Funderingsproblematiek in Zaanstad: Proactieve Aanpak en Ondersteuning voor Woningeigenaren

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Inleiding

In de gemeente Zaanstad ligt een aanzienlijk deel van de woningvoorraad op funderingen die kwetsbaar zijn voor slijtage en biologische aantasting. Vooral woningen die voor de oorlog zijn gebouwd, zijn vaak op korte houten palen gevestigd in zachte ondergrond. Deze funderingsconstructies zijn in de loop der jaren afgebroken door anaërobe bacteriën die in het gebruikte grenenhout zitten. Gezien de omvang van het probleem en de maatschappelijke impact, heeft gemeente Zaanstad een proactieve aanpak ontwikkeld om funderingsproblematiek aan te kaarten. Deze aanpak omvat financiële ondersteuning via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, technische adviezen, digitale tools zoals funderingskaarten en samenwerking met andere gemeenten en landelijke instanties. Deze artikel geeft een overzicht van de funderingsproblematiek in Zaanstad, de maatregelen die worden genomen en de beschikbare ondersteuning voor woningeigenaren.

Funderingsproblematiek in Zaanstad

Oorzaak van funderingsproblemen

De meeste funderingsproblemen in Zaanstad zijn het gevolg van het gebruik van korte houten palen in zachte ondergrond. Dit type fundering was in de 19e en 20e eeuw een veelgebruikte oplossing, vooral in gebieden met vochtige grond. Het gebruik van grenenhout, een houtsoort die goed tegen vocht bestand is, leek op dat moment een betrouwbare keuze. Echter, onder bepaalde omstandigheden, zoals het langdurig zijn onder water, kan dit hout aangetast worden door anaërobe bacteriën. Deze bacteriën breken het hout af en leiden uiteindelijk tot funderingsverzakking. Dit proces kan na 70 tot 100 jaar al duidelijk merkbaar zijn en leidt tot scheuren in muren, kelders, en andere bouwkundige teksten.

Geografische uitbreiding van het probleem

Volgens de beschikbare gegevens zijn woningen in verschillende wijken van Zaanstad aan funderingsproblemen blootgesteld. Deze gebieden zijn onder andere de Havenbuurt, Bomenbuurt, Burgemeestersbuurt, Schildersbuurt, Waddenbuurt, Rosmolenbuurt (Zaandam), Bloemenbuurt en Kieftstraat (Koog a/d Zaan), Oud Rooswijk en Bomenbuurt (Zaandijk), Indischebuurt en Elektrabuurt (Wormerveer), en Wilhelminastraat-Weiver (Krommenie). Voor deze 14 wijken is een funderingskaart beschikbaar die aangeeft of de fundering van een woning hersteld is (groen) of nog moet gebeuren (rood).

Nationale context

Het probleem in Zaanstad is geen unieke situatie. Op nationaal niveau zijn schattingen gedaan dat momenteel ongeveer 35.000 woningen funderingsproblemen vertonen en dat in de toekomst tot 400.000 woningen betrokken zullen zijn. Omdat funderingsproblemen zowel een financiële als maatschappelijke impact hebben, is er een landelijke aanpak ontwikkeld. Het RLI-rapport "Goed Gefundeerd" en het recente advies "De olifant onder de kamer" bieden een handelingsperspectief voor een coördinatie en financiering van funderingsherstel. Deze documenten zijn een belangrijk onderdeel van de nationale discussie en hebben geleid tot initiatieven zoals het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.

Aanpak door gemeente Zaanstad

Fonds Duurzaam Funderingsherstel

Gemeente Zaanstad is een van de gemeenten die actief deelneemt aan het Nationaal Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Dit fonds biedt financiële ondersteuning aan woningeigenaren die funderingsherstel noodzakelijk hebben, maar die hier financieel niet zelf voor kunnen zorgen. Het fonds is opgericht door het Rijk en biedt leningen in plaats van subsidies, wat de duurzaamheid en verantwoordelijkheid van de aanpak vergroot.

In 2017 werd het funderingsherstelfonds voor Zaanstad gelanceerd. De financiering via dit fonds is een belangrijke stap voor woningeigenaren die funderingsherstel nodig hebben, maar die de hoge kosten niet kunnen dragen. De financiering is niet voor iedereen beschikbaar en is afhankelijk van bepaalde voorwaarden. Op de website van het fonds staat een overzicht van de voorwaarden en toegankelijkheid.

Funderingsherstelfonds: een praktische oplossing

Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel is een financieel instrument dat specifiek is gericht op het herstellen of verduurzamen van woningen met funderingsproblemen. Voor woningeigenaren die hun huis willen slijten en vervangen door nieuwbouw, is er een speciaal proefproject in Zaanstad beschikbaar. In dit project ontvangen woningeigenaren gratis advies en begeleiding van professionals. Denk hierbij aan financiële hulp, bouwkundig advies en ondersteuning bij het regelen van vergunningen.

