Kelders buiten het bouwvlak: regelgeving, bouwpraktijk en functionaliteit

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Kelders vormen vaak een waardevolle aanvulling op woningen, vooral in stedelijke gebieden waar ruimte beperkt is. Toch is het bouwen van een kelder buiten het bouwvlak een complexe zaak met veel juridische, bouwtechnische en functionele overwegingen. De beschikbare bronnen tonen aan dat kelders vaak worden gebruikt als opslagruimtes, technische ruimtes of zelfs als bewoonbare ruimtes, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Dit artikel bespreekt de regelgeving rond kelders buiten het bouwvlak, de technische uitvoering, de invloed op het E-peil en de functionaliteit van een kelder in het algemeen.

Kelders buiten het bouwvlak: regelgeving en toegestane gebruik

De regelgeving rond kelders is in veel gevallen afhankelijk van het bestemmingsplan van de gemeente. In het bestemmingsplan Buitengebied 2009 wordt geregeld dat een kelder gedefinieerd wordt als een gedeelte van een gebouw dat aan de bovenzijde wordt afgedekt door de begane grondvloer van datzelfde gebouw. Binnen deze regelgeving is de kelder dus niet automatisch meegenummerd in de inhoudsmaat van het hoofdgebouw, mits deze kelder onder de woning ligt en niet zichtbaar is.

Echter, als de kelder van buitenaf toegankelijk is of zichtbaar is, dan moet deze wel worden meegerekend in de inhoudsmaat van het gebouw. Dit geldt ook voor kelders onder bijgebouwen. Daarnaast is het belangrijk dat de kelder niet in strijd is met het geldende bestemmingsplan. Zo zijn er voorwaarden voor het bouwen van een kelder onder een bijgebouw, waaronder dat de kelder maximaal één laag diep mag zijn, dat de kelderramen niet boven maaiveldniveau mogen worden aangebracht, en dat de kelder geen schade kan berokkenen aan de grondwaterstand of archeologische vondsten.

In de praktijk betekent dit dat het bouwen van een kelder buiten het bouwvlak vaak mogelijk is, mits aan deze voorwaarden wordt voldaan. De kelder moet echter niet worden meegerekend in de inhoudsmaat van het hoofdgebouw, mits deze onder de woning ligt en niet zichtbaar is. Dit is vooral belangrijk bij het plannen van een bouwproject, omdat het invloed heeft op de toegestane bouwoppervlakte en de inhoudsmaat van het gebouw.

Bouwpraktijk: technische uitvoering en isolatie

Bij het bouwen van een kelder buiten het bouwvlak zijn technische overwegingen van belang. De kelder moet goed geïsoleerd zijn, zowel vanbinnen als vanbuiten. In de bronnen wordt aangehaald dat een kelder van 11 bij 8,50 meter kan worden geïsoleerd met Styrodur, ook de vloerplaat. Dit soort isolatie is ideaal voor een kelder die als praktijkruimte of hobbyruimte wordt gebruikt, omdat het zorgt voor een comfortabel klimaat en voorkomt dat vocht zich opbouwt.

Een ander punt is de aanwezigheid van een kruipkelder. In het geval van een kruipkelder wordt aangeraden om de kelder vanbinnen te isoleren, in plaats van de vloer van de gelijkvloer. Dit is vooral interessant als de kelder gebruikt zal worden als bewoonbare ruimte. Daarnaast is het belangrijk om het gat vanuit de kelder naar de kruipkelder luchtdicht en geïsoleerd te maken, zodat vocht en kou niet van de kruipkelder naar de kelder kunnen tijgen.

Bij de uitvoering van een kelder wordt ook aangehaald dat het gebruik van snelbouwmuren in plaats van betonblokken nuttig kan zijn, zeker voor binnenmuren die later gips kunnen worden. Dit maakt de inbouw van elektriciteit eenvoudiger en biedt ruimte voor een vloerverwarming, wat ideaal is voor een praktijkruimte of hobbyruimte.

Invloed op het E-peil en de energieprestatie

Bij het bouwen van een kelder buiten het bouwvlak is het belangrijk om rekening te houden met het E-peil en de energieprestatie van het gebouw. In een kelder zit vaak een lagere temperatuur, wat kan bijdragen aan een lagere energieprestatie. Daarnaast kan het plaatsen van technische voorzieningen zoals een warmtepomp of een warmwaterinstallatie in de kelder invloed hebben op het E-peil, vooral als de kelder niet goed geïsoleerd is.

In de bronnen wordt aangehaald dat een kelder in het algemeen een lagere temperatuur heeft, vanwege de constante grondtemperatuur. Dit kan zorgen voor een lagere verwarmingskosten, maar ook kan leiden tot condensvorming als de kelder niet goed geventileerd wordt. Daarnaast is het belangrijk dat de technische voorzieningen in de kelder goed geïsoleerd zijn, om warmteverlies te voorkomen.

Functionele toepassing van een kelder

Een kelder is niet alleen geschikt als opslagruimte, maar kan ook functioneel worden ingezet als bewoonbare ruimte. In de bronnen wordt aangehaald dat een kelder kan worden gebruikt als praktijkruimte, hobbyruimte of zelfs als kantoorruimte. Dit is vooral interessant als de kelder goed geïsoleerd en geventileerd is, en de temperatuur comfortabel is.

In een kelder is het belangrijk om rekening te houden met het vochtprobleem. In oude woningen kan een kelder vaak vochtig zijn, wat leidt tot schimmels en een onaangename geur. Daarom is het belangrijk om de kelder goed waterdicht te maken, zowel vanbinnen als vanbuiten. Dit kan door gebruik te maken van coating, gips of andere materialen, afhankelijk van het doel van de kelder.

Conclusie

Kelders buiten het bouwvlak kunnen een waardevolle aanvulling zijn op een woning, mits aan de juiste voorwaarden wordt voldaan. De regelgeving rond kelders is afhankelijk van het bestemmingsplan van de gemeente, en kan variëren per locatie. Technische overwegingen zoals isolatie, ventilatie en het gebruik van materialen zijn essentieel om een kelder comfortabel en functioneel te maken. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met het E-peil en de energieprestatie van het gebouw, aangezien een kelder invloed kan hebben op deze prestaties. In het algemeen is een kelder een nuttig onderdeel van een woning, mits de juiste maatregelen worden genomen om vochtproblemen en andere bouwtechnische problemen te voorkomen.

Bronnen

bouwvlak