Kelders in Leiden: geschiedenis, bouw en het aanpakken van vochtproblemen

Published by Redactie on juli 7, 2025 | Category kelder

Kelders in Leiden zijn niet alleen een belangrijk onderdeel van de stadsgeschiedenis, maar ook een essentieel onderdeel van de bouwpraktijk. Ze vormen zowel een historische als functionele ruimte, die vaak wordt gebruikt als opslag, werkplaats of zelfs als woning. In dit artikel worden de geschiedenis van kelders in Leiden, de bouwpraktijk en het aanpakken van vochtproblemen besproken, gebaseerd op de informatie uit de opgeleverde bronnen.

Geschiedenis van kelders in Leiden

De geschiedenis van kelders in Leiden is diep verankerd in de middeleeuwen. Volgens bron [3] werd de achterste kelder van Breestraat 113 rond 1350 aangelegd. Deze kelder bevat een zuil gemaakt van Baumberger kalkzandsteen, een materiaal dat veel werd gebruikt in de 14de eeuw. Deze zuil is afkomstig uit het Münsterland en heeft een gotische vormgeving. De ruimte is waarschijnlijk ooit een representatief vertrek geweest, dat pas later is gedegradeerd tot een kelder.

In bron [11] wordt verwezen naar de oude kelders van Leiden, zoals die onder de Breestraat en de Hoogstraat. Deze kelders werden in de middeleeuwen gebruikt als opslagruimtes, maar konden ook als koelkasten fungeren. De kelders lagen vaak onder de huizen en werden gebruikt om voedsel op te slaan. In de 17e eeuw werd de stad uitgebreid, en werden nieuwe kelders aangelegd, met name rond de Hoogstraat.

Bron [16] legt uit dat de kelders in Leiden verband houden met de oudste oversteekroute over de Rijn. Deze route liep via de St-Jansbrug en de Visbrug, en werd gebruikt voor het vervoer van riviervis. De kelders onder de Hoogstraat werden in de 17e eeuw gebouwd en hadden natuurstenen deuren en ramen. In de 20e eeuw zijn deze kelders gerestaureerd en worden ze tegenwoordig grotendeels gebruikt als horeca- of winkelruimtes.

Bouw en technieken voor kelders in Leiden

Bij de bouw van kelders in Leiden wordt vaak gebruikgemaakt van beton, baksteen of gemetselde muren. In bron [7] wordt gesproken over een gegoten betonkelder, waarbij de hoogte van de kelder belangrijk is voor het gebruik. De minimumhoogte voor een bewoonbare ruimte is 2,40 meter, terwijl een lagere hoogte (zoals 2,20 meter) vooral geschikt is voor opslag of werkplekken. In bron [13] wordt gesproken over de keuze voor XPS-isolatie, een veelgebruikte isolatiemethode voor keldervloeren en muren.

De bouw van een kelder vereist een goed ontwerp, inclusief de juiste isolatie, ventilatie en vochtbestrijding. In bron [5] wordt benadrukt dat kelders vaak vochtproblemen kunnen hebben, vooral bij oude gebouwen. De technieken voor vochtbestrijding omvatten het aanbrengen van waterdichte coating, het gebruik van epoxy, en het isoleren van de muren en vloer.

Vochtproblemen in kelders: oorzaken en oplossingen

Vocht in kelders is een veelvoorkomend probleem, vooral in oudere woningen. In bron [4] wordt uitgelegd dat vocht kan ontstaan door grondwater, condensatie of lekken in de muren. Dit kan leiden tot schimmels, muffe geuren en zelfs schade aan de constructie van het gebouw.

De oplossing voor vochtproblemen in kelders begint met het bepalen van de oorzaak. In bron [14] wordt uitgelegd dat de kimnaad, de plek waar de vloer en muren op elkaar aansluiten, een veelvoorkomende oorzaak is van vochtproblemen. Het oplossen hiervan kan door de kimnaad uit te kappen en te dichten met een snel hardende coating.

In bron [15] wordt gesproken over het gebruik van kelderbezetting en epoxy voor het behandelen van muren. Voor gemetselde muren is kelder epoxy geschikt, terwijl kelderbezetting vooral voor beton- en cementblokken is. Hierbij wordt ook aangegeven dat het gebruik van een goedkoper oplossing zoals putzuna (waterwerende pleister) mogelijk een goedkoppere alternatief is.

Kelders als bewoonbare ruimte: wat moet je weten?

Bij het omvormen van een kelder naar een bewoonbare ruimte is het belangrijk om rekening te houden met de isolatie, ventilatie en de hoogte. In bron [1] wordt gesproken over het feit dat het isoleren van een kelder kan leiden tot een toename in de KI (kubieke inhoud), wat de verkoopwaarde van een woning kan verhogen. Daarnaast wordt aangegeven dat het gebruik van een kelder voor bewoonbare ruimtes, zoals kantoorruimtes, een toename kan opleveren in de KI.

In bron [8] wordt gesproken over het isoleren van een kelder voor een praktijkruimte. Het is belangrijk om rekening te houden met de temperatuur, die in de kelder constant is (ongeveer 15°C). Hierdoor is het niet nodig om de kelder te isoleren, mits de luchtvochtigheid goed wordt geregeld.

Kelderisolatie en energiebesparing

Bij de isolatie van kelders is het belangrijk om de juiste materialen te kiezen. In bron [13] wordt gesproken over het gebruik van XPS-platen voor isolatie. Deze platen worden vaak aan de buitenzijde van de kelder geplaatst. De manier waarop deze worden geplaatst, is van belang voor de effectiviteit van de isolatie.

In bron [10] wordt gesproken over het verplaatsen van warmtepomp en sww naar de kelder. Hierbij wordt aangegeven dat het mogelijk is om de warmteverliezen op de leidingen te beperken, mits de afstand tot de aftappunten niet te groot is.

Conclusie

Kelders in Leiden zijn niet alleen een historisch belangrijk onderdeel van de stad, maar ook een functionele ruimte die vaak wordt gebruikt als opslag, werkplek of zelfs als bewoonbare ruimte. Het aanpakken van vochtproblemen in kelders is essentieel om schimmels, muffe geuren en schade aan de constructie van het gebouw te voorkomen. De bouwpraktijk in Leiden omvat het gebruik van beton, baksteen en gemetselde muren, en het is belangrijk om bij de bouw rekening te houden met isolatie, ventilatie en de juiste hoogte. Kelders kunnen worden omgevormd tot bewoonbare ruimtes, mits voldoende aandacht wordt besteed aan de isolatie en ventilatie.

Bronnen

leiden