De economische en praktische relevantie van de paardenhouderij in Vlaanderen

De paardenhouderij speelt een belangrijke rol in de Vlaamse economie, niet alleen als sportieve of recreatieve activiteit, maar ook als een economische sector met een brede impact op bouw, infrastructuur, handel en diensten. Deze rol blijkt uit meerdere sectoren, zoals fokkerij, sport, en ondersteunende industrieën zoals kadaverbehandeling, stallenbouw, en transport. Voor zowel eigenaars van paardenterreinen, bouwbedrijven, en professionals in de bouw- en renovatiesector is het begrip van deze economische relevantie essentieel. Deze tekst biedt een overzicht van de economische en praktische aspecten van de paardenhouderij in Vlaanderen, met nadruk op de bouw- en infrastructuuraspecten, evenals de aanverwante diensten en beroepen.

De economische betekenis van de paardenhouderij

De paardenhouderij in Vlaanderen kan worden ingedeeld in drie pijlers: fokkerij, gebruik en opleiding/beroepen. De fokkerijsector omvat activiteiten zoals stoeterijen, hengstenhouderijen en merriehouderijen. In 2008 telde deze sector 293 hippische bedrijven en leverde een totale omzet van €13,7 miljoen, met een toegevoegde waarde van €6,2 miljoen. Er waren circa 410 fulltime banen (fte) verbonden aan deze sector.

De sector "gebruik" omvat paardensport, ruitertoerisme, politie te paard, en landbouwbedrijven met paardachtigen. De politie te paard is een goed voorbeeld van de praktische toepassing van paardengebruik. In 2008 werkte deze divisie met 220 fte, waarvan 140 operationele ruiters. Het budget bedroeg ongeveer €11,5 miljoen, met 190 paarden in dienst. Daarnaast zijn er ook landbouwbedrijven met paardachtigen, die in 2007 circa 2.000 landbouwbedrijven omvatte, met in totaal circa 40.000 paardachtigen. Deze bedrijven voeren activiteiten uit als paardensport, maneges, en stallen, maar vormen geen stoeterijen per se.

De derde pijler, opleiding en beroepen, omvat activiteiten zoals dierenartsen, hoefsmeden, mengvoederbedrijven, kadaververwerking, stallenbouw, en paardenverzekeringen. Deze sector is essentieel voor de praktische uitvoering van de paardenhouderij en heeft een grote impact op de bouw- en renovatie-industrie.

Bouw en infrastructuur in de paardenhouderij

Een van de belangrijkste aspecten van de paardenhouderij is de infrastructuur. Stallenbouw, maneges, en paardenboxes vormen de basis van elke hippische activiteit. In Vlaanderen zijn er circa 175 bedrijven die de titel "stoeterij" voeren. Deze bedrijven vormen een centrale rol in de fokkerijsector en vereisen aanzienlijke investeringen in infrastructuur en bouwactiviteiten.

De bouw van stallen en paardenboxes vereist zorgvuldige planning en uitvoering. Veel stallenbouwers, zoals Geotex Bodemtechniek en GVS Van Sprengel, specialiseren zich in de ontwikkeling van paardenaccommodaties die zowel functioneel als duurzaam zijn. Deze bedrijven werken vaak met architecten en bouwbedrijven samen om de wensen van de paardenhouderijsector te vervullen.

Bouwtechnieken en materialen

Bij de constructie van stallen en maneges worden verschillende bouwtechnieken en materialen gebruikt, afhankelijk van de functie, de omgeving, en de behoeften van de paardenhouder. Voor stallen is het essentieel om een goede luchtcirculatie, voldoende licht, en een vloer die geschikt is voor paarden te garanderen. Vaak worden stallen gebouwd van hout of beton, met glas of zonneschermen voor lichtgevend effect. De vloeren zijn meestal van beton of hout, met strooisel of een ander type ondergrond voor de paarden.

Maneges, die gebruikt worden voor ruitersport, vereisen een robuustere constructie. Deze ruimtes worden vaak gemaakt van houten of stalen frames, met een vloer van zand of hennop om de paarden een veilige en gripvriendelijke oppervlakte te bieden. Het gebruik van speciale ondergrondsmaterialen en drainage is hier essentieel om ziekten en blessures te voorkomen.

Kadaverbehandeling en infrastructuur

Een ander belangrijk aspect van de paardenhouderij is de kadaverbehandeling. Rendac is het enige bedrijf in Vlaanderen dat paardenkadavers verwerkt. In 2006 werden 1.600 ton aan kadavers opgehaald, waarvan 1,6% van paarden en veulens. Rendac genereerde hiermee een omzet van €300.000. De verwerking van kadavers is een belangrijk aspect van de infrastructuur in de paardenhouderij, en vereist logistieke, bouw- en milieu-competenties.

De kadaveropruiming wordt vaak uitgevoerd door specialisten die met specifieke trucks en apparatuur werken. Deze trucks zijn ontworpen voor het veilig en efficiënt transport van kadavers, en vereisen regelmatige onderhoud en inspectie om conform de milieu- en veiligheidsregels te blijven.

Opleiding en beroepen in de paardenhouderij

De paardenhouderijsector is niet enkel afhankelijk van fokkerij en bouw, maar ook van een breed spectrum aan beroepen en opleidingen. De sector is onder andere afhankelijk van dierenartsen, hoefsmeden, veevoederbedrijven, kadaveropruimingsbedrijven, stallenbouwers, en transportbedrijven.

Opleiding en onderzoek zijn centraal in deze sector. Organisaties zoals Syntra Vlaanderen, Artevelde Hogeschool, en de Universiteit Gent bieden cursussen en opleidingen aan voor beroepen in de paardenhouderij. Deze opleidingen zijn essentieel voor de verdere professionalisering van de sector en het behoud van de kwaliteit van zowel de paardenhouderij als de bouw- en infrastructuuractiviteiten.

Conclusie

De paardenhouderij in Vlaanderen is een complexe sector die niet alleen economisch relevant is, maar ook een aanzienlijke impact heeft op bouw, infrastructuur, en beroepen. De bouw en onderhoud van stallen, maneges, en paardenterreinen vormt een essentieel onderdeil van de praktische toepassing van de paardenhouderij. Daarnaast zijn er ook belangrijke diensten zoals kadaverbehandeling, transport, en opleiding die een rol spelen in de duurzaamheid en efficiëntie van de sector.

Voor eigenaars van paardenterreinen, bouwbedrijven, en professionals in de bouw- en renovatiesector is het essentieel om de economische en praktische aspecten van de paardenhouderij goed te begrijpen. Dit draagt bij aan betere planning, duurzame ontwikkeling, en een hogere kwaliteit van de paardengebruikte infrastructuur in Vlaanderen.

Bronnen

1. Slideplayer.nl