Fundering bij hoog grondwaterpeil: uitdagingen en oplossingen

Bij bouw- en renovatieprojecten speelt het grondwaterpeil een cruciale rol in de keuze van een geschikte funderingsmethode. Het grondwater kan zowel een vriend als een vijand zijn voor een fundering, afhankelijk van de diepte van de fundering, de bodemsamenstelling en de fluctuaties in het waterpeil. In dit artikel wordt ingegaan op de invloed van grondwater op funderingen, de problemen die kunnen ontstaan, en de oplossingen die beschikbaar zijn, met een focus op schroeffunderingen als duurzame en efficiënte techniek in waterrijke gebieden.

Wat is grondwater en waarom is het belangrijk voor funderingen?

Grondwater is het water dat zich in de ondergrond bevindt en vaak een rol speelt bij de stabiliteit van bouwwerken. Het ontstaat door regenval en sijpelt door de bodem tot het een laag bereikt die niet waterdoorlatend is. De hoogte van het grondwater wordt aangeduid als het grondwaterpeil, welke informatie vaak beschikbaar is via overzichtspagina's van gemeenten.

Bij velen van de traditionele funderingen in Nederland zijn houten palen gebruikt. Deze palen zijn in de grond gedreven tot een dragende laag, en het metselwerk of beton is zodanig aangebracht dat de palen altijd in een gelijk waterpeil blijven. Dit is bedoeld om slijtage en rotting te voorkomen. Echter, bij dalend grondwaterpeil kan het hout droog komen te staan, wat leidt tot rotting en barsten in de fundering.

De invloed van grondwater op funderingen

Grondwater heeft een aanzienlijke invloed op de stabiliteit van funderingen, met name wanneer het peil fluctueert. De effecten kunnen variëren van afnemende draagkracht tot scheuren en verzakkingen.

Een te hoog grondwaterpeil kan ervoor zorgen dat de bodem verzadigd raakt. Dit verminderd de draagkracht van de fundering en kan leiden tot verzakkingen of scheuren in de fundering of aanbouw. Aan de andere kant kan een te laag grondwaterpeil leiden tot inklinken van klei- en veenlagen, wat eveneens verzakkingen kan veroorzaken. Daarnaast kan grondwater naar boven trekken en vochtproblemen veroorzaken, zoals schimmelvorming, vochtplekken en zelfs betonrot in extreme gevallen.

Wanneer een fundering direct in contact staat met grondwater, zoals bij strokenfunderingen, kan dit op de lange termijn tot structurele schade leiden. Betonrot is een bekende aandoening die vooral voorkomt in betonnen funderingen die langer in vochtige omstandigheden staan.

Aandachtspunten bij funderen in waterrijke gebieden

Funderen in gebieden met hoog grondwaterpeil brengt extra uitdagingen met zich mee. De wisselende waterstanden, zowel door weersomstandigheden als door klimaatverandering, maken een stabiele fundering complexer. Daarnaast is de toegankelijkheid van de bouwlocatie een factor: zware machines kunnen problemen hebben op zachte, waterrijke grond.

Een belangrijke factor is de waterdruk, die invloed heeft op de stabiliteit van de fundering. Deze druk kan leiden tot opwaartse krachten, met name bij lichtere constructies zoals tuinhuisjes, chalets of serres. Daarom is het van belang om bij het aanleggen van de fundering de waterhuishouding goed in de gaten te houden en eventueel maatregelen te nemen, zoals het installeren van drainage of het aanbrengen van een waterdichte coating.

Traditionele funderingsmethoden en hun beperkingen

Traditionele funderingsmethoden zoals betonnen funderingen, heipalen en strokenfunderingen kunnen moeilijkheden ondervinden in gebieden met hoog grondwater.

• Betonnen funderingen vereisen vaak bemaling, het wegpompen van grondwater tijdens de werkzaamheden. Dit is kostbaar en kan problemen veroorzaken bij buren door grondwateronttrekking.
• Heipalen brengen andere uitdagingen met zich mee, zoals geluidsoverlast, schade aan omliggende gebouwen en logistieke problemen door het transport van zwaar heimaterieel.
• Strokenfunderingen lopen vaak risico op opdrijving en vochtproblemen, omdat ze direct in contact staan met grondwater.

