Jort Kelder over de rol van prins Bernhard in de geschiedenis

Published by Redactie on juli 9, 2025 | Category kelder

Inleiding

Jort Kelder is een bekende historicus en journalist die zich bezighoudt met de geschiedenis van het Nederlandse koningshuis, met name met de rol van prins Bernhard van Oranje. In meerdere bronnen wordt zijn werk beschreven, waarbij hij samenwerkt met Harry Veenendaal aan het boek ZKH. Hoog spel aan het hof van zijne koninklijke hoogheid. Dit boek heeft veel aandacht gekregen, zowel positief als negatief, vanwege de kritiek op prins Bernhard’s betrokkenheid bij diverse politieke en militaire gebeurtenissen, waaronder de couppoging van Raymond Westerling in Indonesië in 1950. In deze bijdrage worden de kernpunten van het werk van Jort Kelder en zijn samenwerking met Harry Veenendaal behandeld, met een blik op de historische betekenis van de kwestie rond prins Bernhard.

De rol van Jort Kelder in de geschiedenis van prins Bernhard

Jort Kelder is een van de belangrijkste figuren in de geschiedenis van de betrokkenheid van prins Bernhard bij de politieke en militaire geschiedenis van Nederland en zijn kolonies. Hij heeft samen met Harry Veenendaal het boek ZKH. Hoog spel aan het hof van zijne koninklijke hoogheid geschreven, waarin een overzicht wordt gegeven van de betrokkenheid van de prins bij gebeurtenissen zoals de coup in Indonesië van 1950, waarin hij mogelijk als “onderkoning” zou moeten fungeren. Dit boek is geïnspirerd op de archieven van het Koninklijk Huisarchief, maar heeft ook kritiek op de manier waarop historici zoals Cees Fasseur de geschiedenis van de prins beoordelen. Kelder en Veenendaal stellen dat de beschikbaarheid van bewijsmateriaal, zoals de NSDAP-lidmaatschapskaart van de prins, onvoldoende is om de verantwoordelijkheid van de prins volledig te beoordelen.

De betrokkenheid van prins Bernhard bij de couppoging in Indonesië

Een van de belangrijkste onderwerpen waarover Jort Kelder en Harry Veenendaal in hun werk spreken, is de betrokkenheid van prins Bernhard bij de couppoging van Raymond Westerling in Indonesië in 1950. Volgens hun beweringen had de prins de bedoeling geweest om “onderkoning” van Indonesië te worden, een rol die hij duidelijk niet had gekregen. Dit idee wordt ondersteund door rapporten en documenten die in het Koninklijk Huisarchief zijn opgeslagen, maar de betrouwbaarheid ervan is in twijfel getrokken door historici zoals Cees Fasseur. Kelder en Veenendaal stellen dat er sprake is van een “capriool” van de prins, wat inhoudt dat hij in zekere mate verantwoordelijk is voor de gebeurtenissen in Indonesië.

De rol van het Koninklijk Huisarchief

Het Koninklijk Huisarchief speelt een centrale rol in het werk van Jort Kelder en Harry Veenendaal. Dit archief bevat documenten over de persoonlijke en politieke activiteiten van leden van het koningshuis, waaronder prins Bernhard. In hun boek tonen ze aan dat de prins betrokken was bij de aanschaf van straaljagers en andere militaire activiteiten, wat leidde tot verwijten dat hij een “wapenhandelaar” was. Kelder en Veenendaal stellen dat de toegang tot deze documenten beperkt is, wat betekent dat de bewijzen die nodig zijn om de rol van de prins volledig te beoordelen, mogelijk niet volledig beschikbaar zijn. Ze pleiten voor een openstelling van het archief om een beter beeld te krijgen van de activiteiten van de prins.

De kritiek op Jort Kelder en Harry Veenendaal

Hoewel Jort Kelder en Harry Veenendaal veel aandacht hebben gekregen voor hun werk, zijn er ook kritiek op hun benadering van de geschiedenis. Historici zoals Cees Fasseur hebben hun werk afgeschilderd als “onwetenschappelijk” en hebben hun stellingen in twijfel getrokken. Fasseur stelt dat de bewijzen die Kelder en Veenendaal aanvoeren, niet voldoende zijn om hun conclusies te onderbouwen. Bovendien wordt er gesuggereerd dat hun benadering van de geschiedenis gebaseerd is op “gut feeling” in plaats van op feiten. Dit leidt tot twijfels over de betrouwbaarheid van hun werk.

De betekenis van de geschiedenis van prins Bernhard

De geschiedenis van prins Bernhard is van belang voor de huidige generatie, omdat hij een centrale rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Nederland en zijn kolonies. Zijn betrokkenheid bij de couppoging in Indonesië en andere militaire en politieke gebeurtenissen heeft leidt tot veel discussie en kritiek. Jort Kelder en Harry Veenendaal hebben geprobeerd om deze geschiedenis duidelijk te maken, maar hun benadering is onderwerp van discussie geweest. De kwestie rond de rol van de prins is een complexe historische vraag die nog steeds onderwerp is van onderzoek en discussie.

Conclusie

Jort Kelder en Harry Veenendaal hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de geschiedenis van prins Bernhard, met name in het boek ZKH. Hoog spel aan het hof van zijne koninklijke hoogheid. Ze hebben geprobeerd om de betrokkenheid van de prins bij gebeurtenissen zoals de couppoging in Indonesië en andere militaire en politieke activiteiten duidelijk te maken. Hoewel hun werk veel aandacht heeft gekregen, zijn er ook kritiek op hun benadering van de geschiedenis. De rol van het Koninklijk Huisarchief is cruciaal geweest in hun onderzoek, maar de beperkte toegang tot documenten heeft ook leidt tot twijfels over de betrouwbaarheid van hun conclusies. De geschiedenis van prins Bernhard blijft een belangrijk onderwerp voor historici en betrokkenen.

Bronnen

jort
prins