Soorten funderingen op staal: Uitleg over plaat-, strook- en poerfundering

Bij het bouwen van een woning of het uitvoeren van een renovatie is de keuze van de juiste fundering van groot belang. Een fundering zorgt ervoor dat het gebouw stevig op de grond staat en zich goed gedraagt onder de belasting van het gewicht en mogelijke natuurlijke invloeden zoals vorst of beweging in de ondergrond. Een veelgebruikte methode in de bouw is de fundering op staal. De term lijkt verwijzen naar het gebruik van staal, maar in werkelijkheid betekent het "op de beschikbare grond", meestal een zandlaag die direct onder het maaiveld ligt.

In dit artikel worden de drie belangrijkste soorten funderingen op staal besproken: plaatfunderingen, strookfunderingen en poerfunderingen. Voor elke soort worden de toepassing, voordelen, nadelen en technische kenmerken uiteengezet, gebaseerd op betrouwbare bronnen uit het bouwvak.

Plaatfundering

De plaatfundering is een van de meest gebruikte vormen van fundering op staal. Bij deze methode wordt een grote, gewapende betonnen plaat geplaatst onder het volledige gebouw. Deze plaat fungeert vaak ook als de begane grondvloer. De belasting van het gebouw wordt hierbij gelijkmatig over het hele oppervlak verdeeld, wat gunstig is op grond die voldoende draagkracht heeft.

Toepassing en kenmerken

• Toepassing: De plaatfundering is ideaal voor gebouwen op zandgrond, waarbij de zandlaag niet dieper dan 3 meter onder het maaiveld ligt.
• Structuur: De plaat bestaat uit gewapend beton en wordt vaak voorzien van een vorstrand, vooral bij funderingen die niet dieper dan 80 cm onder het maaiveld liggen. Deze vorstrand helpt om het risico op opvriezen te beperken, wat in Nederland een bekende bouwtechnische uitdaging is.
• Voordelen:
  • Makkelijk uitvoerbaar.
  • Relatief goedkoop.
  • Gelijkmatige belastingsverdeling.
• Nadelen:
  • Gevoelig voor verzakkingen.
  • Voor langdurige en hevige vorst kan de plaat vervormen.

De plaatfundering is daarom het meest geschikt voor gebouwen in regio’s met stabiele zandgrond en een goed uitgevoerde grondinspectie. Voordat de fundering wordt aangebracht, dient te worden gecontroleerd of de ondergrond voldoende draagkracht heeft.

Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit doorlopende stroken van gewapend beton die meestal onder dragende muren en gevels worden aangebracht. Het voordeel van deze fundering is dat minder materiaal nodig is dan bij een plaatfundering, wat leidt tot kostenbesparing.

Toepassing en kenmerken

• Toepassing: Deze fundering is meestal geschikt voor lichte tot middelzware gebouwen en wordt vaak gebruikt in combinatie met zandgrond.
• Structuur: De stroken worden uitgevoerd in gewapend beton en lopen meestal parallel aan de muren van het gebouw.
• Voordelen:
  • Besparing op materiaal en kosten.
  • Eenvoudige uitvoering.
• Nadelen:
  • Niet geschikt voor de hele ondergrond, dus minder geschikt voor zware constructies.
  • Gevoelig voor eventuele ongelijkmatige verzakkingen in de ondergrond.

De strookfundering is een goedkope en eenvoudige oplossing voor bouwwerken waarbij de belasting op de muren en gevels grotendeels verticaal is en niet te zwaar. Het is belangrijk om hierbij te letten op de stabiliteit van de ondergrond, vooral langs de randen van het bouwvlak.

Poerfundering

De poerfundering is een specifieke vorm van fundering op staal die wordt gebruikt onder kolommen of zware dragende elementen. Deze fundering bestaat uit een of meerdere betonnen blokken of poeren die als bufferfunctie werken tussen de kolommen en de draagkrachtige grondlaag.

