Boycott: Een Historische en Politieke Actie

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

Een boycot is een vorm van protest waarbij mensen bewust een handelsrelatie met een bedrijf, land of individu verbreken. Dit gebeurt vaak om een politieke, sociale of economische reden. In de geschiedenis zijn er veel bekende voorbeelden geweest waarin boycots een cruciale rol speelden, zoals de Montgomery-busboycot in de Verenigde Staten of de boycot van Zuid-Afrikaanse producten tijdens de apartheid. De term ‘boycot’ komt van de naam van de Ierse rentmeester Charles Boycott, die in 1880 door zijn pachters werd geboycot. Deze actie leidde tot de introductie van het woord ‘boycot’ in de Engelse taal, en daarna in de Nederlandse taal.

Wat is een Boycott?

Een boycot is in de oorspronkelijke zin het verbreken van (handels)relaties met een land, een bedrijf of een individu. In de brede zin is het ook een verzaking om iets te doen, zoals een verkiezing boycotten om een statement te maken. De redenen van een boycot kunnen van politieke aard zijn of dienen om een vorm van wraak uit te oefenen of iemand te isoleren. Het woord ontstond in Ierland, waar de hardvochtige Engelse rentmeester Charles Cunningham Boycott (1832–1897) zo door zijn pachters werd gehaat, dat zij hem in 1879 volledig isoleerden.

Een bekende vorm van boycot is het niet meer kopen van producten uit een land dat beschuldigd wordt van mensrechtenschendingen, milieuschade of politieke onderdrukking. Ook kunnen bedrijven worden geboycot vanwege hun omvangrijke omkoping van politici of hun omgevingsimpact. In sommige gevallen wordt een boycot gebruikt als actie om mensen te helpen die in de problemen zitten, bijvoorbeeld door een persoon of organisatie te steunen die in de schijnwerpers staat.

Geschiedenis van de Boycott

De bekendste (oproepen tot) boycots in de geschiedenis zijn onder andere de oproep van de Indiase leider Mahatma Gandhi om geen Engelse producten te kopen, de Arabische boycot van Israël en het zionisme sinds 1922, de Montgomery-busboycot die begon in 1955 en leidde tot het einde van de rassenscheiding in bussen in de VS, de boycot van de S-Bahn in West-Berlijn die duurde van 1961 tot 1983, de olieboycot van OPEC-landen tegen westerse landen die Israël hadden bijgestaan in de Jom Kipoorlog, wat in 1973 leidde tot de oliecrisis, de boycot van Zuid-Afrikaanse producten ten tijde van de apartheidspolitiek, de boycot van joodse winkels in Duitsland en Oostenrijk, tijdens en in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog, Olympische Spelen 1956 in Melbourne vanwege de rol van de Sovjet-Unie in de Hongaarse opstand, de boycot van de Olympische Spelen in 1980 in Moskou, en de boycot van de S-Bahn in West-Berlijn die duurde van 1961 tot 1983.

De term ‘boycot’ is in de loop der jaren verworden tot een algemeen begrip voor protestacties. In de jaren 1960 en 1970 werd het begrip steeds vaker gebruikt in de context van sociale bewegingen en het verzet tegen de oorlog in Vietnam. In de jaren 1980 en 1990 werd de term ook gebruikt in de context van het milieu en de mensrechten. In de jaren 2000 en 2010 werd de term opnieuw populair door de internationale beweging tegen het klimaatverwarming, zoals de fossil fuel divestment movement, die wordt beschouwd als een van de grootste boycots in de geschiedenis.

Toepassing van de Boycott

Een boycot kan op verschillende manieren worden toegepast. In sommige gevallen is het een vorm van protest tegen een bedrijf of land dat in strijd is met bepaalde waarden. In andere gevallen is het een manier om mensen aan te sporen om hun gedrag te veranderen. Een bekend voorbeeld is de boycot van de S-Bahn in West-Berlijn, die duurde van 1961 tot 1983. De boycot was bedoeld om de politieke isolatie van West-Berlijn te versterken en om te proberen de situatie van de stad te verbeteren.

Een andere vorm van boycot is de koperstakking, waarbij klanten van een bedrijf hun aankoop beëindigen om het bedrijf te beïnvloeden. Dit gebeurt vaak bij bedrijven die niet voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij, zoals ongezonde voeding, milieuschade of ongepaste behandeling van werknemers. Ook kunnen mensen een boycot inlassen tegen bedrijven die betrokken zijn bij oorlog of mensrechtenvervuiling.

Een andere vorm van boycot is de culturele boycot, waarbij kunstenaars of organisaties hun werk of activiteiten beëindigen om te protesteren tegen een bepaalde regering of politieke situatie. Bijvoorbeeld, tijdens de oorlog in Vietnam, werden er veel kunstenaars en artiesten actief in het verzet tegen de oorlog. Ook zijn er in de jaren 1970 en 1980 verschillende culturele boycots geweest in verband met de apartheid in Zuid-Afrika.

De Rol van de Media

De media spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van boycots. In de jaren 1960 en 1970 werden er veel kranten en tijdschriften gepubliceerd die zich bezighielden met de sociale en politieke situatie. In de jaren 1980 en 1990 werden er ook veel documentaires en programma’s gemaakt over de impact van boycots. In de jaren 2000 en 2010 werden er ook veel sociale media campagnes georganiseerd om boycots te verspreiden.

De krant De Telegraaf heeft in het verleden verschillende artikelen gepubliceerd over de impact van boycots. Ook is er in de jaren 1990 en 2000 sprake geweest van boycots tegen bedrijven die betrokken zijn bij de oorlog in Irak. De media hebben hierbij geholpen om de boycots te verspreiden en te ondersteunen.

De Invloed van Boycott

De invloed van een boycot kan variëren, afhankelijk van de omstandigheden. In sommige gevallen kan een boycot leiden tot economische schade voor het bedoelde bedrijf of land. In andere gevallen kan het een teken zijn van politieke onrust of sociale spanning. Een bekende boycot die economische schade veroorzaakte was de boycot van Zuid-Afrikaanse producten tijdens de apartheid. Deze boycot leidde tot een aanzienlijke afname van de export en een toename van de internationale isolatie van Zuid-Afrika.

Een andere invloed van een boycot is dat het een signaal kan geven van ontevredenheid met het gedrag van een bedrijf of land. Een voorbeeld hiervan is de boycot van joodse winkels in Duitsland en Oostenrijk, tijdens en in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Deze boycot was een reactie op de antisemitische houding van de nazi’s.

Bronnen

jort
boycot