De Nieuwe Meersluis: Een Historische Constructie met Technische Uitdagingen

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

De Nieuwe Meersluis, ook wel bekend als de Schinkelsluis, is een van de belangrijkste waterwegknooppunten in Amsterdam. Het is een schutsluis die zowel voor de beroepsvaart als de pleziervaart van cruciaal belang is. De constructie heeft een rijke geschiedenis en speelt een centrale rol in de infrastructuur van de stad, vooral in het kader van de uitbreiding van de A10. De sluis is onderdeel van de Staande Mastroute, een traject dat doorheen de stad loopt en speciaal bedoeld is voor zeilboten met een lengte van meer dan 6 meter.

Deze artikel gaat in op de technische aspecten van de Nieuwe Meersluis, waaronder de bouw, de sluisdeuren, de bediening, en de uitdagingen die het vormt voor de bouw van een nieuw bruggedeelte. De informatie wordt geleverd door meerdere bronnen, waaronder officiële mededelingen van de gemeente Amsterdam, documenten van Waternet, en technische beschrijvingen van de constructie.

Technische Kenmerken van de Nieuwe Meersluis

De Nieuwe Meersluis is een drie-klussluis, wat wil zeggen dat er drie sluisdeuren zijn, waarvan er één een reserve is. De sluisdeur aan de kant van de Schinkel werd op 25 september 2024 vervangen, een routineus onderhoudsritueel dat elke drie jaar plaatsvindt. De sluisdeuren zijn schuifdeuren die op rails lopen en dienen tegelijkertijd als brugdekken. Ze zijn breed genoeg voor motorvoertuigen, maar het gebruik daarvan is beperkt tot fietsers, bromfietsers en voetgangers.

De sluis heeft een breedte van 11,9 meter en een lengte van 120 meter. De doorvaartoegang aan de zijde van het Nieuwe Meer is 7,0 meter breed. De drempeldiepte beneden/buiten bedraagt 3,4 meter, terwijl de drempeldiepte boven/binnen 3,6 meter is. De sluis is onderdeel van het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht en valt onder Waternet van de gemeente Amsterdam.

Bediening en Bedieningsprocedure

De Nieuwe Meersluis wordt 24 uur per dag bediend, zeven dagen per week. De bediening gebeurt grotendeels automatisch, hoewel er nog steeds mensen zijn die de sluis in de gaten houden. De bedienpost naast de sluisdeur aan de kant van de Nieuwe Meer kan vanwege de uitbreiding van de A10 niet meer gebruikt worden. Om de medewerkers veilig de sluis te laten bedienen, is de bediening sinds 30 september naar het dienstgebouw verhuisd.

De bedieningsuren variëren per periode. Vanaf 1 januari tot 7 januari is de bediening alleen op werkdagen van 09:00 tot 16:00 uur. Op zaterdagen is de bediening van 09:00 tot 14:00 uur. Op zondagen en feestdagen is de sluis gesloten. Vanaf 8 januari tot 17 december is de sluis 24/7 bedienbaar, behalve op kerst- en nieuwjaarsdagen. De bediening van de sluis wordt daardoor zowel voor de beroepsvaart als voor de pleziervaart geregeld.

Constructie en Bouw van de Nieuwe Meersluis

De Nieuwe Meersluis werd vanaf 1938 tot 1942 gebouwd en op 1 juli 1942 in gebruik genomen. Het was bedoeld als vervanging voor de Overtoomse Sluis, die sinds 1808 de scheiding was tussen het stadswater van Amsterdam en het boezemwater van Rijnland. Door het toenemende scheepvaartverkeer was deze sluis een knelpunt geworden. Na de bouw van de wijken aan weerszijden van de Schinkel in de jaren twintig was vergroting en verplaatsing van de sluis noodzakelijk. Uiteindelijk werd gekozen voor een sluis op de huidige locatie, waarna de Schinkel ten noorden van deze sluis tot het stadswater ging behoren.

De sluis bestaat uit twee sluisdeuren, waarvan elk een bedieningshuisje heeft. Ook is er een transformatorhuisje. In het einde van de 20e eeuw werd er een nieuwe bedieningscentrale gebouwd, die halverwege de oude sluiswachterpost ligt.

Uitdagingen bij de A10-uitbreiding

De bouw van de nieuwe brug voor de A10 Zuid is een complexe taak. Het bouwproject omvat het verwijderen van een oude betonnen keerwand van de Nieuwe Meersluis uit 1954, die nu geen functie meer heeft. Deze keerwand ligt in de weg van de nieuwe bouwkuip. De bouw van de nieuwe brug moet ook rekening houden met de aanwezigheid van de sluis, zodat de scheepvaart eronderdoor kan. De brug die op de Nieuwe Meersluis ligt, moet ook nog open kunnen voor passerende schepen. De bouw is dus een enorme precisieklus, die soms creativiteit vraagt.

De bouwkuip wordt aangelegd met 39 boorpalen van 17,5 meter lengte. Deze worden draaiend in de grond geplaatst om trillingen en geluidsoverlast te beperken. De te verwijderen keerwand steunt op houten palen, die de nieuwe funderingspalen in de weg zitten. Dit wordt opgelost door een speciale boorpunt te gebruiken, waarmee de nieuwe palen door de oude palen heen kunnen worden geboort.

De Nieuwe Meersluis en de Staande Mastroute

De Nieuwe Meersluis maakt deel uit van de Staande Mastroute, een traject dat dwars door de stad loopt van Zuid naar Noord en vice versa, speciaal voor zeilboten met een lengte van meer dan 6 meter. De bruggen (9x) worden tweemaal per dag (vanaf 23.00 uur) vanaf de sluis tot aan het Amsterdamse IJ (Singelgrachtspoorbrug) tegelijkertijd geopend. De sluis is dus niet alleen van belang voor de beroepsvaart, maar ook voor de zeilvaart.

De Nieuwe Meersluis in de Praktijk

De Nieuwe Meersluis wordt regelmatig gebruikt door zowel beroeps- als pleziervaart. De bediening is eenvoudig, maar vereist wel een bepaalde kennis van de route. Voor de beroepsvaart is de sluis een belangrijk knooppunt, terwijl de pleziervaart erop afgestemd is. De sluis wordt opgeleverd met een sluiswachterhuis, twee bedieningshuisjes en een transformatorhuisje.

De sluis is ook van belang voor het fietspad, dat in de toekomst weer teruggebracht moet worden. Dit betekent dat er een nieuwe constructie moet worden opgetrokken, die de brug over de sluis heen ondersteunt.

Conclusie

De Nieuwe Meersluis is een belangrijk onderdeel van de infrastructuur van Amsterdam. Het is een technisch complexe constructie die zowel voor de beroepsvaart als de pleziervaart van cruciaal belang is. De bouw van de nieuwe brug voor de A10 Zuid is een grote uitdaging, die zowel technisch als logistiek lastig is. De sluis is echter blijven functioneren door regelmatig onderhoud en moderne bedieningstechnieken. De sluis blijft daarom een belangrijk knooppunt in de stad, met een rijke geschiedenis en een toekomst die nog volgt.

Bronnen

nieuwe