Historische Kelders van Arnhem: Geschiedenis, Restauratie en Toegankelijkheid

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

De historische kelders van Arnhem vormen een uniek en fascinerend onderdeel van de stadsgeschiedenis. Ze bevinden zich onder diverse winkelstraten van de oude binnenstad en bevatten een rijke collectie middeleeuwse ruimtes, uitgerust met kaarsennissen en fraaie tongewelven. Deze kelders zijn een overblijfsel van het verleden en bieden bezoekers een unieke kans om de geschiedenis van Arnhem te ontdekken.

Geschiedenis en Ontdekking

De kelders dateren uit de veertiende tot en met de vijftiende eeuw en zijn ontstaan in de periode waarin Arnhem stadsrechten verkreeg en zich ontwikkelde als handelsstad. Grote stenen koopmanshuizen werden gebouwd in de Rijnstraat, grenzend aan de haven. Elk koopmanshuis had een eigen kelder, toegankelijk via een luik en trap, de zogenaamde koekkoek. Tegenwoordig zijn de meeste toegangen verdwenen, maar nog wel te herkennen aan natuurstenen randen in de straat.

Tussen 1999 en 2001 werden de kelders herontdekt tijdens een historisch onderzoek. De gemeente Arnhem bracht 39 kelders in kaart en verwierf deze. De kelders werden gerestaureerd en onderling verbonden, waardoor een complex van ruim dertig aaneengeregen ruimtes ontstond. Dit project resulteerde in een uniek historisch monument dat sinds december 2001 voor bezoekers toegankelijk is.

Architectuur en Interieur

De kelders zijn uitgerust met karakteristieke elementen uit de middeleeuwen, zoals kaarsennissen, spaarbogen en tongewelven. Deze architectonische details geven een beeld van de bouwtechnieken van die tijd. De kelders dienden door de eeuwen heen voor verschillende doeleinden. Ze werden verhuurd aan handelaren, gebruikt als koelruimte, magazijn of opslagplaats voor kolen. De indeling van de vloeren geeft inzicht in de verschillende functies die de kelders in de loop der tijd hebben gehad.

In de kelders bevinden zich ook ruimtes waarin oude en nieuwe voorwerpen zijn geplaatst, waardoor een contrast ontstaat tussen het verleden en het heden. Deze ruimtes worden vaak gebruikt voor activiteiten en exposities, waardoor de kelders een functionele rol spelen in de huidige tijd.

Restauratie en Behoud

De restauratie van de kelders is uitgevoerd met behulp van hedendaagse materialen, om de ruimtes veilig en toegankelijk te maken voor bezoekers. Tijdens de restauratie is tevens aandacht besteed aan het behoud van de historische waarde van de kelders, zodat de ruimtes zo authentiek mogelijk zijn gebleven. De restauratie was erop gericht om het unieke historische monument te behouden en toegankelijk te maken voor toekomstige generaties.

Gebruik en Toegankelijkheid

De historische kelders van Arnhem zijn toegankelijk voor het publiek. Bezoekers kunnen zelfstandig de kelders verkennen, of deelnemen aan een rondleiding onder begeleiding van een gids. Zelfstandig bezoek is mogelijk van dinsdag tot en met zaterdag van 12.00 tot 17.00 uur, tegen een entree van € 4,00 per persoon.

Geleide rondleidingen worden op woensdag, vrijdag en zaterdag om 14.00 uur aangeboden, tegen een prijs van € 5,00 per persoon. De rondleidingen worden verzorgd door ’t Gilde Stadswandeling Arnhem en bieden een uitgebreide uitleg over de geschiedenis en de architectuur van de kelders.

De kelders worden ook verhuurd voor feesten en bijeenkomsten, waardoor ze een bijzondere locatie bieden voor speciale gelegenheden. De verhuur verloopt via het Erfgoedcentrum Rozet.

Verhalen uit het Verleden

De kelders hebben door de eeuwen heen verschillende functies vervuld en getuige zijn van belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van Arnhem. Zo werden de kelders tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt als schuilplaatsen voor de Arnhemmers tijdens de bombardementen. In de middeleeuwen werd in de grootste kelders, onder het St.-Petersgasthuis, de stadsmunt opgeslagen. Later diende het gebouw eeuwenlang als huis voor de zieken en armen.

De kelders zijn niet alleen een historische locatie, maar ook een plek waar verhalen tot leven komen. De gidsen van ’t Gilde Stadswandeling Arnhem vertellen tijdens de rondleidingen over de geschiedenis van de kelders en de mensen die er hebben gewoond en gewerkt.

Bezoekerservaringen

Bezoekers beschrijven de rondleidingen als leuk en interessant, waarbij de gidsen de geschiedenis van de kelders op een boeiende manier overbrengen. Sommige bezoekers geven aan dat de rondleiding zonder gids minder interessant is, omdat de context en de verhalen achter de kelders dan ontbreken.

Er zijn echter ook kritische geluiden. Sommige bezoekers vinden dat er weinig te zien is in de kelders en dat de informatieborden slecht leesbaar zijn door het gebrek aan verlichting. Anderen klagen over de hoge prijs en het feit dat er geen mogelijkheid is om te pinnen.

Praktische Informatie

Adres: Oude Oeverstraat 4a, 6811 JX Arnhem
Telefoonnummer: 026-3511311
E-mailadres: [email protected]
Website rondleidingen: wandeleninarnhem.nl
Openingstijden: Woensdag t/m zaterdag van 12.00 – 17.00 uur en elke eerste zondag van de maand van 12.00 – 17.00 uur
Tarieven:
- Volwassenen (16 jaar en ouder): € 4,00 (zonder rondleiding), € 10,00 (met rondleiding)
- Jeugd tot 16 jaar (met betalende begeleider): Gratis
- Scholieren in schoolverband: € 7,50

Conclusie

De historische kelders van Arnhem vormen een uniek en waardevol onderdeel van het cultureel erfgoed van de stad. Ze bieden een fascinerende blik op het verleden en vertellen de geschiedenis van Arnhem op een boeiende manier. De restauratie van de kelders heeft ervoor gezorgd dat deze ruimtes bewaard zijn gebleven voor toekomstige generaties. Hoewel er enkele kritische geluiden zijn over de bezoekerservaring, blijven de historische kelders een populaire attractie in Arnhem.

Bronnen

oude