Geschiedenis op televisie: Jort Kelder en Pieter Jan Hagens in het programma *Ten Strijde!*

In het Nederlandse televisiebeeld verschijnen er steeds vaker programma’s die geschiedenis toegankelijk maken voor het brede publiek. Een van de nieuwste en opvallendste programma’s is Ten Strijde!, gepresenteerd door Jort Kelder en Pieter Jan Hagens. Het programma is gericht op historische veld- en zeeslagen, waarbij de twee presentatoren een unieke manier kiezen om de geschiedenis dichtbij te brengen. Met een mix van onderzoek, experimenten en beleving wordt de geschiedenis niet alleen aantrekkelijk, maar ook levendig en toegankelijk gemaakt.

De inhoud van Ten Strijde!

Ten Strijde! is een programma dat zich richt op historische veld- en zeeslagen uit de Nederlandse geschiedenis. De twee presentatoren, Jort Kelder en Pieter Jan Hagens, kiezen elk een aflevering om de historische gebeurtenissen te reconstrueren. Ze lopen mee in de loop van de gevechten, testen militaire strategieën en brengen historische feiten en feiten in kaart. De afleveringen gaan over onder meer de Slag bij Nieuwpoort (1600), de verovering van de Zilvervloot (1628), de Tocht naar Chatham (1667), de Slag bij de Grebbeberg (1940), en de betrokkenheid van Engelandvaarder Hans Larive tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De opzet van het programma is gericht op beleving. Kelder en Hagens proberen hun publiek zo dicht mogelijk bij de geschiedenis te brengen. Ze lopen mee in het verleden, met als doel om het verhaal levendig en duidelijk te maken. Zo wordt de Tocht naar Chatham, een van de belangrijkste zeeslagen in de geschiedenis van Nederland, uitgeprobeerd met een zeilboot en met hulp van historici. Ook wordt er gekeken naar de strategieën van de tijd, zoals het gebruik van musketten en de opstelling van soldaten in carrés. De presentatoren gaan dus niet alleen over de feiten, maar ook over de manier waarop deze geveurtenissen zijn verlopen.

Beleving en speelsheid

Een van de kenmerken van Ten Strijde! is de combinatie van beleving en speelsheid. De twee presentatoren tonen zich niet alleen als kundige historici, maar ook als acteurs in de geschiedenis. Ze lopen mee in het verleden, testen de militaire strategieën en proberen de gebeurtenissen vanuit verschillende hoeken te benaderen. Zo wordt er onderzocht of een schip in staat was om een zware ketting te doorbreken, of of de actie van de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1667 een succes kon worden. Ook wordt er gekeken naar de rol van figuren als Michiel de Ruyter, Jan van Brakel en de raadpensionaris Johan de Witt.

De presentatoren zijn geen traditionele historici, maar juist journalisten met een passie voor geschiedenis. Kelder en Hagens hebben geen historische opleiding, maar ze zijn wel betrokken bij het onderzoeken van historische gebeurtenissen. Ze presenteren de geschiedenis met een mix van serieusheid en humor, waardoor het programma goed te verkopen is voor het brede publiek. Zo wordt er gesproken over de historische betekenis van bepaalde geveurtenissen, maar ook over de onzekerheden die erin zitten. Ze laten zien dat geschiedenis geen vaststaand feit is, maar een complexe en vaak onduidelijke samenspel van feiten, interpretaties en toeval.

De rol van Jort Kelder en Pieter Jan Hagens

Jort Kelder en Pieter Jan Hagens zijn geen traditionele historici, maar ze hebben wel een diepe fascinatie voor geschiedenis. Kelder, een bekende presentator, heeft een passie voor de Eerste Wereldoorlog en heeft reeds tal van historische locaties bezocht. Hagens daarentegen heeft een interesse in de zeventiende eeuw, met name in de maritieme geschiedenis. Samen vormen zij een unieke combinatie: Kelder als de druktemaker die met een koloniaal uniform in beeld komt, en Hagens als de serieuze journalist die het programma met zijn kennis ondersteunt.

Bij de opnames van Ten Strijde! werken ze samen aan het verkennen van historische gebeurtenissen. Zo wordt er onderzocht of de Tocht naar Chatham inderdaad werd geleid door Michiel de Ruyter, of dat Jan van Brakel de echte held van die strijd was. Ook wordt er gekeken naar de strategieën van prins Maurits en de invloed van de Slag bij de Grebbeberg op de oorlog. De presentatoren tonen aan dat geschiedenis niet alleen bepaald wordt door grote figuren, maar ook door kleine details en onverwachte gebeurtenissen.

Geschiedenis als onderdeel van het heden

Een van de belangrijkste boodschappen van Ten Strijde! is dat geschiedenis relevant is voor het heden. De presentatoren laten zien dat historische gebeurtenissen niet alleen verleden zijn, maar ook invloed kunnen hebben op het heden. Zo wordt er gesproken over de impact van de Slag bij de Grebbeberg op de Nederlandse geschiedenis, of de rol van de Zilvervloot in de oorlog. Ook wordt er gekeken naar de betekenis van de toekomst, en hoe geschiedenis kan helpen bij het begrijpen van de toekomst.

De presentatoren benadrukken dat geschiedenis niet alleen over feiten gaat, maar ook over patronen en lessen. Ze laten zien dat de geschiedenis niet herhaalt, maar dat er wel patronen zijn die herkenbaar zijn. Zo wordt er gekeken naar de rol van de Oranjes in de dood van Johan de Witt, en of er parallellen zijn met huidige politici. Kelder benadrukt dat mensen die zich niet in de geschiedenis verdiepen, zich beter niet met de toekomst kunnen bemoeien. Dit is een belangrijke les die het programma kan geven aan het publiek.

Conclusie

Ten Strijde! is een nieuw en innovatief programma dat geschiedenis toegankelijk maakt voor het brede publiek. Met een mix van onderzoek, experimenten en beleving brengen Jort Kelder en Pieter Jan Hagens historische gebeurtenissen levendig in beeld. Ze tonen aan dat geschiedenis niet alleen over feiten gaat, maar ook over patronen, onzekerheden en toeval. De presentatoren zijn geen traditionele historici, maar juist journalisten met een diepe fascinatie voor geschiedenis. Ze tonen aan dat geschiedenis relevant is voor het heden, en dat het belangrijk is om erover te leren.

Bronnen

1. Jort Kelder en Pieter Jan Hagens in gesprek
2. Presentatoren winnen Grote Geschiedenisquiz
3. Pieter Jan Hagens en Jort Kelder in het programma Ten Strijde!
4. Pieter Jan Hagens en Jort Kelder in Ten Strijde!
5. Jort Kelder over zijn held Johan de Witt
6. We willen altijd meer mooier beter
7. Ten Strijde! programma op NPO 2
8. YouTube-afspeling van Ten Strijde!