Het proefproject wordt uitgevoerd in samenwerking met BKZ (Betaalbare Koopwoningen Zaanstad), die verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van het DFZ (Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad). Deze samenwerking maakt het mogelijk om funderingsherstel en verduurzaming in één proces aan te pakken, wat efficiënter en duurzamer is.

Funderingsloket

Om woningeigenaren beter te ondersteunen, heeft de gemeente Zaanstad een Funderingsloket opgericht. Dit loket biedt informatie, advies en begeleiding aan woningeigenaren die funderingsproblemen ondervinden of vermoeden. Het loket is bereikbaar via e-mail ([email protected]) of via een vrijblijvend en kosteloos gesprek. Tijdens dit gesprek wordt beoordeeld of funderingsherstel nodig is, welke opties er zijn en of financiering via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel beschikbaar is.

Digitale hulpmiddelen

De gemeente Zaanstad heeft een funderingskaart ontwikkeld die voor 13 wijken beschikbaar is. Deze kaart geeft op basis van het bouwjaar en eventuele onderzoeken aan of funderingsproblemen te verwachten zijn. De kleurgroene gebieden duiden op woningen waar funderingsherstel al is uitgevoerd, terwijl rode gebieden duiden op gebieden waar funderingsproblemen nog kunnen optreden. Deze kaart is een waardevolle tool voor woningeigenaren om in te zien of hun woning mogelijk funderingsproblemen vertoont.

Daarnaast heeft de gemeente Zaanstad een film gemaakt over funderingsonderzoek, financiering en herstel. Deze film is beschikbaar op de website van de gemeente en geeft een overzicht van de beschikbare ondersteuning en de stappen die woningeigenaren kunnen ondernemen.

Big data en voorspelling

Een innovatieve aanpak van gemeente Zaanstad is het gebruik van big data voor het voorspellen van funderingsproblemen. In samenwerking met Parteon onderzoekt de gemeente of het mogelijk is om op basis van dataanalyse te voorspellen welke panden en gebieden funderingsaanpak behoeven. Deze aanpak helpt bij het opstellen van prioriteiten en het optimaliseren van de beschikbare middelen.

Financiële en maatschappelijke impact

Financiële belasting

Het herstellen van funderingen is een kostbaar proces. Zowel de materiaalkosten als de arbeidskosten zijn hoog, waardoor veel woningeigenaren het funderingsherstel financieel niet kunnen dragen. Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel helpt hier bij door financiering te bieden aan woningeigenaren die het noodzakelijk hebben, maar die niet zelf in staat zijn om de kosten te dragen.

Maatschappelijke impact

Funderingsproblemen hebben ook een maatschappelijke impact. Huizen die funderingsproblemen vertonen zijn vaak niet meer leefbaar of verkoopbaar, wat leidt tot verminderde woningaanbod en lagere woningwaarden. Bovendien kunnen funderingsproblemen leiden tot verlaten woningen en verhoogde woningdruk. De proactieve aanpak van gemeente Zaanstad helpt hier tegenin door funderingsherstel aan te moedigen en financiering te faciliteren.

Samenwerking met landelijke instanties

Gemeente Zaanstad is actief betrokken bij landelijke discussies en initiatieven rondom funderingsproblematiek. De gemeente is lid van de KCAF (Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek) en neemt deel aan themabijeenkomsten waarbij kennis en ervaring worden gedeeld. Bovendien is Zaanstad betrokken bij lobbyactiviteiten richting de landelijke politiek, om funderingsproblematiek op het landelijke beleidsvlak te verwerken.

Conclusie

De gemeente Zaanstad heeft een complexe en duurzame aanpak ontwikkeld voor funderingsproblematiek. Deze aanpak omvat financiële ondersteuning via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, digitale tools zoals funderingskaarten en films, een Funderingsloket voor woningeigenaren en innovatieve methoden zoals big data voor voorspelling. Deze maatregelen helpen bij het herstellen van funderingen en het verduurzamen van woningen. Door deze proactieve aanpak wil Zaanstad niet alleen woningeigenaren ondersteunen, maar ook een duurzame woningbouwmarkt en maatschappelijke stabiliteit bevorderen.

De funderingsproblematiek in Zaanstad is een langdurig en complex probleem, maar de aanpak van de gemeente laat zien dat met coördinatie, financiering en innovatie een oplossing mogelijk is. Voor woningeigenaren is het belangrijk om bewust te worden van de risico's van oude funderingen en de beschikbare ondersteuning te benutten.

Bronnen

gemeente