Grondonderzoek voor funderingen: Belang, Methoden en Uitvoering

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij elke bouw- of renovatieproject is een grondonderzoek voor de fundering van groot belang. Dit onderzoek helpt om inzicht te krijgen in de ondergrond en zo te bepalen hoe veilig en duurzaam een fundering kan worden uitgevoerd. In dit artikel worden de methoden, toepassingen en belangrijkste aandachtspunten van grondonderzoek besproken, met een nadruk op praktische informatie voor eigenaren, bouwers en professionals in de bouwbranche.

Belang van grondonderzoek

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van elk bouw- of herstelproject. Het doel is om de fundering en de ondergrond goed te begrijpen, zodat eventuele problemen vroegtijdig worden opgespoord. Problemen zoals verzakte funderingen, scheuren in muren of vochtproblemen in kelders hebben vaak hun oorzaak in de ondergrond. Door een grondonderzoek worden factoren zoals grondwaterpeil, grondsoort en stabiliteit van de ondergrond onderzocht.

Een grondonderzoek levert onder andere het volgende op:

Inzicht in de staat van de fundering en eventueel benodigde herstelwerkzaamheden;
Mogelijkheden voor alternatieve maatregelen om herstelwerkzaamheden uit te stellen;
Een risicobeoordeling bij funderingsproblematiek.

Bijvoorbeeld, als een pand is gebouwd op zandgrond, kan dat niet zeker zijn zonder een onderzoek. De bodem kan van meter tot meter verschillen, ook qua milieusituatie. Daarom is een grondonderzoek noodzakelijk om een betrouwbaar beeld van de ondergrond te krijgen.

Methoden van grondonderzoek

Er zijn verschillende methoden om grondonderzoek uit te voeren. De keuze van methode hangt af van de doeleinden, de omvang van het project en de specifieke vragen die moeten worden beantwoord.

Veldonderzoek

Veldonderzoek of terreinonderzoek is een essentieel onderdeel van grondonderzoek. Dit omvat activiteiten zoals sonderingen, kleefmeting, grondboringen en waterpassingen. Doel van dit onderzoek is het peilen van de grondwaterspiegel en het vaststellen van de diepte van de draagkrachtige laag.

Een voorbeeld hiervan is de sondering. Bij een sondering wordt een metale sonde met een standaardmaat in de grond gedrukt. De weerstand die hierbij ontstaat wordt gemeten en uitgezet in een grafiek. Deze sondeerstaat geeft inzicht in de sterkte van de ondergrond. Bij harde bodem kan de dynamische test worden toegepast, waarbij het aantal slagen per 10 cm diepte wordt geteld.

Grondboringen

Grondboringen zijn een klassieke manier om monsters van de ondergrond te nemen. Deze monsters worden vervolgens gebruikt voor laboratoriumonderzoek, waarin de sterkte, stijfheid en milieuaspecten van de grond worden bepaald. Grondmonsters geven informatie over de samenstelling van de ondergrond en zijn essentieel voor het bepalen van de geschiktheid van de bodem als fundering.

Laboratoriumonderzoek

Na de monstersname uit het terrein wordt het grondmonster geanalyseerd in het laboratorium. Hierbij worden eigenschappen zoals sterkte, stijfheid en eventuele verontreinigingen onderzocht. Laboratoriumonderzoek levert essentiële gegevens over de draagkracht van de ondergrond en de mogelijke risico’s bij verontreiniging.

Funderingscontrole

Funderingscontrole is een specifieke vorm van grondonderzoek waarbij funderingen worden geïnspecteerd. Dit kan bijvoorbeeld met akoestisch doormeten van palen of proefbelastingen. Funderingscontrole helpt bij het bepalen van eventuele schade en de nodige herstelmaatregelen.

Bouwbegeleiding

Tijdens bouwprojecten kan een grondonderzoek worden begeleid door professionals. Dit omvat activiteiten zoals trillingsmetingen, scheurmetingen en het toezicht op saneringen. Bouwbegeleiding zorgt voor extra controle en beveiliging van het project.

Monitoring

Monitoring is een continu proces waarbij diverse parameters in de ondergrond worden gemeten. Dit omvat het monitoren van bouwputten, het meten van waterspanning en doorlatendheid van de grond, hellingmetingen, gronddruk en deformatiemetingen. Monitoring helpt om eventuele veranderingen in de ondergrond tijdig op te sporen.

