Waterrobuuste inrichting en riolering in de gemeente Waterland

De gemeente Waterland staat in het klimaat en de waterproblematiek voor een aantal uitdagingen. Het omgevingsbeleid, de riolering en het waterbeheer spelen een cruciale rol in de ruimtelijke ordening. In dit artikel wordt ingegaan op de strategieën en maatregelen die de gemeente Waterland heeft genomen om de waterrobuustheid te waarborgen, de riolering te verbeteren en het functioneren van het rioolstelsel te optimaliseren.

Waterrobuuste inrichting en klimaatadaptatie

De gemeente Waterland heeft zich sterk ingezet op het opbouwen van een waterrobuuste inrichting, waarbij het waterbeheer centraal staat. Het gaat hierbij om een integrale aanpak waarbij de samenwerking tussen verschillende gemeentelijke disciplines essentieel is. Ruimtelijke ordening, weg- en groenbeheer en stedenbouw spelen een rol in het realiseren van een waterrobuuste gemeente.

In de regio Zaanstreek-Waterland is het waterrobuust inrichten een typisch integraal probleem. De gemeente en het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier werken samen aan een waterstructuurschets die de ruimtelijke ontwikkelingen en maatregelen bepaalt. De structuurschets bevat ook de kansen voor ruimtelijke ontwikkelingen, beleid en strategieën. De gemeente zorgt voor een doelmatige inzameling, berging, transport en zuivering van afvalwater, hemelwater en grondwater. De kansen en beperkingen van het gebruik van water worden in de structuurschets bepaald.

De gemeente Waterland streeft naar een sterk vooruitziende houding bij (grootschalige) nieuwbouw en herontwikkeling. Er wordt rekening gehouden met mogelijke wateroverlast. Water speelt een belangrijke rol in de inrichting van de openbare ruimte. Er worden aantrekkelijke groene voorzieningen ingericht voor de opvang van hemelwater, waarmee zowel de grondwaterstand wordt gereguleerd als overtollig water wordt gebufferd. Op locaties met beperkte ruimte kunnen ondergrondse bergingsbassins een oplossing bieden. Op wateroverlastgevoelige locaties wordt de bovengrond zodanig ingericht dat extreme neerslaghoeveelheden bovengronds worden afgeleid naar plaatsen waar het water geen kwaad kan.

Verbetering van de riolering

De gemeente Waterland werkt aan de verbetering van de riolering. Het doel is om de basisinspanning te realiseren, waarbij het afkoppelen van regenwater een belangrijk onderdeel vormt. Dit wordt gedaan door het omvormen van een gemengd naar een gescheiden rioolstelsel. Afkoppelmaatregelen zijn al uitgevoerd en sinds 2014 voldoet de gemeente aan de basisinspanning. Toch zijn er nog steeds problemen, zoals de overstorten in de Zuidersluissloot in Wormerveer. In overleg met het hoogheemraadschap zijn de drempels van de riooloverstorten verhoogd, en zijn er maatregelen genomen om de waterkwaliteit te verbeteren.

De gemeente Waterland werkt aan de vervanging van riolen en bijgaande herinrichtingen. Hierdoor is het aantal meldingen van verstopte kolken en waterplassen op straat gedaald. De werkzaamheden worden uitgevoerd door particuliere bedrijven, zoals Sturm, en duren meestal tien weken. Tijdens de werkzaamheden is er geen doorgaand verkeer mogelijk. Afzettingen en omleidingen worden aangegeven met bebording.

Waterzorgplicht en regelgeving

De gemeente Waterland heeft een waterzorgplicht op grond van de Waterwet. Deze zorgplicht omvat de zorg voor afvalwater, hemelwater en grondwater. De gemeente zorgt voor een doelmatige inzameling, berging, transport en zuivering van afvalwater, hemelwater en grondwater. De kans op overlast moet hierbij worden beperkt tot maatschappelijk aanvaardbare normen. Voor de grondwater- en hemelwaterzorgplicht geldt deze verantwoordelijkheid alleen indien de bewoner niet zelf op eigen terrein het hemel- en grondwater doelmatig kan verwerken.

De gemeente heeft ook een zorgplicht voor het beheer van regionale wateren en keringen. Handelingen in het oppervlaktewatersysteem worden geregeld door het waterschap, onder andere middels algemene regels, verordeningen en een Watervergunning. De gemeente zorgt voor het opstellen van een GRP (Gebiedsgerichte Planmatige Inpassing), waarin de watertoetsprocedure wordt uitgevoerd. Hierbij wordt o.a. toegezien op een hydrologisch neutrale inpassing van ontwikkelingen.

Maatregelen en innovatie

De gemeente Waterland heeft maatregelen genomen om de wateroverlast te beperken. Hierbij worden ondergrondse bergingsbassins en waterbuffers aangelegd. Deze maatregelen zijn belangrijk voor de klimaatadaptatie. In de regio wordt ook gewerkt aan het creëren van waterpleinen, parken en groene voorzieningen die als buffer kunnen dienen voor overtollig regenwater.

De gemeente zorgt ook voor het aanleggen van gescheiden rioolstelsels in nieuwe wijkontwikkelingen. Hierbij wordt rekening gehouden met de hoeveelheid waterberging per perceel en met welke doelen en bijbehorende regelgeving het gewenste effect kan worden bereikt. De gemeente onderzoekt ook of er eisen gesteld moeten worden aan de hoeveelheid waterberging per perceel.

Samenwerking en participatie

De gemeente Waterland werkt nauw samen met het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en andere samenwerkingspartners. Deze samenwerking is essentieel om de waterrobuustheid te waarborgen. De samenwerking begint met meer begrip van en voor elkaars disciplines, speelveld en belangen. In de routekaart waterrobuuste inrichting ontwikkelen de gemeente en het hoogheemraadschap een gedeelde visie, die aan de basis staat van de ambitie en verbeterde samenwerking.

De gemeente zorgt ook voor participatie van bewoners, bedrijven en organisaties. Hierbij wordt aandacht besteed aan de inbreng van verschillende disciplines, zoals ruimtelijke ordening, weg- en groenbeheer en stedenbouw. De gemeente streeft naar een sterk vooruitziende houding bij (grootschalige) nieuwbouw en herontwikkeling. Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijke wateroverlast.

Conclusie

De gemeente Waterland zorgt voor een doelmatige inzameling, berging, transport en zuivering van afvalwater, hemelwater en grondwater. De gemeente werkt aan de verbetering van de riolering en de waterrobuustheid. Hierbij spelen de samenwerking met het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, het inpassen van waterbergingen en het aanleggen van gescheiden rioolstelsels een belangrijke rol. De gemeente streeft naar een sterk vooruitziende houding bij (grootschalige) nieuwbouw en herontwikkeling. Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijke wateroverlast en de impact van klimaatverandering op het waterbeheer.

Bronnen

1. Waterstructuurschets Zaanstreek-Waterland
2. Verordening rioolheffing 2019
3. Vervangen Riolering Fuutstraat/Lepelaarstraat
4. Rioolaansluiting aanvragen