Vetafscheider en riolering: technische eisen en praktijk

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

Een vetafscheider is een essentieel onderdeel in de riolering van bedrijven en huishoudens waarin vet en slib uit het afvalwater worden verwijderd. Dit apparaat zorgt ervoor dat de riolering niet verstopt raakt en dat de afvoer op een zuivere manier kan plaatsvinden. Het is belangrijk dat een vetafscheider voldoet aan technische eisen en regelgeving, zoals de NEN-EN 1825-1 en -2. In dit artikel worden de technische aspecten van vetafscheiders, hun werking en de juiste plaatsing besproken, gebaseerd op de informatie uit de bronnen.

Wat is een vetafscheider?

Een vetafscheider is een put in het rioolstelsel die bedoeld is om dierlijke en plantaardige vetten en slib te verwijderen uit het afvalwater. Het doel van een vetafscheider is om een 'schone' lozing op het riool te garanderen. Hierdoor wordt het riool beschermd tegen verstoppingen en voorkomt het dat de rioolwaterzuivering onnodig belast wordt. Een vetafscheider dient geplaatst te worden in het rioolleidingwerk na de keuken en vóór de aansluiting op het gemeenteriool. Het mag alleen gebruikt worden voor het zuiveren van bedrijfsafvalwater uit de keuken. Het hemelwater en toiletwater mogen niet over de vetafscheider worden geleid, omdat dit de werking van de vetafscheider belemmert en de vetafscheider onnodig belast.

Werking van een vetafscheider

Het werkt op het principe van zwaartekracht. In een vetafscheider wordt de stroom van het afvalwater afgeremd, waardoor water, vetten en slib van elkaar worden gescheiden. Water en afvalstoffen hebben namelijk een verschillende dichtheid, en dus gaan zwaardere afvalstoffen (slib) naar de bodem van de vetput zinken en lichtere stoffen (vetten en oliën) bovendrijven op het wateroppervlak. Het afvalwater zonder het slib en de vetten wordt dan afgevoerd naar de riolering en op een ‘propere’ manier geloosd. De vetten en het slib blijven echter achter in de vetafscheider en gaan ook verder aandikken. Om de werking optimaal te houden, moet de vetput regelmatig worden gereinigd en geleegd door een gespecialiseerde firma.

Capaciteitsberekening en dimensionering

De capaciteit en daarmee de grootte van de afscheiderinstallatie wordt bepaald door een capaciteitsberekening. Aan de hand van uw specifieke bedrijfssituatie, waarbij het soort en aantal lozingspunten maatgevend is, wordt een berekening uitgevoerd. Bij de nieuwe NEN-EN 1825-1 en -2 wordt de capaciteitsberekening op een andere manier uitgevoerd dan met de oude normen. In de NEN-EN 1825-2 worden in Annex A vier methoden van capaciteitsberekening genoemd: meting van het debiet, berekening gebaseerd op aanwezige keukenapparatuur, berekening gebaseerd op de soort keuken of soort vleesverwerking en een op maat berekende capaciteit, die geaccepteerd is door het bevoegd gezag. Toepassing van de tweede methode heeft de voorkeur.

De dimensionering geschiedt conform de geldende NEN-normen. De afscheider is een speciaal geconstrueerde put of een combinatie van meerdere putten, waarin het afvalwater wordt verzameld. Door een juiste dimensionering komt het afvalwater volledig tot rust. Vet, water en slib scheiden zich door opdrijving van elkaar. Dit opdrijven is het werkingsprincipe van de afscheider. De zware elementen, het slib, zal juist bezinken. Om dit proces goed te laten werken is het belangrijk dat de afmetingen van een afscheider goed berekend moeten worden. Als deze te klein zijn, zal de verblijftijd te kort zijn, waardoor de werking van de afscheider onvoldoende is en er vet en/of slib doorslaat naar het gemeenteriool.

