Verzakte funderingen: oorzaken, herkenbare tekens en herstelopties

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Een fundering is de basis van elke woning. Als deze basis instort of zich verplaatst, kan dat fatale gevolgen hebben voor de structuur, veiligheid en waarde van het huis. Een verzakte fundering is dus een ernstig probleem dat snel moet worden herkend en behandeld. In dit artikel worden de oorzaken van funderingsproblemen, de tekenen aan de oppervlakte, en de herstelopties besproken op basis van recente gegevens en ervaringen uit de praktijk.

Oorzaken van een verzakte fundering

Een verzakte fundering ontstaat vaak door veranderingen in de ondergrond of de grondwaterstand. Dit kan het gevolg zijn van bouwwerkzaamheden, natuurlijke processen of overheidsmaatregelen. Bijvoorbeeld, het dempen van sloten en het verlagen van het grondwaterpeil kan leiden tot bodemdaling, wat op zijn beurt funderingsproblemen veroorzaakt. Ook kan het groeien van bomen en struiken een rol spelen, aangezien wortels honderden liters water per dag uit de bodem kunnen halen. Dit verdroogt de grond en kan de fundering verzwakken.

In sommige gevallen zijn de palen onder de fundering van hout gemaakt. Deze palen kunnen, bij toegang van zuurstof, schimmelvorming en uiteindelijke rotting ondergaan. Dit is een van de meest voorkomende oorzaken van funderingsproblemen in oude woningen, vooral in regio’s met historische bouwtechnieken. De rotting leidt tot een verlies van stabiliteit en eventuele zakking van het huis.

Herkenbare tekens van funderingsproblemen

Een verzakte fundering maakt zich op verschillende manieren merkbaar. De belangrijkste tekenen zijn:

Breedere scheuren in binnenmuren en vloeren: Als de fundering niet stabiel meer is, ontstaan er scheuren die met de tijd breder worden. Dit is een duidelijk signaal dat de structuur van het huis onder druk komt te staan.
Klemmende ramen en deuren: Een verzakte fundering leidt ertoe dat het huis scheef staat. Dit zorgt ervoor dat ramen en deuren klemmen, omdat de openingen niet meer horizontaal of verticaal zijn.
Aflopende of scheve vloeren: Vloeren die niet gelijk lopen of schuin staan, zijn een ander duidelijk signaal. Dit kan functionele problemen veroorzaken, zoals ongelijkheden in vloerbedekkingen en waterafvoerproblemen in badkamers.
Hoogteverschil tussen de woning en de stoep: Door de verzakking kan er een hoogteverschil ontstaan tussen het huis en de omliggende grond. Dit is niet alleen esthetisch onaantrekkelijk, maar kan ook leiden tot waterproblemen en onveiligheid.

Scheuren in gevels kunnen ook wijzen op funderingsproblemen, vooral als deze diagonaal of horizontaal lopen. Dit komt vaak voor bij verzakking van de fundering, waarbij de muren onder spanning komen te staan. Het is belangrijk om deze scheuren serieus te nemen, omdat ze niet alleen het uiterlijk van het huis aantasten, maar ook op structurele problemen kunnen wijzen.

De aansprakelijkheid bij funderingsproblemen

Als een fundering verzakt, is het vaak de vraag wie verantwoordelijk is voor de kosten van herstel. Om dit te bepalen, is het noodzakelijk om vast te stellen of het gebrek al bestond op het moment van levering van de woning. Dit kan vaak pas achteraf worden vastgesteld via een funderingsonderzoek door een deskundige. Uit de praktijk blijkt dat dergelijke onderzoeken vaak nodig zijn om de oorzaak van de schade te bepalen en de aansprakelijkheid vast te leggen.

Een belangrijk criterium bij het toetsen van aansprakelijkheid is of de schade zo groot is dat de koper de woning niet meer normaal kan gebruiken. In veel gevallen is de NVM-koopovereenkomst de maatstaf waaraan wordt getoetst of een gebrek als wezenlijk wordt beschouwd.

