Vrijvervalriolering: Een efficiënte oplossing voor afvoer van afvalwater en regenwater

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

Vrijvervalriolering is een systeem dat wordt gebruikt voor het afvoeren van afvalwater en regenwater via zwaartekracht. Dit type riolering wordt vaak toegepast in stedelijke gebieden en hoger gelegen delen van Nederland. Het werkt op basis van een kleine helling en vereist geen pompen over de gehele lengte, waardoor het een milieuvriendelijke en efficiënte oplossing is voor afvoer van afvalwater.

Wat is vrijvervalriolering?

Vrijvervalriolering is een rioleringssysteem waarbij afvalwater en/of hemelwater door de zwaartekracht via leidingen met afschot wordt afgevoerd zonder gebruik van pompen over de gehele lengte. Het systeem maakt gebruik van de natuurlijke zwaartekracht om water van een hoger gelegen punt naar een lager gelegen punt te stromen. De rioolbuizen worden onder een kleine helling aangelegd, waardoor het water op natuurlijke wijze de juiste kant op gaat, richting een verzamelpunt zoals een rioolgemaal of afvalwaterzuiveringsinstallatie. Hoewel vrijvervalriolering voornamelijk op zwaartekracht werkt, kunnen er binnen een vrijvervalstelsel wel pompen, gemalen of andere constructies aanwezig zijn om het water verder te transporteren naar de zuivering. Voor een goede werking moeten de buizen nauwkeurig en vaak op aanzienlijke diepte worden aangelegd om voldoende helling te garanderen.

Materialen en diameter

Voor vrijvervalriolering worden diverse materialen gebruikt, waaronder betonnen buizen, gres (keramisch materiaal) en kunststof (zoals HDPE of PVC). De diameter van de buizen kan sterk variëren, afhankelijk van de benodigde afvoercapaciteit, van 250 mm tot wel 2200 mm. Bij de aanleg van riolering is het belangrijk om rekening te houden met belastingen door grond- en verkeersdruk.

Soorten vrijvervalstelsels

Er zijn verschillende soorten vrijvervalstelsels, waaronder gemengde en gescheiden stelsels. Bij een gemengd systeem worden afvalwater en hemelwater al vanaf de woning gemengd. Bij een gescheiden systeem worden afvalwater en hemelwater gescheiden zodat betrekkelijk schoon hemelwater bij langdurige hevige regenval in het oppervlaktewater geloosd kan worden en geen verontreiniging geeft.

Voor- en nadelen

Een voordeel van vrijvervalriolering is dat er geen of heel weinig pompen nodig zijn, waardoor het een milieuvriendelijke en efficiënte oplossing is voor afvoer van afvalwater. Een nadeel is dat het systeem soms op grote diepte moet worden aangebracht, wat kan leiden tot hoge kosten en complexe aanneming.

Toepassing en gebruik

Vrijvervalriolering wordt vaak toegepast in stedelijke gebieden en hoger gelegen delen van Nederland. Het is echter ook toepasbaar in landelijke gebieden en op plekken waar het nodig is om afvalwater en regenwater efficiënt af te voeren. Het systeem is geschikt voor zowel particuliere als gemeenschappelijke gebruikers.

Onderhoud en onderhoudsvoorschriften

Voor een goed functionerend vrijvervalstelsel is het belangrijk dat de buizen correct zijn aangelegd en goed onderhouden. Er zijn verschillende richtlijnen en normen voor het aanleggen van riolering, waaronder NEN-EN1610 + NEN 3218-1, NPR 3218-2 richtlijnen voor de gebruiksfase en NPR 3218-3 praktijkrichtlijn voor onderhoud buitenriolering. Deze normen geven richtlijnen voor de aanleg, beproeving en onderhoud van buitenriolering onder vrijverval.

Ringstijfheid en belastingen

De ringstijfheid van de buizen is belangrijk voor het functioneren van het systeem. Voor het opvangen van regenwater van bestrating wordt ofwel een kolk, ofwel lijnafwatering toegepast. Lijnafwatering is de ideale oplossing om snel grote hoeveelheden water af te voeren van een verhard oppervlak. Bijvoorbeeld terrassen, garages, langs zwembaden en in winkelstraten.

Vrijvervalriolering en duurzaamheid

Duurzaamheid is een belangrijk onderdeel van vrijvervalriolering. Kunststof buizen zijn lichter van gewicht dan betonnen rioolbuizen, wat sneller transport en kortere installatietijd met minder zware machines betekent. Daardoor is er minder overlast voor de omgeving en minder vervuiling door CO2-uitstoot van de machines. Ook zijn er kunststof rioleringssystemen die geschikt zijn voor gebruik onder druk, zoals PVC-rioleringssystemen.

Conclusie

Vrijvervalriolering is een efficiënte en milieuvriendelijke oplossing voor het afvoeren van afvalwater en regenwater. Het systeem werkt op basis van zwaartekracht en vereist geen pompen over de gehele lengte, waardoor het een goedkope en efficiënte oplossing is voor afvoer van afvalwater. De keuze van materialen, diameter en aanleg is belangrijk voor een goed functionerend systeem. Er zijn verschillende soorten vrijvervalstelsels, waaronder gemengde en gescheiden stelsels, en er zijn richtlijnen en normen voor het aanleggen van riolering. Duurzaamheid is een belangrijk onderdeel van vrijvervalriolering, aangezien kunststof buizen lichter zijn en minder overlast veroorzaan.

Bronnen

vrijverval