Materiaal en CE-keuring

Vetafscheiders worden vaak gemaakt van beton of PE (polyethyleen), afhankelijk van de toepassing. PE-vetafscheiders zijn geschikt voor grote hoeveelheden vet in het afvalwater, zoals in restaurants, cafetaria’s en grootkeukens. Een vetafscheider filtert dierlijke- en plantaardige vetten uit het afvalwater, zodat verstopping van het riool en stankoverlast voorkomen wordt. Door de toepassing van PE zijn de vetafscheiders voorzien van een glad oppervlak. Vetresten hechten hierdoor niet aan, het oppervlak is eenvoudig te reinigen en vetzuren tasten dit onderdeel niet aan.

Een vetafscheider moet voldoen aan NEN-EN 1825-1 en -2. Deze moet zo zijn geplaatst dat menging met andere afvalwaterstromen zo veel mogelijk wordt voorkomen. De vetafscheider moet een CE-markering hebben. De CE-markering duidt aan dat het apparaat voldoet aan de Europese richtlijnen. Dit is belangrijk voor de toelating op de Europese markt.

Toepassing en regelgeving

In Nederland mogen alleen vetafscheiders en slibvangputten worden geplaatst indien deze (aantoonbaar) zijn gedimensioneerd conform NEN 'Vetafscheiders en slibvangputten'. Bij het plaatsen van een nieuwe vetafscheider / vetput moet de nieuwe NEN-EN gehanteerd worden. Bij handhaving van een bestaande vetafscheider / vetput geldt dat zowel het aantoonbaar voldoen aan de oude NEN als aan de nieuwe NEN-EN-norm in de geest van de wetgeving is. De overgangsregeling is zodanig dat de bestaande afscheiders blijven voldoen. Belangrijk verschil in de nieuwe norm is de capaciteitsberekening.

De normen en wetgeving rondom lozing van afvalwater uit een horecabedrijf zijn neergelegd in het activiteitenbesluit (januari 2008). Europese normen zijn van toepassing op vetafscheiders en slibvangputten. Voor vetafscheiders en slibvangputten zijn dat de NEN-EN 1825-1 en -2. Het betreft een integrale overname van de oorspronkelijke (Engelstalige) EN-norm, aangevuld met een Nederlands voorwoord.

Onderhoud en reiniging

Een vetafscheider dient regelmatig gelegd, gereinigd en geïnspecteerd te worden. Hierdoor wordt eventuele schade al in een vroegtijdig stadium geconstateerd. U voorkomt hiermee vervelende verstoppingen van het riool. U voorkomt hiermee ook mogelijke sancties bij controles door handhavers. De capaciteit en daarmee de grootte van de afscheiderinstallatie wordt bepaald door een capaciteitsberekening. Aan de hand van uw specifieke bedrijfssituatie, waarbij het soort en aantal lozingspunten maatgevend is, wordt een berekening uitgevoerd.

Belang van een vetafscheider

Een vetafscheider voorkomt verstopping van het riool. Warm afvalwater met olie of vet gaat stollen wanneer het afkoelt, waarna het zich gaat hechten aan de wanden in het riool. Dankzij de vetafscheider wordt het afvalwater eerst gefilterd voordat het in het riool terecht komt, waardoor het vet in de vetafscheider achterblijft. De vetten en het slib blijven echter achter in de vetafscheider en gaan ook verder aandikken. Om de werking optimaal te houden, moet de vetput regelmatig worden gereinigd en geleegd door een gespecialiseerde firma.

Conclusie

Een vetafscheider is een belangrijk onderdeel in de riolering van bedrijven en huishoudens waarin vet en slib uit het afvalwater worden verwijderd. Het is belangrijk dat een vetafscheider voldoet aan technische eisen en regelgeving, zoals de NEN-EN 1825-1 en -2. De capaciteit en daarmee de grootte van de afscheiderinstallatie wordt bepaald door een capaciteitsberekening. De dimensionering geschiedt conform de geldende NEN-normen. Een vetafscheider moet voldoen aan NEN-EN 1825-1 en -2. Dit is belangrijk voor de toelating op de Europese markt. Een vetafscheider dient regelmatig gelegd, gereinigd en geïnspecteerd te worden. Hierdoor wordt eventuele schade al in een vroegtijdig stadium geconstateerd. U voorkomt hiermee vervelende verstoppingen van het riool.

Bronnen

vetafscheider