Een gecombineerde fundering kan een oplossing bieden. Hierbij wordt een strokenfundering versterkt door deze te verankeren met grondschroeven. Deze techniek biedt meer stabiliteit, vooral bij zwaardere bouwwerken.

Schroeffundering: de ideale oplossing bij hoog grondwater

Schroeffunderingen zijn een efficiënte en duurzame oplossing in gebieden met hoog of wisselend grondwaterpeil. In tegenstelling tot traditionele funderingsmethoden werken schroefpalen mét het water in plaats van ertegen. Ze worden gedraaid door waterrijke grondlagen tot ze een stabiele ondergrond bereiken, zonder dat het water hoeft te worden weggepompt. Dit voorkomt problemen met bemaling en het vereist geen vergunningen voor grondwateronttrekking.

De schroefpalen, meestal vervaardigd van staal, worden met compacte apparatuur in de grond gedraaid en bieden een stevige verankering. Deze methode is ideaal voor zowel lichte constructies (zoals een chalet of veranda) als zwaardere bouwwerken. Het is minder gevoelig voor opdrijven en erosie, wat het geschikt maakt voor gebieden met fluctuerend grondwaterpeil.

Bij het uitvoeren van een schroeffundering wordt eerst gekeken naar de grondsoort en het gewicht van de te plaatsen constructie. Aan de hand daarvan wordt bepaald hoeveel palen nodig zijn en op welke diepte ze geplaatst moeten worden. Vervolgens worden de palen met de juiste machines in de grond gedraaid. Omdat er geen bemaling nodig is, is er geen risico op schade aan buren of problemen met wateronttrekking.

Wanneer is een schroeffundering de beste keuze?

Een schroeffundering is een betrouwbare oplossing in situaties waarbij het grondwaterpeil hoog of wisselend is. Ze zijn geschikt voor het funderen van:

• Aanbouwen of uitbouwen van woningen
• Serres, verandas, tuinhuisjes of chalets
• Overkappingen of tiny houses
• Versterking van bestaande funderingen bij funderingsschade

De voordelen van schroeffunderingen zijn talrijk:

• Kortere bouwtijd door snelle installatie
• Minder papierwerk (geen bemaling nodig)
• Geringe impact op omliggende gebouwen
• Duurzaamheid en betrouwbaarheid
• Toepasbaar op elke grondsoort en moeilijk bereikbare locaties

Hoe herken je een locatie met hoog grondwaterpeil?

Het herkennen van een locatie met hoog grondwaterpeil is belangrijk om de juiste funderingsmethode te kiezen. Typische signalen zijn:

• Vochtige kelders in de buurt
• Mooi groene of moerassige plekken in de tuin na regen
• Bouwputten die snel vollopen met water
• Buren die eerder problemen hebben gehad met hun fundering

Een grondwaterkaart van de gemeente geeft een duidelijk beeld van het grondwaterpeil in het betreffende gebied. Deze kaarten zijn vaak beschikbaar via de gemeentelijke website.

Conclusie

Funderen in gebieden met hoog grondwaterpeil brengt uitdagingen met zich mee, maar met de juiste keuze van funderingsmethode is dit geen onoverkomelijke klus. Traditionele methoden zoals betonnen funderingen of heipalen kunnen problemen veroorzaken in waterrijke bodems. Schroeffunderingen bieden een betrouwbare, kostenefficiënte en duurzame oplossing in zowel statische als dynamische grondwateromstandigheden. Ze zijn geschikt voor een breed spectrum van bouwprojecten en vereisen geen bemaling, wat de bouwproces vereenvoudigt en de impact op de omgeving vermindert.

Bij het aanleggen van een fundering is het dus essentieel om rekening te houden met het grondwaterpeil. Een schroeffundering is in vele gevallen de ideale keuze, zowel qua stabiliteit als qua duurzaamheid. Met deze techniek is het mogelijk om veilig en efficiënt te bouwen in waterrijke gebieden.

Bronnen

1. Revac - Grondwater en fundering
2. Aken schroeffunderingen - Grondwater en fundering
3. Aken schroeffunderingen - Fundering bij hoog grondwater