Onderspoeling en onderschoeiing van bestaande funderingen: Technieken, toepassingen en uitvoering

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

In de bouwsector zijn funderingen de basis van elke constructie. Wanneer een bestaand gebouw uitgebreid moet worden, een kelder of ondergrondse parkeergarage moet worden aangelegd, of wanneer de stabiliteit van een fundering ondergronds werk moet ondersteunen, zijn technieken zoals onderspoeling en onderschoeiing vaak nodig. Deze methoden zorgen ervoor dat bestaande funderingen worden versterkt of verdiept, zonder de stabiliteit van het omliggende gebouw of de constructie in gevaar te brengen.

Deze artikelen ronden de toepassingsgebieden, technieken en uitvoering van onderspoeling en onderschoeiing van bestaande funderingen op. De nadruk ligt op technische aspecten, mogelijke uitdagingen en de voordelen die deze methoden bieden in de context van renovatie en uitbreiding.

Onderspoeling: Een methode voor het ondersteunen van ondergrondse constructies

Onderspoeling wordt vaak gebruikt bij het aanleggen van tunnels, ondergrondse parkeergarages of kelders. Het is een methode waarbij zand of water onder een tunnelelement of fundering wordt geïnjecteerd of gepompt, waardoor de holte onder het element opvult. Dit zorgt voor stabiliteit en voorkomt instorting.

Technische uitvoering

Er zijn twee standaardmethoden voor onderspoeling: onderstromen en onderspoelen. Beide methoden hebben specifieke toepassingsgebieden en voordelen:

Onderspoelen gebeurt via een hulpconstructie bovenop de tunnel, waarvan een lans gebruikt wordt om zand onder de vloer van het element te injecteren. De methode is vooral geschikt bij lagere dieptes, maar kan lastig worden bij grotere constructies of dieper gelegen tunnels.
Onderstromen houdt in dat leidingen in de bodem worden aangebracht. Vanuit het tunnelelement wordt water en zand gepompt, waardoor de holte onder het element opvult. Deze methode is efficiënter bij grotere projecten, maar vereist een goed gedetailleerd ontwerp en aandacht voor de ondergrondse omgeving.

In beide gevallen is het van belang dat het zand onder het element ten minste 500 mm dik is, zodat er voldoende stabiliteit ontstaat. Ook is het noodzakelijk dat de bodem voldoende breed, diep en vlak is, met maximaal 250 mm onregelmatigheden in de vlakheid.

Toepassingsgebieden

Onderspoeling wordt vooral toegepast wanneer een ondergrondse constructie, zoals een tunnel of kelder, op staal of zand gefundeerd moet worden. De keuze voor onderspoeling of onderstromen hangt af van de ondergrondse voorwaarden, de afmetingen van de constructie en de beschikbare technologie. Deze methoden zijn bijzonder geschikt voor situaties waarbij een tijdelijke of permanente ondersteuning nodig is tijdens de aanleg van ondergrondse constructies.

Onderschoeiing: Versterking en verdieping van bestaande funderingen

Onderschoeiing is een techniek waarbij een fundering versterkt of verdiept wordt door middel van een beschoeide put. Deze methode is vaak toegepast bij kelderaanleg, uitbreidingen van bestaande constructies of wanneer de fundering moet dienen als grondkering bij naburige ondergrondse werken.

Uitvoeringsmethoden

Onderschoeiing wordt vaak uitgevoerd in kleine stukken, meestal van 1,2 meter lang. Per stuk wordt de grond onder de bestaande fundering laagsgewijs weggenomen, meestal per 40 cm. Dit gebeurt zowel handmatig als machinaal, afhankelijk van de omstandigheden. Vervolgens wordt een schoring of beschoeiing geplaatst, meestal van hout, staal of beton. Deze schoring zorgt voor de stabiliteit van de fundering tijdens de verdieping.

Voorbeelden van onderschoeiing zijn: - Het aanleggen van een kelder of ondergrondse parkeergarage. - Het uitbreiden van een bestaand gebouw waarbij het draagvermogen van de fundering moet worden verhoogd. - Het garanderen van stabiliteit tijdens ondergrondse werken in de buurt van bestaande funderingen.

