Hout als bekistingmateriaal voor funderingen: toepassing, voordelen en uitvoering

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij de constructie van funderingen speelt de keuze van het bekistingmateriaal een belangrijke rol in de kwaliteit, duurzaamheid en efficiëntie van het bouwproces. Hout is traditioneel een veelgebruikt materiaal voor het vormgeven van betonconstructies, waaronder funderingen. In dit artikel worden de toepassing, voordelen en uitvoering van houten bekistingen voor funderingen besproken, met aandacht voor technische specificaties, materialen en relevante bouwpraktijken.

Houten bekistingen: een klassieke oplossing

Hout is al jarenlang een populaire keuze voor het vervaardigen van bekistingen. Zowel traditionele houten kolombekistingen als projectgebonden houten kolombekistingen worden gebruikt voor het vormgeven van funderingen en kolommen. Deze bekistingen bestaan meestal uit houten schotten die aan elkaar worden bevestigd met schroeven of houtnagels. De bekisting vormt een doorgestoken container waarin het beton wordt gestort.

Een traditionele houten kolombekisting is een eenvoudige oplossing die met de hand kan worden omgezet. Het bestaat uit vier houten schotten en lichte kolomkransen die de betonspeciedruk opnemen. Het gebruik van gaten in de kransen maakt het mogelijk om de bekisting traploos te verstellen. Voor grotere projecten worden ook projectgebonden houten kolombekistingen gebruikt, die op maat worden vervaardigd en eenvoudig zijn in te passen in de bouwlogistiek.

Voordelen van houten bekistingen

Houten bekistingen bieden een aantal voordelen die bijdragen aan de efficiëntie van het bouwproces. Hieronder zijn de belangrijkste voordelen opgenoemd:

Herbruikbaarheid: Traditionele houten bekistingen kunnen meerdere malen worden gebruikt, wat leidt tot kostenbesparing. De mate van herbruik hangt af van de kwaliteit van het hout en de manier van behandeling.
Aanpasbaarheid: Houten bekistingen zijn relatief makkelijk aanpasbaar aan de wensen van het project. Ze kunnen worden vervaardigd in verschillende afmetingen en vormen.
Constructieve flexibiliteit: Houten bekistingen kunnen worden versterkt aan de hand van de eisen van het project, zoals de betonspeciedruk en de kolomafmetingen. Deze versterking zorgt ervoor dat aan alle constructieve eisen wordt voldaan.
Kostenefficiëntie: Het hergebruiken van houten bekistingen leidt vaak tot grotere besparing dan het optimaliseren van het gebruik van beton en betonstaal. Dit maakt het een economisch aantrekkelijke keuze, vooral bij projecten met herhaalde bouweenheden.

Een nadeel van houten bekistingen is dat ze na gebruik meestal gedemonteerd moeten worden, wat extra arbeidstijd in beslag neemt. Daarnaast is het noodzakelijk om de houten schotten te reinigen en eventueel te herstellen voor hergebruik.

Uitvoering van een houten bekisting voor funderingen

Het maken van een houten bekisting voor funderingen vereist een aantal basisstappen en het gebruik van geschikte materialen en gereedschap. Hieronder wordt een overzicht gegeven van het proces:

Benodigdheden

Voor het maken van een houten bekisting zijn diverse materialen en gereedschappen nodig. Deze omvatten:

Materiaal: Piketpalen, houtenplanken, schroeven, betonwapening, plastic bouwfolie, isolatiemateriaal.
Gereedschap: Rolmaat, houtzaag, schroevendraaier, waterpas, spade, piketpaaltjes, metselkoord, spaanlat, trilnaald.

Stappenplan

Uitzetten van de fundering:
De omtrek van de fundering wordt afgebakend met piketpalen en metselkoord. Met een rolmaat wordt zorg genomen voor de juiste afmetingen. Het gebruik van een waterpas zorgt voor horizontale en verticale correcte uitzetting.
Graven van de fundering:
Het uitgezette gebied wordt uitgegraven, minimaal 60 cm diep. Bij voorkeur wordt 80 cm gegraven om voldoende ruimte te creëren voor de bekisting en de versteviging. De zijkanten worden aan beide kanten extra uitgegraven om het plaatsen van de bekisting en versteviging te faciliteren.
Maken van de bekisting:
De houtenplanken worden op maat gezaagd en aan elkaar bevestigd met schroeven. Het is belangrijk dat de platen goed zijn afgestemd om vervormingen te voorkomen. De bekisting moet voldoende stevig zijn om de betonspeciedruk te kunnen opnemen.
Plaatsen van de bekisting:
De gemaakte bekisting wordt op de juiste plek geplaatst. Het is belangrijk dat de bekisting horizontaal en verticaal correct is afgesteld. Hiervoor wordt een waterpas gebruikt. De bekisting moet goed vastzitten om te voorkomen dat het beton tijdens het storten verloren gaat.
Vervolgens wordt de bekisting voorzien van isolatiemateriaal en versterking.
Plastic bouwfolie wordt aangebracht om de bekisting te beschermen. Daarna wordt de betonwapening geplaatst en wordt het beton gestort.

