Het duurzame duinhuis van Jort Kelder: een architecturale uitdaging in de duinen van Terschelling

Published by Redactie on juli 9, 2025 | Category kelder

Het duinhuis van Jort Kelder, ontworpen door architect Marc Koehler, staat bekend om zijn unieke combinatie van duurzaamheid, architecturale creativiteit en harmonie met het landschap van Terschelling. Het huis, gebouwd in de jaren 2010, is een voorbeeld van hoe duurzame bouwprincipes en een betrokkenheid bij de natuur samen kunnen komen in een architecturale uitdaging. Dit artikel bevat informatie uit de bronnen en legt uit hoe het ontwerp en de technische oplossingen van het huis functioneren, waarbij aandacht wordt besteed aan materialen, energiegebruik, ruimtelijke indeling en ecologische impact.

Ruimtelijke indeling en architecturale uitdaging

Het duinhuis van Jort Kelder is een open, multifunctionele ruimte die een ruimtelijke ervaring biedt die doordat het geen muren heeft, behalve die van de slaapkamers en badkamers. Dit betekent dat de ruimte opgesplitst is in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. Door deze opstelling vormen de tien vloerniveaus een bescheiden promenade architecturale. Vanuit het ondergrondse slaapdomein stijg je langzaam naar boven, langs de entree, de woon- en eetruimte, naar de keuken en via de speel/gamevloer (voor neefjes en nichtjes) tot in de lounge bovenin.

De ruimte is niet alleen ruim, maar ook licht, aangezien de zon via het grote dakraam tot in het souterrain schijnt. Dit is een kenmerkend detail dat de ruimte op een natuurlijke manier verlicht. De ruimtelijke indeling is dus niet alleen functioneel, maar ook esthetisch. De opzet van het huis is gericht op de beleving van het landschap, zoals de architect zelf aangeeft: “het huis is gebaseerd op een wandeling door de omgeving, waar je afwisselend over heuveltoppen en door de besloten ruimte van een duinpan loopt, langs waterkeringen en uitgestrekte zandvlaktes.”

Ecologische voetafdruk en duurzaamheid

Een van de belangrijkste kenmerken van het duinhuis is de ecologische voetafdruk. De architect koos voor een combinatie van hout en glas, waarvan de houten constructie biologisch afbreekbaar is en een hoge isolatiewaarde heeft. Daarnaast wordt het huis verwarmd met een houtkachel, wat de energiezuinigheid versterkt. Door de combinatie van goede isolatie en de open ruimte is er zelfs geen centrale verwarming nodig. Er is dus geen grote energiebehoefte, wat het huis energiezuiniger maakt.

Verder is het huis grotendeels verzonken in de duinen, wat zorgt voor een beperkt zichtbaar volume en een betere isolatie. De houten elementen zijn op de wal voorgefabriceerd en op de bouwlocatie snel geïnstalleerd, waardoor het bouwproces sneller verloopt en minder energie kost. Dit is een belangrijke factor, aangezien de locatie beperkt bereikbaar is en de bouw alleen buiten het broedseizoen van de duinvogels mag plaatsvinden.

De ecologische voetafdruk is ook te zien in het gebruik van circulaire bouwmaterialen en de combinatie van zonnepanelen. Deze panelen, die zijn geplaatst achter het huis, leveren een deel van de benodigde elektriciteit. Hierbij is ook rekening gehouden met de lage energiebehoefte van het gebouw. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen, wat de luchtcirculatie versterkt en de energiegebruik verlaagt.

Kleuren en materialen in het interieur

Het interieur van het duinhuis is gekleurd met een natuurlijk kleurenpalet dat afkomstig is uit het landschap. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton ademen de sfeer van de basalten dijklichamen. Voor de leefruimten liet de architect, bij wijze van experiment, zandkleurig pigment aan het beton toevoegen, dat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt. In de afwerking en stoffering van wanden en meubels kom je zowel het grijs en wit van de zee tegen als het geelgroen van het gras en het bruin van de struiken en heesters.

De houtconstructie, onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs. Voor de gevels koos Koehler western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt – net als het helmgras rond het huis.

Vormgeving en uitstraling

Het duinhuis is gebouwd in een sculpturale vorm, strak van silhouet, en van top tot teen bekleed met hout. Afhankelijk van waar je staat, herken je er een traditioneel Terschellinger huis met schilddak in, oogt het breed en robuust of juist als een ranke piramide. Het is een beeld dat blijft boeien. Dit is het duinhuis dat architect Marc Koehler bouwde in opdracht van twee broers en hun gezinnen. Ze houden van hun drukke leven in de stad, maar willen daar ook wel eens aan ontsnappen. Binnenstappen in dit huis voelt als die ontsnapping, om te beginnen vanwege het feit dat het – buiten de slaapkamers in het souterrain – geen muren kent.

De vormgeving van het huis is dus niet alleen esthetisch, maar ook functioneel. Het is een ontwerp dat zich past in de omgeving en tegelijkertijd een ruimtelijke ervaring biedt. De vormgeving van het huis is dus een combinatie van architecturale creativiteit en ecologische aandacht.

Samenvatting

Het duinhuis van Jort Kelder, ontworpen door architect Marc Koehler, is een voorbeeld van duurzame bouw en architecturale creativiteit. Het huis is opgetrokken uit voornamelijk hout en glas, en ligt grotendeels verzonken in de duinen. De ruimtelijke indeling is open en multifunctioneel, met splitlevels die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. De ecologische voetafdruk is beperkt door het gebruik van duurzame materialen, de combinatie van zonnepanelen en de lage energiebehoefte van het gebouw. Het interieur is gekleurd met een natuurlijk kleurenpalet dat afkomstig is uit het landschap, en de vormgeving van het huis past zich aan de omgeving aan.