Grondinjectie als methode voor funderingsherstel en stabilisatie

Bij funderingsherstel en -versterking speelt grondinjectie een steeds belangrijkere rol. Deze methode wordt toegepast om de eigenschappen van de ondergrond te wijzigen, waardoor stabiliteit en draagvermogen van een fundering kunnen worden verbeterd. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing van grondinjectie, de technische aspecten van de materialen en het proces, en de mogelijkheden binnen het veld van funderingsherstel en -versterking. Het artikel is gebaseerd op informatie uit de bronnen van het handboek "Funderingsherstel – Deel A (Eurocode 7)".

Toepassing van grondinjectie in funderingsherstel

Grondinjectie wordt vooral toegepast wanneer de eigenschappen van de grond veranderd moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn om de grondkorrels te verkitten of de waterdoorlatendheid te verminderen. Grondinjectie is geschikt voor niet-cohesieve, poreuze gronden. In grofkorrelige gronden zoals grind kan cementgrout worden gebruikt, terwijl chemische vloeistoffen het meest gebruikte type zijn in andere situaties.

De toepassing van grondinjectie kan verschillende doelen hebben. Het verkitten van de grondkorrels dient om de fundering te versterken of te stabiliseren, bijvoorbeeld bij de realisatie van een bouwput vlak bij een bestaande fundering. Ook wordt grondinjectie gebruikt om de draagkracht van funderingen op palen te vergroten, bijvoorbeeld bij verhoogde belasting. In andere gevallen wordt het proces ingezet om waterdoorlatendheid te verminderen, bijvoorbeeld onder bouwputten, waarbij het doel is om bemalingsmaatregelen te beperken en zettingen aan de randen van de bouwput te voorkomen.

Technische aspecten van grondinjectie

Bij grondinjectie wordt een vloeistof in de grond geïnjecteerd om de fundering of het grondmassief te stabiliseren. Afhankelijk van het doel wordt een verhardende vloeistof of een geleiachtige vloeistof gebruikt. Verhardende vloeistoffen worden gebruikt om de grondkorrels te verkitten, wat leidt tot een resultaat dat lijkt op zandsteen. Geleiachtige vloeistoffen daarentegen worden ingezet om de waterdoorlatendheid van de grond te verminderen.

In het kader van funderingsherstel wordt de injectie vaak uitgevoerd in combinatie met andere maatregelen, zoals het aanbrengen van groutankers of stempels. Deze combinatie maakt het mogelijk om het grondmassief effectief te stabiliseren. Ook bij funderingen op palen kan grondinjectie worden toegepast om de grond rond de paalpunten te versterken. Dit is bijvoorbeeld nuttig wanneer de belasting op de fundering toeneemt.

Een specifieke toepassing van grondinjectie is het isoleren van verontreinigde grond, bijvoorbeeld onder gebouwen. Hierbij wordt de verontreiniging verhinderd om zich verder te verspreiden via het grondwater. Deze toepassing wordt steeds vaker ingezet in milieuherstelprojecten.

Grondinjectie versus funderingsinspectie

Voor het herstellen of versterken van een fundering is het vaak noodzakelijk om eerst de huidige staat van de fundering in kaart te brengen. Dit gebeurt via een funderingsinspectie, waarbij een inspectieput wordt gegraven om de funderingsconstructie bloot te leggen. De diepte van deze put kan variëren van ongeveer 0,8 meter voor een fundering op staal in droog materiaal tot wel 3,5 meter bij paalfunderingen.

Tijdens een funderingsinspectie kan variabel werk worden verricht, afhankelijk van de constructie van het gebouw. Dit kan variëren van het meten van de aanlegdiepte van een fundering tot het fotograferen en inmeten van houten paalfunderingen. In sommige gevallen kan zelfs een proefbelasting op een paal worden uitgevoerd. Het is belangrijk om te weten dat de kosten van een funderingsinspectie vrij hoog kunnen zijn in vergelijking met andere onderdelen van funderingsonderzoek.

Alternatieve herstelmethoden

Naast grondinjectie zijn er ook andere methoden voor funderingsherstel beschikbaar. Een voorbeeld is het opvijzelen van vloeren of gebouwen. Deze techniek wordt gebruikt om hinderlijke zettingen op te heffen. Er zijn verschillende systemen beschikbaar, zoals vijzeltechnieken, waarbij een gebouw wordt omhooggebracht met behulp van vijzels, waarna de ontstane ruimte wordt opgevuld met niet-samendrukbaar materiaal.

Een andere methode is het gebruik van Floorlift-systemen, waarbij onder verzakte vloeren direct materiaal wordt geïnjecteerd, waardoor het verzakte deel opgetild wordt. Ook het opvijzelen met luchtzakken is een bekende methode. De luchtzakken zorgen voor een goede belastingsverdeling tussen het op te vijzelen deel en de ondergrond. Deze methode is geschikt voor funderingsconstructies die geen puntlasten kunnen verdragen.

Constructief injecteren met kunststoffen

Constructief injecteren met kunststoffen is sinds ongeveer 25 jaar een effectieve methode om gescheurde constructies in hun oorspronkelijke sterkte te herstellen of lekkende constructies waterdicht te maken. De methode is niet alleen van toepassing bij funderingsherstel, maar wordt ook algemeen gebruikt bij scheuren in gebouwen.

Bij constructief injecteren dient het reparatiemateriaal star, vullend en verbindend te zijn. De hars moet een lage viscositeit bezitten, zodat het goed door de scheuren kan stromen. De treksterkte van de hars na verharden moet groter zijn dan die van het beton- of metselwerk. Deze methode is vooral geschikt voor niet-bewegende scheuren, waarbij de focus ligt op het herstel van de constructieve integriteit.

Juridische en praktische aandachtspunten

Bij funderingsherstel is het belangrijk om ook rekening te houden met juridische aspecten, zoals het burenrecht en de grondwaterbeheersing. Het grondwater kan bijvoorbeeld een oorzaak zijn van schade aan funderingen, vooral in poldergebieden of stadskernen waar de grondwaterstand langer verlaagd is. Voor de eigenaar van een gebouw is het dan van belang om de schadeoorzaak op te heffen of, indien dat niet mogelijk is, een schadeclaim in te dienen bij de veroorzaker of bij de beheerder van het grondwater.

Daarnaast is het belangrijk om de huidige staat van de fundering te bepalen op basis van uitvoeringsgegevens. Tekeningen zijn niet altijd betrouwbaar, omdat de daadwerkelijk aangebrachte funderingsconstructie kan afwijken van de plannen. In dergelijke gevallen is een funderingsinspectie noodzakelijk. Op basis van deze inspectie kan een berekening worden gemaakt van de uiterste draagkracht van de fundering.

Conclusie

Grondinjectie is een bewezen methode voor het herstellen en versterken van funderingen. Het is een techniek die zowel in de bouw als in het herstel van bestaande funderingen wordt toegepast. Aanvullende methoden zoals funderingsinspecties, opvijzelen en constructief injecteren met kunststoffen vormen een belangrijk onderdeel van het herstelproces. Het is belangrijk om te weten dat bij funderingsherstel ook juridische aspecten en de staat van het grondwater een rol spelen. Voor iedereen die betrokken is bij funderingsherstel, of dat nu een particulier, bouwprofessional of architect is, is het belangrijk om te weten welke technieken beschikbaar zijn en wanneer deze het beste kunnen worden ingezet.

Bronnen

1. Handboek Funderingen – Deel A (Eurocode 7)