone

Wanneer een kelder wordt verwarmd en onderdeel is van de verwarmde zone, dient de gebruiksoppervlakte van de kelder meegenomen te worden bij de bepaling van het gebruiksoppervlakte van de verwarmde zone. Voor de uitwendige scheidingsconstructies gelden dan de thermische eisen uit het Bouwbesluit, met een RC-waarde van minimaal 2,5 m²K/W en een U-waarde van maximaal 4,2 W/m²K.

Kelder als aangrenzend onverwarmde ruimte

Wanneer een kelder geen onderdeel is van de verwarmde zone, kan deze als aangrenzend onverwarmde ruimte (AOR) worden beschouwd. De invoer van een kelder is dan afhankelijk van de wijze waarop de lineaire koudebruggen berekend worden, forfaitair of uitgebreid. Bij forfaitaire berekening wordt het hele oppervlak van de begane grondvloer meegenomen in het verliesoppervlak, terwijl bij een uitgebreide methode deze lineaire koudebruggen apart meegenomen worden.

Conclusie

In het Bouwbesluit zijn eisen vastgelegd voor het bouwen van kelders die onderdeel vormen van de verwarmde zone. Deze eisen zijn gericht op veiligheid, energiezuinigheid, en gezondheidsaspecten. Bij het ontwerpen en bouwen van kelders is het belangrijk om rekening te houden met de eisen aan isolatie, technische voorschriften, en veiligheid. Bij het aanbrengen van stookruimten in kelders is het belangrijk om de eisen van het Bouwbesluit na te lopen om aan te voldoen aan de minimale eisen.