Glasschuim als innovatief en duurzaam funderingsmateriaal

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Glasschuim is in de afgelopen jaren opgedoken als een veelbelovend en duurzaam alternatief voor traditionele funderingsmaterialen in de bouw. Het combineren van licht gewicht, isolatie-eigenschappen en draagkracht maakt het geschikt voor diverse toepassingen, zowel in de woningbouw als in de wegenbouw. In dit artikel wordt ingegaan op de eigenschappen, toepassingen en voordelen van glasschuim als funderingsmateriaal, op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Wat is glasschuim?

Glasschuim is een bouwmaterialenproduct dat ontstaat uit gerecycled glas. Het proces begint met het vermalen van glas tot fijne korrels of poeder (glasmeel), dat vervolgens wordt gemengd met een schuimend middel. Deze mengsel wordt onder hoge temperatuur (ongeveer 800 °C) in een oven verwerkt, waarbij een luchtige, schuimachtige structuur ontstaat. Na afkoeling breekt het glasschuim in lichte, poreuze blokjes, die vervolgens worden afgerond om scherpe randen te verwijderen.

Deze stukken glasschuim zijn het resultaat van een circulair proces, waarbij glasafval dat niet meer geschikt is voor hergebruuk of herverwerking, opnieuw nuttig gemaakt wordt. Het materiaal behoudt de essentie van glas, maar biedt nieuwe fysieke eigenschappen die het geschikt maken voor gebruik in de bouw.

Eigenschappen van glasschuim

Glasschuim combineert meerdere technische voordelen die het een interessant alternatief maken voor traditionele funderingsmaterialen:

Licht gewicht: Glasschuim is aanzienlijk lichter dan gewone bouwmaterialen. De luchtbellen die in het materiaal zitten, zorgen ervoor dat het minder druk uitoefent op de ondergrond, wat gunstig is in zettingsgevoelige gebieden.
Draagkracht: Ondanks het lage gewicht, heeft glasschuim een goede drukvastheid. Dit maakt het geschikt als funderingsmateriaal dat belastingen kan dragen.
Waterdoorlatendheid: Glasschuim is gemaakt van gesloten poriën, waardoor het weinig water opneemt, maar het wel doorlaat. Deze eigenschap is van groot belang in toepassingen waar waterafvoer essentieel is, zoals in daktuinen of erfverhardingen.
Thermische isolatie: Vanwege de aanwezigheid van luchtbelletjes is glasschuim een goede isolator. Dit maakt het geschikt als onderdeel van koudebrugvrije funderingen in passieve woningbouw.
Duurzaamheid: Het gebruik van gerecycled glas in de productie van glasschuim draagt bij aan een gesloten glaskringloop en vermindert de hoeveelheid afval in de glasindustrie.

Toepassing in de fundering van woningen

In de woningbouw wordt glasschuim vooral gebruikt als onderdeel van een koudebrugvrije fundering op staal. Dit funderingsprincipe staat bekend als 'bouwen op staal' en wordt bijvoorbeeld toegepast in projecten zoals Ecodorp Boekel. Hierbij wordt glasschuim als de onderste laag van de fundering gebruikt, bovenop waar een druklaag van cementloos geopolymeerbeton wordt aangebracht.

Glasschuim neemt geen vocht op, isoleert goed en weegt weinig, waardoor het ideaal is voor het voorkomen van koudebruggen. Dit draagt bij aan een duurzame en energie-efficiënte bouwoplossing. De dikte van de funderingslaag varieert tussen 15 en 60 centimeter, afhankelijk van de belasting die moet worden gedragen.

In combinatie met geopolymeerbeton is het mogelijk om een fundering te maken die vrij is van traditionele stalen wapening. Echter, zoals vermeld in bron 1, zijn er ook twijfels over de toepassing van glasvezeltjes in beton. Deze optie werd als te experimenteel beoordeeld, gezien de onzekerheid over de circulaire waarde van het materiaal.

Toepassing in de wegenbouw

In veengebieden is glasschuim een uitstekend alternatief voor traditionele funderingsmaterialen. Het lage gewicht van glasschuim zorgt voor een evenwichtige fundering, waarbij de weg en de ondergrond met elkaar meebewegen. Dit voorkomt het neerzakken van de weg t.o.v. het aangrenzende maaiveld.