Voorbereiding en uitvoering van een grondonderzoek

Voor het uitvoeren van een grondonderzoek is voorbereiding van essentieel belang. In Nederland zijn er standaarden en kaarten beschikbaar die de bodem in kaart brengen, zoals de zogenaamde Fundermaps. Deze kaarten geven een globaal beeld van de ondergrond, maar moeten bevestigd worden door een onderzoek op de locatie zelf.

Het aantal grondmonsters en analyses dat nodig is, hangt af van de oppervlakte van de locatie. De norm NEN 5740 stelt eisen aan het aantal boringen, peilbuizen en analyses die moeten worden uitgevoerd. De tijdsduur van het onderzoek varieert, maar gemiddeld duurt het ongeveer 5 weken vanaf de opdracht tot de rapportage.

Het grondonderzoek wordt meestal uitgevoerd door een onafhankelijke partij. Dit is belangrijk om een betrouwbaar en onpartijdig beeld van de ondergrond te verkrijgen. Een goed uitgevoerd grondonderzoek is niet alleen een voorwaarde voor een succesvol funderingsherstel, maar ook een voorwaarde voor het verkrijgen van een bouwvergunning.

Typen fundering en relevante onderzoeken

Er zijn verschillende typen funderingen, zoals plaatfundering, poerfundering, strookfundering en fundering op palen. Het type fundering dat wordt gekozen, hangt af van de ondergrond en de belasting die het gebouw moet dragen. Elke funderingstype vereist specifieke onderzoeken om de geschiktheid van de ondergrond te bepalen.

Bijvoorbeeld, een plaatfundering vereist een grondwateronderzoek om te bepalen of de ondergrond voldoende draagkracht heeft. Een fundering op palen vereist onderzoek naar de diepte van de draagkrachtige laag en de eventuele aanwezigheid van verontreinigingen.

Grondonderzoek als onderdeel van funderingsherstel

Bij funderingsherstel is een grondonderzoek een essentieel onderdeel. Het bodemonderzoek levert informatie over de aard en samenstelling van de ondergrond, wat essentieel is voor het bepalen van de meest geschikte herstelprocedure. Bouwtekeningen en bodemonderzoekrapporten zijn daarbij belangrijke ondersteunende documenten.

Er zijn verschillende technieken om de mechanische eigenschappen van de ondergrond te onderzoeken, zoals de statische en dynamische penetrometer test. Deze tests geven inzicht in de sterkte van de ondergrond en helpen bij het bepalen van de geschiktheid van funderingsherstelmethoden.

Kosten en tijdsplanning

De kosten van een grondonderzoek variëren afhankelijk van de oppervlakte van de locatie en de complexiteit van het onderzoek. Volgens de NEN 5740 zijn er bepaalde eisen voor het aantal boringen, peilbuizen en analyses die moeten worden uitgevoerd. De gemiddelde kosten liggen rond de 1.500 euro voor een grondonderzoek op een locatie van 250 m².

De tijdsplanning van het onderzoek is ook belangrijk. Het uitvoeren van het grondonderzoek duurt gemiddeld 3 tot 4 weken, exclusief de voorbereiding. De rapportage en eventuele herziening van het onderzoek zijn ook onderdeel van de tijdsplanning.

Conclusie

Grondonderzoek is een essentieel onderdeel van elk bouw- of herstelproject. Het helpt om inzicht te krijgen in de ondergrond en zo te bepalen hoe veilig en duurzaam een fundering kan worden uitgevoerd. Door middel van diverse onderzoekmethoden, zoals veldonderzoek, grondboringen en laboratoriumonderzoek, worden essentiële gegevens over de ondergrond verkregen.

Een goed uitgevoerd grondonderzoek is niet alleen een voorwaarde voor een succesvol funderingsherstel, maar ook voor het verkrijgen van een bouwvergunning. Het is daarom aan te raden om een onafhankelijke partij in te schakelen voor het uitvoeren van het onderzoek. Met behulp van een grondonderzoek kan een bouw- of herstelproject veilig en efficiënt worden uitgevoerd.

Bronnen

grondonderzoek