Voordelen van onderschoeiing

Onderschoeiing biedt meerdere voordelen: - Maximale benutting van de beschikbare oppervlakte, aangezien de onderschoeiing onder de bestaande funderingen geplaatst wordt. - Grondkerende functie: de fundering kan als tijdelijke grondkering dienen bij het aanleggen van ondergrondse constructies. - Grote uitvoeringsvrijheid, aangezien de methode geschikt is voor diverse projecten en ondergrondse omstandigheden. - Versterking van bestaande funderingen zonder de stabiliteit van het omliggende gebouw in gevaar te brengen.

Onderschoeiing is vooral geschikt bij droge ondergrond, waarbij de bestaande funderingen in goede staat verkeren. Bij vochtige of problematische grond is het soms noodzakelijk om eerst stabilisatiemaatregelen te nemen, zoals het plaatsen van micropalen.

Vergelijking tussen onderspoeling en onderschoeiing

Hoewel zowel onderspoeling als onderschoeiing gericht zijn op het ondersteunen en versterken van funderingen, verschillen ze in toepassing, techniek en uitvoering:

Kenmerk	Onderspoeling	Onderschoeiing
Toepassing	Ondergrondse constructies zoals tunnels, kelders	Versterking of verdieping van bestaande funderingen
Uitvoering	Injecteren of pompen van zand onder het element	Laagsgewijze uitgraving onder de fundering met schoring
Materiaal	Zand, water	Hout, staal, beton
Diepte	Aanpasbaar, vaak groter dan 1,2 meter	Tot wel 15 meter diep
Voordelen	Efficiënt bij grotere projecten	Stabiliteit van bestaande funderingen

De keuze voor de ene of de andere methode hangt af van de specifieke bouwvoorwaarden, de aard van het project en de technische vereisten. In sommige gevallen wordt onderspoeling gebruikt in combinatie met onderschoeiing, bijvoorbeeld bij complexe projecten waarin zowel stabiliteit als versterking nodig zijn.

Uitdagingen en aandachtspunten

Beide methoden vereisen een grondige voorbereiding en expertise. Bij onderspoeling is het belangrijk om rekening te houden met het grondwaterpeil, de grondstructuur en eventueel aanwezige leidingen of constructies onder het werkgebied. Ook moet er voldoende rekening gehouden worden met de veiligheid van de omgeving en de mogelijke impact op de bestaande funderingen.

Bij onderschoeiing moet er rekening gehouden worden met de stabiliteit van de bestaande funderingen, de afvoer van grondwater en de beschikbaarheid van technische apparatuur. Een dergelijke methode is vaak complex, maar met de juiste expertise en ervaring, zoals bij bedrijven als Fix Funderingen, kan het worden uitgevoerd zonder grote problemen.

Praktijkvoorbeelden

In de praktijk zijn er veel voorbeelden van het succesvol uitvoeren van onderspoeling en onderschoeiing. Zo zijn er projecten waarbij kelders of ondergrondse parkeergarages zijn aangelegd, zonder dat de bestaande funderingen of gebouwen zijn aangetast. In sommige gevallen zijn er zelfs droogleggingstechnieken toegepast om het grondwater tijdelijk te verlagen, zodat de onderschoeiing zonder problemen kon worden uitgevoerd.

Conclusie

Onderspoeling en onderschoeiing zijn essentiële technieken in de bouwsector, vooral bij projecten die gericht zijn op de versterking of verdieping van bestaande funderingen of de aanleg van ondergrondse constructies. Beide methoden hebben hun eigen specifieke toepassingsgebieden, voordelen en uitdagingen. De keuze voor de ene of de andere methode hangt af van de ondergrondse voorwaarden, de aard van het project en de benodigde stabiliteit van de fundering.

Zowel professionele bouwers als particuliere renovateurs kunnen deze technieken goed gebruiken om complexe projecten veilig en efficiënt uit te voeren. Met behulp van moderne technologieën en ervaren uitvoerders is het mogelijk om zelfs problematische situaties, zoals vochtige grond of complexe funderingen, op te lossen.