In vergelijking met andere lichte funderingsmaterialen zoals bims, geëxpandeerde kleikorrels of EPS, biedt glasschuim een aantal voordelen:

Het is waterdoorlatend en neemt weinig water op.
Het is gemakkelijk te verdichten (tot 40 cm dik, maximaal 30% verdicht met een lichte trilplaat).
Het is een circulair materiaal dat gemaakt wordt van gerecycled glas.

De voordelen maken het een geschikt materiaal voor zettingsgevoelige ondergronden, zoals veen. In combinatie met geocellen (zoals de ROMFIX R’Cel) wordt het ook toegepast in projecten op slappe ondergronden.

Glasschuim in daktuinen en erfverhardingen

Glasschuim wordt ook succesvol gebruikt in daktuinen en erfverhardingen. Het lichte gewicht en de goede waterdoorlatendheid maken het geschikt als ondergrond voor groendaken en daktuinen. Hierbij fungeert glasschuim als ophoog- en drainagelaag, die zorgt voor een goede afvoer van hemelwater en tegelijkertijd voldoende stevigheid biedt voor planten en substraten.

In erfverhardingen en gravelbanen kan glasschuim worden gebruikt als funderingslaag. Het draagt bij aan een betere waterdoorlatendheid en voorkomt opstapeling van grondwater, wat het risico op ondergrondse problemen vermindert.

Glasschuim-beton

Naast puur glasschuim als los materiaal, wordt het ook gebruikt als toeslag in het vervaardigen van glasschuim-beton. Dit is een licht beton waarin glasschuimkorrels in plaats van grind gebruikt worden. Het betreft dan een categorie lichtbeton (LC 8/9), dat geschikt is voor prefab materialen en werkgestorte toepassingen.

Glasschuim-beton heeft thermische isolerende eigenschappen en is lichter dan traditioneel beton. Het is vooral geschikt voor toepassingen waar lichtgewicht en isolatie belangrijk zijn, zoals in de woningbouw of in prefab constructies.

Duurzaamheid en circulaire economie

Een van de grootste voordelen van glasschuim is zijn bijdrage aan een circulaire economie. Het maakt gebruik van gerecycled glas dat anders onbruikbaar zou zijn. Door deze glasrestanten opnieuw te gebruiken, wordt de kringloop van glas gesloten en wordt afval verminderd.

Daarnaast is glasschuim een langdurig materiaal. Het is vrijwel onverwoestbaar en kan, in principe, eeuwen meegaan. De combinatie van duurzaamheid, lichtgewicht en functionele eigenschappen maakt het tot een innovatief materiaal in de bouw.

Beperkingen en aandachtspunten

Hoewel glasschuim veel voordelen biedt, zijn er ook een paar beperkingen en aandachtspunten:

Circulaire waarde van glasvezeltjes in beton: Hoewel het verwerken van glasvezeltjes in beton een interessante optie lijkt, is de circulaire waarde van deze toevoeging nog onduidelijk. Het is niet duidelijk hoe deze vezels later hergebruikt kunnen worden in een kringloop.
Toepassing in combinatie met staal: Hoewel glasschuim ideaal is voor koudebrugvrije funderingen op staal, moet het zorgvuldig geïntegreerd worden in de constructie. Het vereist een goed begrip van de samenwerking tussen glasschuim, geopolymeerbeton en staal.
Certificering: Voor sommige toepassingen, zoals in de wegenbouw, is het belangrijk dat het gebruikte glasschuim gecertificeerd is volgens relevante regelgeving, zoals de Regeling Bodemkwaliteit.

Conclusie

Glasschuim is een innovatief, duurzaam en veelzijdig bouwmateriaal dat zich steeds meer aandient in de fundering van woningen, wegenbouw, daktuinen en erfverhardingen. Het combineren van licht gewicht, draagkracht, waterdoorlatendheid en isolatie-eigenschappen maakt het een geschikt alternatief voor traditionele funderingsmaterialen, met het extra voordeel van een circulaire toepassing. Door het gebruik van gerecycled glas draagt het bij aan een duurzamere bouwpraktijk en een gesloten glaskringloop.

Het is duidelijk dat glasschuim een waardevolle bijdrage kan leveren aan de toekomstige bouwsector, zowel qua ecologie als qua technische prestaties. Voor zowel woningbouw als infrastructuurprojecten is het een interessante optie die verder ontwikkeld kan worden.

Bronnen

glasschuim