Herstelopties voor verzakte funderingen

Het herstellen van een verzakte fundering is essentieel om verdere schade aan de woning te voorkomen en de stabiliteit en waarde van het huis te behouden. Het is daarom aan te raden om spoedig actie te ondernemen bij het ontdekken van funderingsproblemen. Hoe eerder ingegrepen wordt, hoe kleiner de schade en hoe lager de herstelkosten.

Er zijn verschillende methoden voor het herstellen van een verzakte fundering. Een ervan is het stoppen van het verzakkenproces via technieken zoals funderingsversterking of het injecteren van stabiliserende materialen. Dit kan voorkomen dat het huis verder zakt en eventueel leidt tot het herstellen van de bouwschade, zoals het herstellen van scheuren in muren en wanden.

In extreme gevallen kan het nodig zijn om de fundering volledig te vervangen. Dit is een ingrijpende en kostbare maatregel, maar soms de enige oplossing als het huis op een instabiele grond staat.

De rol van de overheid en verzekeringen

Tegen funderingsproblemen is het vaak niet mogelijk om verzekerd te zijn. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) bevestigt dat schade door funderingsverzakking vaak niet wordt gedekt. Dit geldt ook voor schade door overstromingen in 59% van het landoppervlak. Omdat het niet mogelijk is om zich financieel af te verzekeren tegen dergelijke schade, moeten eigenaren vaak het herstel van hun woning op eigen kosten uitvoeren.

In sommige gevallen is de overheid wel bereid om te erkennen dat het huidige grondwaterpeil schadelijk is voor funderingen. Echter, financiële compensatie of ondersteuning voor het herstel is vaak niet voorhanden. Dit betekent dat eigenaren zich vaak gedwongen zien om te kiezen tussen duur herstel of het bouwen van een nieuw huis, terwijl leningen voor dit laatste vaak niet worden verleend.

Preventie en inspectie

Hoewel het niet altijd mogelijk is om funderingsproblemen volledig te voorkomen, is het belangrijk om vroegtijdige signalen te herkennen en actie te ondernemen. Het is aan te raden om bij het kopen van een woning een funderingsinspectie te laten uitvoeren, vooral in risicogebieden. Tijdens het bezichtigingsgesprek is het verstandig om vragen te stellen over de historie van de fundering en eventuele problemen die eerder zijn opgetreden.

Daarnaast is het belangrijk om zelf op te letten voor aanwijzingen van funderingsproblemen, zoals scheuren, klemmende ramen en ongelijkheden in vloeren. Als dergelijke signalen zich voordoen, is het verstandig om een deskundige in te schakelen voor een funderingsonderzoek. Dit onderzoek kan uitsluitsel geven over de oorzaak van het probleem en welke maatregelen genomen kunnen worden om verdere schade te voorkomen.

Conclusie

Een verzakte fundering is een serieuze aangelegenheid die snel moet worden aangepakt. Het ontstaat vaak als gevolg van veranderingen in de ondergrond of de grondwaterstand, en kan leiden tot structurele schade aan de woning. De belangrijkste tekenen van funderingsproblemen zijn brede scheuren in muren, klemmende ramen en deuren, ongelijke vloeren en hoogteverschillen tussen het huis en de omliggende grond.

Het herstellen van een verzakte fundering is essentieel om verdere schade te voorkomen en de stabiliteit van de woning te waarborgen. Omdat funderingsproblemen vaak niet verzekerd kunnen worden, moet het herstel vaak op eigen kosten gebeuren. Het is daarom belangrijk om vroegtijdig te reageren bij aanwijzingen van funderingsproblemen en een funderingsonderzoek te laten uitvoeren door een deskundige. Preventie, inspectie en snelle actie zijn sleutelwoorden bij het beheersen van funderingsproblemen.

Bronnen

zakt