Funderingsproblemen: Hoe herken je de tekenen en wat zijn de gevolgen voor de woning?

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Funderingsproblemen zijn een alermerende uitdaging in de woningbouw en bouwsector in Nederland, en het effect ervan is zowel op de lange termijn als direct merkbaar. Omdat funderingsproblemen vaak ontstaan door natuurlijke processen in de ondergrond of veroudering van de constructie, is het belangrijk dat zowel eigenaars als kopers van woningen goed in staat zijn om de tekenen te herkennen. Funderingsproblemen kunnen zich op meerdere manieren manifesteren, zowel ondergronds als zichtbaar boven de grond. Dit artikel biedt een overzicht van de mogelijke oorzaken, herkenningskenmerken, risico’s bij aankoop van een woning, en mogelijke oplossingen.

Wat zijn funderingsproblemen en hoe ontstaan deze?

De fundering vormt het fundament van een woning en zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw op een stabiele manier wordt overgedragen op de ondergrond. Funderingsproblemen ontstaan wanneer deze overdracht verstoord raakt door veranderingen in de ondergrond of de constructie. Dit kan het gevolg zijn van:

Bodemdaling, zoals het inklinken van zachte grondlagen zoals veen of klei.
Verdroging van de ondergrond door klimaatverandering en droogte, wat leidt tot grondbewegingen.
Veroudering van houten funderingspalen, die onder water moeten blijven om te voorkomen dat ze rotten.
Constructiefouten uit de bouwperiode, zoals onvoldoende berekening van het gewicht van de woning of beschadigde palen bij heien.
Externe factoren, zoals trillingen vanwege verkeer of bouwwerkzaamheden, of een daling van het grondwaterpeil, die de stabiliteit van de fundering kunnen aantasten.

Funderingsproblemen kunnen zich zowel op de korte als de lange termijn voordoen. In sommige gevallen gaat het om een geleidelijke verzakking van de ondergrond, terwijl in andere gevallen sprake is van plotselinge schade, bijvoorbeeld door verhoogwerk of aardbevingen.

Hoe herken je funderingsproblemen boven de grond?

Hoewel funderingsproblemen meestal ondergronds beginnen, zijn er meerdere zichtbare tekenen die kunnen wijzen op schade aan de fundering. De belangrijkste signalen zijn:

Scheuren in muren, zowel op de buiten- als de binnenkant. Brede scheuren die verder openen of dichtgaan door seizoensinvloeden kunnen wijzen op beweging in de ondergrond.
Klemmende ramen en deuren, die niet door normale seizoensinvloeden worden veroorzaakt. Dit gebeurt doordat de muren of vloeren van het huis zijn verschoven.
Hoogteverschillen tussen het huis en de stoep of de omliggende grond. Dit kan een gevolg zijn van eenzijdige verzakking van de fundering.
Scheve of aflopende vloeren, die vaak het gevolg zijn van ongelijke verzakking van de ondergrond.
Deur- en vensterslijpen die niet horizontaal meer zijn, of die niet meer goed sluiten.
Verdraaide hoeken of duidelijke verschuivingen in de structuur van het huis, bijvoorbeeld in de vorm van een scheef staand gebouw.

Deze signalen zijn vaak niet meteen duidelijk, maar kunnen bij nader inzien wijzen op funderingsproblemen. Het is daarom belangrijk om regelmatig de staat van het huis te controleren, vooral bij woningen in risicogebieden.

Risicogebieden en de rol van het Landelijk Loket Funderingsproblematiek

In Nederland zijn er bepaalde gemeenten waar de kans op funderingsproblemen groter is, vooral door het type ondergrond. Het Landelijk Loket Funderingsproblematiek (KCAF) houdt een kaart bij waarop meldingen van funderingsproblematiek zijn aangemaakt. Hoe donker de kleur van een gemeente, hoe meer meldingen zijn ingediend. Deze kaart is een waardevol instrument voor zowel woningkopers als eigenaars om risico’s in te schatten.

Volgens de KCAF lopen momenteel tussen de 487 duizend en 537 duizend woningen in Nederland een verhoogd risico op verzakking door droogte. Door klimaatverandering is dit aantal mogelijk nog sterk in de toekomst toe te nemen. De kans op funderingsproblemen hangt af van het type ondergrond en de bouwmanier van de woning. Huizen met houten funderingspalen of ondiepe betonnen funderingen op veen of klei lopen bijvoorbeeld meer risico.

Funderingsproblemen bij aankoop van een woning

Wanneer je een woning koopt in een gebied met een hoge kans op funderingsproblematiek, is het verstandig om vooraf onderzoek te doen naar de staat van de fundering. Hoewel de verkoper verplicht is om eventuele schades te melden, zijn zij niet altijd op de hoogte van alle funderingsproblemen. Daarom is het verstandig om:

Een bouwtechnische keuring te laten uitvoeren. Deze keuring geeft inzicht in de staat van het huis en de eventuele kosten die er op je afkomen. