Onafhankelijkke Funderingen op Kleigrond: Technieken, Keuzes en Overwegingen

Wanneer het gaat om het bouwen of verbouwen van een woning op kleigrond, spelen de keuze en uitvoering van de fundering een cruciale rol. Kleigrond is namelijk een relatief zwakke ondergrond die niet geschikt is om een gewone fundering op te plaatsen. In dit artikel bespreken we de technische details van funderingen op kleigrond, de beschikbare methoden, hun voordelen en nadelen, en wat een bouwvrouw of bouwer moet weten voordat het funderen begint.

Terreinverkenning: Het eerste stuk van de puzzel

Voor elke fundering begint, is het essentieel om het bouwterrein grondig te onderzoeken. Dit proces begint met historisch onderzoek naar eerdere gegevens van het terrein. Vervolgens vindt een terreinverkening plaats. Hierbij wordt gekeken naar de locatie, afmetingen, begroeiing, opstallen, sloten en aanwezige kabels of leidingen. Ook wordt gecontroleerd of de daadwerkelijke afmetingen van het terrein overeenkomen met de op plattegronden aangegeven afmetingen.

Daarnaast is het belangrijk om zichtbare kabels, leidingen en rioolputten vast te leggen. Informatie over ondergrondse leidingen en kabels kan worden opgevraagd bij het KLIC (Kabels en Leidingen Informatie Centrum) in Utrecht. Deze stap is van essentieel belang om te voorkomen dat tijdens de fundering werkzaamheden worden uitgevoerd op bestaande infrastructuur.

Bij de inventarisatie van grondgegevens wordt gekeken naar de lagen ondergrond die aanwezig zijn. Hierbij wordt bepaald of er zand- of kleilaag aan het grondoppervlak ligt of dieper. Deze informatie is cruciaal bij het bepalen van welk type fundering het meest geschikt is.

Fundering op kleigrond: Uitdagingen en oplossingen

Plaatsen van een fundering op kleigrond is moeilijker en duurder dan op zandgrond. Kleigrond is namelijk minder sterk en stabieler, wat betekent dat gewone funderingen zoals plaatfunderingen, strookfunderingen of poerfunderingen hier niet geschikt zijn. Deze vormen van fundering zijn namelijk alleen toepasbaar op een grondsoort die stabieler is, zoals zand.

Wanneer de zandlaag dieper dan drie meter ligt, is het noodzakelijk om te kiezen voor een fundering op palen. Deze methode zorgt ervoor dat de fundering veilig op een sterkere ondergrond ligt, wat essentieel is voor de stabiliteit van de gehele constructie.

Een fundering op palen wordt vaak gekozen wanneer er sprake is van een zwakke ondergrond. De palen dringen diep de grond in en reiken zo tot aan een sterkere laag, zoals zand. Deze methode is robuust en biedt een betere drukverdeling, maar heeft ook haar nadelen. Zo is het proces duurder dan funderen op staal, en is het bovendien belangrijk dat de paalberekening correct wordt uitgevoerd.

Fundering op staal: Voor- en nadelen

Een alternatieve optie is fundering op staal, ook wel aangeduid als fundering op “het staal”. Deze term stamt uit de oudhollands en heeft niets te maken met het gebruik van het material staal. In feite verwijst het naar een sterke ondergrond die direct aan het grondoppervlak ligt. Fundering op staal is goedkoper dan fundering op palen, maar heeft wel beperkingen.

De zandlaag moet direct aan het grondoppervlak liggen en mag niet dieper dan drie meter zitten. Daarnaast is deze methode gevoelig voor verzakkingen, omdat de gehele fundering met elkaar verbonden is. Dit betekent dat wanneer een deel van de fundering verzakt, het risico bestaat dat de hele constructie volgt. Zo kunnen er scheuren in muren of verzakkingen in vloeren ontstaan.

Toch kiezen bouwers vaak voor deze methode, met name bij kleinere constructies zoals schuren of losse bouwwerken. Bij dergelijke projecten is een kleine verzakking minder nadelig dan bij een woning of een aangebouwde ruimte die aan een hoofdgebouw vastzit.

Palen en inbrengmethodes: Welke keuze is geschikt?

De keuze van palen en de inbrengmethode is cruciaal voor de stabiliteit van de fundering. Er zijn drie hoofdtypes van inbrengmethodes:

1. Met grondverdringing: Hierbij wordt de grond opzij geduwd bij het inbrengen van de paal. Voorbeelden zijn geheide palen, geschroefde palen en gedrukte palen. Geheide palen zijn vaak gemaakt van beton, hout of staal. In Nederland zijn betonnen geheide palen de meest gebruikte variant.

2. Zonder of met geringe grondverdringing: Deze methode betreft het inbrengen van paalprofielen, zoals stalen profielen die later worden gevuld met beton. Hierbij wordt weinig tot geen grond verdrongen.

3. Met grondverwijdering: Bij deze methode wordt grond uit het terrein verwijderd terwijl de paal wordt geplaatst. Een voorbeeld is de gepulste paal, waarbij zand via de holle paalkern omhoog wordt geblazen terwijl de paal de grond in gaat.

De keuze van de juiste inbrengmethode hangt af van de bodemstructuur, de gewenste stabiliteit en de omstandigheden op het bouwterrein. Voor de herstelling van bestaande constructies worden vaak gedrukte palen gebruikt, omdat deze muren beter kunnen dragen en minder risico op schade geven.

Constructieberekening en vergunningen

Voor ieder project dat fundering behelst, is het belangrijk om een constructieberekening te laten maken. Deze berekening geeft een overzicht van de belastingen, de stabiliteit en de juiste uitvoering van de fundering. Voor grotere verbouwingen of nieuwbouwprojecten is dit vaak verplicht, omdat men anders geen bouwvergunning krijgt.

Daarnaast is het verstandig om een “schone grond”-verklaring aan te vragen. Deze verklaring geeft aan of het bouwterrein vrij is van onzuiverheden of chemische stoffen. Deze verklaring kan worden opgevraagd bij relevante instanties, zoals gemeenten of bodemkaartdiensten.

Conclusie

Het funderen op kleigrond is een complex proces dat zorgvuldig gepland moet worden. Het begint met een grondig terreinonderzoek om de ondergrond te begrijpen en de juiste funderingmethode te kiezen. Voor kleigrond is fundering op palen vaak de enige optie, terwijl fundering op staal geschikter is wanneer de zandlaag dichtbij het oppervlak ligt.

De keuze van palen en inbrengmethodes speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van de fundering. Bovendien is het belangrijk om een constructieberekening te laten maken en eventueel vergunningen aan te vragen. Dit zorgt voor een veilige en duurzame bouwproject.

Zowel voor amateurs als voor professionals is het essentieel om hierin geïnformeerd te zijn, zodat er geen onverwachte problemen ontstaan tijdens of na de bouw. Door het juiste funderingssysteem te kiezen, wordt de levensduur van de constructie verlengd en het risico op schade of verzakkingen verkleind.

Bronnen

1. Constructieshop.nl - Funderen op kleigrond