Toepassing en kenmerken

• Toepassing: Poerfunderingen worden vaak toegepast bij zware constructies, zoals industriële gebouwen of woningen met zware dragende kolommen.
• Structuur: De poer is een gewapend betonnen blok dat onder een kolom wordt geplaatst. Deze zorgt voor een gelijkmatige belastingsverdeling naar de ondergrond.
• Voordelen:
  • Kan grote belastingen opvangen.
  • Goede ondersteuning voor kolommen.
• Nadelen:
  • Gevoelig voor vervorming, vooral bij ongelijkmatige grond.
  • Vereist aandacht voor de precisie in de uitvoering.

Poerfunderingen zijn bijzonder geschikt voor projecten waarbij zware puntlasten aanwezig zijn, bijvoorbeeld bij het bouwen van een industrieterrein of een woning met zware gewelven of overspanningen.

Keuze tussen funderingen op staal

De keuze van een fundering op staal hangt af van meerdere factoren:

1. Grondgesteldheid: De grond moet voldoende draagkracht hebben en mag niet te diep liggen. Bij een zandgrond die binnen 3 meter zit, is een fundering op staal vaak de beste keuze.
2. Gebouwtype: Zware of lichte constructies bepalen of er sprake is van puntlasten of gelijkmatige belasting.
3. Bouwtechniek en kosten: De kosten van plaatfunderingen zijn lager, maar het risico op verzakkingen is groter. Strookfunderingen zijn materiaalbesparend, terwijl poerfunderingen juist extra aandacht nodig hebben bij de uitvoering.
4. Vorst: In regio’s waar vorst een rol kan spelen, is het belangrijk om een vorstrand aan te brengen of de fundering dieper te leggen.

Het is raadzaam om voordat de fundering wordt aangebracht, een grondonderzoek uit te voeren. Dit kan gebeuren via grondverbeteringstechnieken zoals het aanbrengen van een zandkoffer of diepteverdichting, als de ondergrond niet voldoet aan de vereisten.

Wanneer een fundering op staal niet mogelijk is

Niet in alle gevallen is een fundering op staal de juiste keuze. Bijvoorbeeld bij:

• Diepe grondlagen: Wanneer de draagkrachtige grond te diep zit (meer dan 3 meter), is een fundering op staal niet mogelijk.
• Ongestabiliseerde grond: Bij moerasgrond, veen of aangevulde grond is de ondergrond niet geschikt.
• Zware constructies: Gebouwen met extreem zware belastingen vereisen vaak een paalfundering.

In dergelijke gevallen is een paalfundering een betere keuze. Bij een paalfundering worden paalvormige constructies in de grond geplant om het gewicht van het gebouw over een groter dieptegebied te verdelen. Hoewel dit een dure oplossing is, biedt het meer stabiliteit bij problematische grond.

Conclusie

De keuze van een fundering op staal hangt sterk af van de ondergrond, het type gebouw en de belastingen. De drie meest gebruikte vormen – plaat-, strook- en poerfundering – hebben elk hun eigen toepassingsgebieden, voordelen en beperkingen. Een plaatfundering is geschikt voor lichte tot middelzware constructies met gelijkmatige belasting. Een strookfundering is eenvoudig en goedkoper, maar minder geschikt voor zware constructies. Poerfunderingen zijn ideaal bij zware puntlasten, maar vereisen extra aandacht bij de uitvoering.

Het is daarom essentieel om vooraf een grondonderzoek uit te voeren en eventuele grondverbetering toe te passen. Hierdoor kan de meest geschikte fundering gekozen worden, die zowel duurzaam als kostenefficiënt is. Voor zowel huiseigenaren als bouwprofessionals is het begrijpen van de basis van funderingstechnieken een essentieel onderdeel van elk bouwproject.

Bronnen

1. Constructieshop.nl – Fundering op staal
2. Bouwwereld.nl – Fundering
3. Constructieshop.nl – Wat is een fundering op staal?
4. Sleiderink.nl – Fundering op staal
5. Joostdevree.nl – Fundering