Graven naast fundering: technieken, risico’s en aanbevelingen

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Het uitgraven van een fundering is een essentieel onderdeel van elke bouw- of renovatieproject. Maar wat gebeurt er als je moet graven in de directe omgeving van een bestaande fundering? Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij uitbreidingen, de constructie van een tuinhuis of een schuur. In dit artikel worden de relevante methoden, aandachtspunten en aanbevelingen besproken op basis van praktijkvoorbeelden en professionele adviezen.

Het graven naast een bestaande fundering vereist zorgvuldig plannen en uitvoeren om eventuele schade aan de huidige constructie te voorkomen. Zowel het diepteverloop van de sleuf, de breedte, de afstand tot de bestaande muur, als het gebruik van bepaalde materialen zijn van belang. Bovendien spelen de grondkenmerken en eventuele bodemonderzoeken een rol bij het bepalen van de juiste aanpak.

Technische aandachtspunten bij het graven naast een fundering

Bij het uitvoeren van grondwerken in de buurt van een bestaande fundering is het belangrijk om een aantal technische aspecten te begrijpen. Deze aspecten bepalen de stabiliteit van de bestaande fundering, de structuur van het nieuwe bouwwerk en de veiligheid van de werktijd.

Afstand tot de bestaande fundering

Een van de belangrijkste factoren is de afstand tot de bestaande fundering. In het voorbeeld van een tuinhuis dat naast een woning wordt gebouwd, wordt een afstand van 1,2 meter tot de buitenmuur aangehouden. Echter, gezien de lengte van het tuinhuis (7 meter), is er zorg dat de diepte van de uitgraving het funderingsniveau van het huis kan raken. In dergelijke gevallen is het verstandig om te controleren of de nieuwe uitgraving de bestaande fundering onder of op dezelfde diepte ligt. Een te dichte uitgraving kan de stabiliteit van de bestaande fundering ondermijnen.

Diepte van de uitgraving

De diepte van de nieuwe fundering is cruciaal. Volgens de informatie in de bronnen dient de fundering minstens 600 mm onder het maaiveld te liggen om ijsvorming in de winter te voorkomen. Bij uitgravingen naast een bestaande fundering is het verstandig om de diepte van het nieuwe gedeelte gelijk te houden met de bestaande fundering. Dit voorkomt ongewenste spanningen of krimpverschijnselen.

Breedte van de funderingssleuf

De breedte van de sleuf hangt af van de soort fundering die wordt aangelegd. In het geval van een houten tuinhuis wordt overwogen om een sleuf van 25-30 cm breed te graven. Dit is echter zeer smal en vereist een zorgvuldige afwerking om de stabiliteit van de fundering te waarborgen. In de praktijk is het vaak verstandiger om een iets bredere sleuf te graven, zodat er voldoende ruimte is voor een goede opbouw van de fundering.

Materialen in de fundering

Het gebruik van recycled betonpuin en wit zand is een kostenefficiënte en duurzame methode. In de context van graven naast een bestaande fundering is het echter belangrijk om te controleren of het gebruik van deze materialen geen neveneffecten heeft op de stabiliteit van de aangrenzende structuur. Het betonpuin dient goed ingewaterd te worden en moet een voldoende stevige laag vormen om het gewicht van het nieuwe bouwwerk te dragen.

Techniek van het uitgraven

Het uitgraven van funderingssleuven kan zowel met handgereedschap als met kleine graafmachines worden gedaan. Bij het graven naast een bestaande fundering is het verstandig om met zorgvuldigheid te werk te gaan. In de praktijk wordt vaak aangeraden om eerst een paar putten te graven en met droog beton te vullen. Deze methode kan dienen als ondersteuning bij het verdere uitgraven van de sleuf, vooral als de grond instabiel is of het risico op neerzakking bestaat.

Veiligheid en stabiliteit van de bestaande fundering

Bij het uitvoeren van grondwerken in de buurt van een bestaande fundering dient de stabiliteit van de oude constructie zorgvuldig te worden geëvalueerd. Er zijn verschillende factoren die bepalen of het graven van een nieuwe fundering veilig is:

Soort van grond: De stabiliteit van de grond speelt een grote rol. Klei, zand of veen kunnen zich anders gedragen bij uitgravingen. Een bodemonderzoek kan helpen om de draagkracht van de grond te bepalen.
Diepte en breedte van de bestaande fundering: Als de nieuwe fundering op dezelfde diepte ligt, is het risico op schade aan de bestaande constructie kleiner.
Afstand tot de fundering: De afstand moet zodanig zijn dat de stabiliteit van de bestaande fundering niet wordt ondermijnd.
Structuur van het nieuwe bouwwerk: Zware constructies kunnen extra aandacht vereisen, terwijl lichte structuren zoals houten tuinhuisjes minder risico’s met zich meebrengen.

