Conusweerstand en Funderingskeuze: Belangrijke Factoren bij Bouw en Renovatie

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Bij ieder bouw- of renovatieproject is het bepalen van de fundering een essentieel onderdeel. De keuze voor het type fundering hangt grotendeels af van de ondergrond, en daarmee ook van de zogenaamde conusweerstand, een maat voor de draagkracht van de grond. Conusweerstand wordt gemeten door middel van een sondering, een techniek waarbij een elektrische conus in de grond wordt gedrukt om gegevens over de ondergrond te verzamelen. Deze gegevens zijn van groot belang om te bepalen of de fundering op staal, in een strook of plaat, of via paalconstructies moet worden uitgevoerd.

In dit artikel wordt nader ingegaan op wat conusweerstand inhoudt, hoe het wordt gemeten, en hoe het bepaalt welke funderingsmethode het meest geschikt is. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van sonderingen bij renovatieprojecten, en welke conclusies kunnen worden getrokken uit de meetresultaten.

Wat is conusweerstand?

Conusweerstand is een maat voor de weerstand die de grond biedt tegen het indrukken van een kegelvormige sondeerconus. Deze conus wordt met een constante snelheid in de grond gedrukt, en de kracht die nodig is voor het indrukken wordt gemeten. De conusweerstand wordt uitgedrukt in MPa (megapascal), waarbij hogere waarden duiden op een steviger grondtype.

De conusweerstand is een essentiële parameter bij het bepalen van het draagvermogen van de grond. Klei en veen tonen bijvoorbeeld een lage conusweerstand, omdat deze grondtypen relatief samendrukbaar zijn en minder draagkracht bieden. Zand daarentegen heeft een hoge conusweerstand, wat betekent dat het beter geschikt is om funderingen op te plaatsen.

Hoe wordt een sondering uitgevoerd?

Een sondering wordt uitgevoerd door een elektrische conus met hulp van stalen verlengbuizen in de grond te drukken. Tijdens deze operatie wordt de conusweerstand van verschillende bodemlagen gemeten. De resultaten worden gebruikt om een sondeerstaat te genereren, een grafische weergave van de weerstand in relatie tot de diepte.

De sondeerstaat geeft een duidelijk overzicht van de bodemopbouw, zoals het voorkomen van klei, veen of zandlagen. Deze informatie is van groot belang om te bepalen of een fundering op staal, in een plaat of via paalconstructies kan worden uitgevoerd.

Conusweerstand en funderingskeuze

De keuze voor een specifieke funderingsmethode is sterk afhankelijk van de conusweerstand. Als de bovenste grondlagen een voldoende hoge conusweerstand tonen (bijvoorbeeld meer dan 5 MPa), is het mogelijk om een fundering op staal of in een strook/plaat te kiezen. Dit is echter enkel mogelijk als die lagen voldoende dik zijn (meer dan 2 meter) en niet gevolgd worden door zwakkere lagen zoals klei of veen.

Indien bovenin de ondergrond een dikke laag van klei of veen aanwezig is, wordt hier geen draagvermogen aan toegekend. In dat geval is het noodzakelijk om dieper te funderen, meestal via een paalfundatie. Een paalfundatie maakt gebruik van individuele palen die in een draagkrachtige zandlaag worden geplaatst. De puntweerstand van de paal in het zand zorgt ervoor dat de belasting van het gebouw goed kan worden opgenomen.

Conusweerstand in praktijk: een voorbeeld

Een typisch voorbeeld is het sonderingsonderzoek dat werd uitgevoerd voor een renovatieproject. Bij dit onderzoek bleek de bodemopbouw als volgt te zijn:

Diepte (m)	Bodemtype	Conusweerstand (MPa)
0 – 2	Zachte klei	0.5 – 1.2
2 – 6	Veengrond	0.2 – 0.8
6 – 12	Zand (fijn tot grof)	2.5 – 8.0
12 – 25	Zand (grof)	10.0 – 18.0

De metingen tonen duidelijk aan dat de bovenste lagen een lage conusweerstand hebben, wat betekent dat deze lagen niet geschikt zijn voor fundering op staal. Pas vanaf 6 meter diepte is er een zandlaag met een voldoende hoge conusweerstand, waardoor diepe funderingen, zoals paalfundaties, beter geschikt zijn.

De betekenis van conusweerstand voor renovatieprojecten

Bij renovatieprojecten is het bepalen van de conusweerstand en daarmee de draagkracht van de ondergrond even belangrijk als bij nieuwbouw. Vooral bij bestaande woningen is het mogelijk dat de huidige fundering niet langer geschikt is, of dat er extra belastingen op komen te staan bij uitbreidingen of verbouwingen.

Sonderingen helpen om te bepalen of de bestaande fundering nog steeds voldoende draagkracht biedt, of of er maatregelen genomen moeten worden, zoals het herstellen van de fundering of het toepassen van een diepere funderingsmethode. Dit is bijvoorbeeld van toepassing bij het funderingsherstel, waarbij zwakke of zettingsgevoelige funderingen worden versterkt of vervangen.

Samenwerking met experts

Het bepalen van conusweerstand en het kiezen van de juiste funderingsmethode vereist kennis van grondmechanica en bouwtechnologie. Daarom is het aan te raden om dit onderzoek uit te voeren in samenwerking met een geotechnisch ingenieursbureau. Deze experts voeren zowel sonderingen als eventuele hand- of mechanische boringen uit, en genereren gedetailleerde rapporten met adviezen over de meest geschikte funderingsmethode.

Daarnaast is het belangrijk dat een constructeur de belastingen van het gebouw combineert met de resultaten van het geotechnisch onderzoek. Dit zorgt ervoor dat de keuze voor de funderingsmethode niet alleen op de conusweerstand is gebaseerd, maar ook op de belastingen die het gebouw zal uitoefenen.

Conclusie

Conusweerstand is een maat voor de draagkracht van de ondergrond en speelt een centrale rol bij de keuze van de juiste funderingsmethode. Door middel van sonderingen wordt de conusweerstand van verschillende grondlagen gemeten, en op basis daarvan wordt bepaald of fundering op staal, in een plaat of via paalconstructies moet worden uitgevoerd.

Bij renovatieprojecten is het even belangrijk om de conusweerstand en draagkracht van de ondergrond te bepalen, omdat het kan voorkomen dat de bestaande fundering niet langer geschikt is. Het uitvoeren van een grondonderzoek, zoals een sondering, is daarom een essentieel onderdeel van het bouw- of renovatieproces.

De keuze voor een juiste funderingsmethode is niet enkel afhankelijk van de conusweerstand, maar ook van de dikte en stabiliteit van de draagkrachtige lagen, evenals de belastingen van het gebouw. Het is daarom aan te raden om dit proces te laten uitvoeren door geotechnisch en bouwkundig deskundigen, die op basis van de meetresultaten en wettelijke richtlijnen een betrouwbaar advies kunnen formuleren.