Houten bekistingen en duurzaamheid

In de bouwsector wordt steeds meer aandacht besteed aan duurzaamheid. Hout is hierin een aantrekkelijke keuze, omdat het een natuurlijk materiaal is dat goed te herbruiken is. Houthandelers zoals Houthal 15 bieden houtsoorten aan die geschikt zijn voor duurzame bouwprojecten. Hardhout zoals Azobe en Douglas is bijvoorbeeld bekend om zijn sterkte en vochtbestendigheid, waardoor het geschikt is voor gebruik in funderingsbekistingen.

Douglas hout is een populair keuze voor bouwprojecten vanwege zijn sterke eigenschappen en makkelijke bewerkbaarheid. Het is ideaal voor gebruik in schutten of overkappingen. Azobe hout daarentegen is een harde houtsoort die extra sterk en vochtbestendig is, wat het geschikt maakt voor gebruik in damwandprofielen of tuinpalen.

Een klassieke keuze in de bouwsector is eikenhout, dat bekend staat om zijn uitstekende bouweigenschappen en zijn rustieke uitstraling. Het is een veelgebruikt materiaal in renovatieprojecten, zoals terrasoverkappingen en bekistingen voor betonnen funderingen.

Alternatieven voor houten bekistingen

Naast traditionele houten bekistingen zijn er ook alternatieven beschikbaar, zoals verloren funderingsbekistingen. Deze bekistingen zijn gemaakt van staal, EPS of versterkt PE-folie. Ze zijn voordelig omdat ze niet gedemonteerd hoeven te worden en daardoor arbeidstijd besparen. Verloren funderingsbekistingen zijn snel en eenvoudig te plaatsen, wat bijdraagt aan de efficiëntie van het bouwproces.

Een voorbeeld van een verloren funderingsbekisting is de Vorstrandkist, gemaakt uit polystyreen en geschikt voor het vormgeven van funderingen en vloeren. Deze kist is blijvend isolerend en biedt een effectieve oplossing voor het onderbreken van koudebruggen. De Vorstrandkist is leverbaar in verschillende afmetingen en druksterktes, waardoor het geschikt is voor uiteenlopende projecten.

De EPS-Standaardkist van De Hoop Pekso is een andere vorm van verloren funderingsbekisting. Het is een kant-en-klare oplossing die snel en eenvoudig te plaatsen is. De kist is gemaakt van geëxpandeerd polystyreen en is geschikt voor funderingen van woningen en openbare gebouwen.

Conclusie

Houten bekistingen blijven een veelgebruikte keuze in de bouwsector, vooral voor funderingsprojecten. Ze bieden een aantal voordelen, zoals herbruikbaarheid, aanpasbaarheid en constructieve flexibiliteit. Het gebruik van hout is bovendien een duurzame optie, vooral wanneer houtsoorten worden gebruikt die bekend staan om hun sterke en vochtbestendige eigenschappen, zoals Douglas, Azobe en eikenhout.

Naast houten bekistingen zijn er ook alternatieven beschikbaar, zoals verloren funderingsbekistingen. Deze zijn gemaakt van materialen als staal, EPS of PE-folie en bieden voordelen in termen van efficiëntie en arbeidsbesparing. Het kiezen van het juiste bekistingmateriaal hangt af van de eisen van het project, de beschikbare tijd en de gewenste kwaliteit van de fundering.

Bij het kiezen van een bekisting is het belangrijk om rekening te houden met de technische specificaties, de toepassing en de duurzaamheid. Met de juiste keuze van materiaal en uitvoering is het mogelijk om een kwalitatief goede fundering te creëren die voldoet aan de eisen van het bouwproject.