Aanbevelingen voor het uitvoeren van grondwerken naast bestaande funderingen

Op basis van de praktijkvoorbeelden en adviezen uit de bronnen kunnen de volgende aanbevelingen worden gedaan:

Vooraf controleren: Voordat er wordt begonnen met het uitgraven, dient een grondinspectie of bodemonderzoek plaats te vinden. Dit zorgt voor inzicht in de stabiliteit van de grond en helpt om eventuele problemen voor te gaan.
Afstand bewaren: Houd een voldoende afstand tot de bestaande fundering. In de praktijk wordt vaak aangeraden om minstens 1 meter afstand te bewaren, afhankelijk van de omstandigheden.
Diepte bepalen: De diepte van de nieuwe fundering dient gelijk te zijn aan of groter dan de bestaande fundering. Dit voorkomt dat er spanningen ontstaan tussen de twee constructies.
Materialen zorgvuldig kiezen: Het gebruik van betonpuin en zand is mogelijk, maar moet goed ingewaterd en verdicht worden. Zorg voor een voldoende stevige fundering om het gewicht van het nieuwe bouwwerk te dragen.
Techniek van het graven: Het is verstandig om eerst een paar testputten te graven en deze met droog beton te vullen. Dit kan helpen bij het bepalen van de stabiliteit van de grond en biedt ondersteuning bij het verdere uitgraven.
Professionele ondersteuning overwegen: Als er twijfel bestaat of het werk te zwaar is, is het verstandig om een grondwerker of aannemer in te schakelen. Dit is vooral relevant bij grotere projecten of bij onzekerheden over de stabiliteit van de grond.

Technische soorten funderingen en hun toepassing

Er zijn verschillende soorten funderingen die in de praktijk worden toegepast, afhankelijk van de omstandigheden. Enkele voorbeelden zijn:

Strokenfundering: De meest voorkomende fundering bij normale omstandigheden. Ideaal voor buiten- en binnenmuren.
Rechtstreekse fundering: Wordt gebruikt als de draagkrachtige laag niet te diep ligt. Geschikt voor lichte constructies.
Fundering op palen: Gebruikt bij zachte grond of bij zandige, veenige of kleiachtige grondlagen.
Puttenfundering: Bestaat uit funderingsputten die met beton worden gevuld. Vaak gebruikt in combinatie met wapening.
Funderingsplaat: Wordt gebruikt als de draagkrachtige laag te diep zit of voor de bouw van een kelder.

De keuze van de juiste funderingsvorm hangt af van de stabiliteit van de grond, het gewicht van het bouwwerk en de omgeving. Bij het graven naast een bestaande fundering is het verstandig om de funderingsvorm van het nieuwe bouwwerk te kiezen op basis van de bestaande structuur.

Aandachtspunten bij het gebruik van machines en gereedschap

Het gebruik van machines en gereedschap speelt een grote rol bij het uitvoeren van grondwerken. In de praktijk wordt vaak een kleine graafmachine gebruikt. Dit is handig, vooral bij grotere projecten. Echter, bij het graven in de buurt van een bestaande fundering is het verstandig om zorgvuldig te werken. Het is aan te raden om met het oog op precisie handwerk of kleinere machines te gebruiken.

Naast het graven is het ook belangrijk om rekening te houden met de afvoer van overtollige grond. Als het graven wordt uitgevoerd met een machine, dient er een plan te zijn voor het afvoeren van de opgegraven grond, zodat er geen overlast ontstaat.

Conclusie

Het graven naast een bestaande fundering vereist zorgvuldig plannen en uitvoeren. De afstand tot de fundering, de diepte, de breedte van de sleuf en de stabiliteit van de grond zijn belangrijke factoren die moeten worden meegenomen in het proces. Het gebruik van bepaalde materialen en technieken kan helpen bij het creëren van een stabiele fundering voor het nieuwe bouwwerk. Het is verstandig om een bodemonderzoek uit te voeren en eventueel professionele hulp in te schakelen, vooral bij twijfel of bij grotere projecten. Zorg voor een veilige en duurzame oplossing die niet alleen het nieuwe bouwwerk ondersteunt, maar ook de bestaande structuur beschermt.

Bronnen

grave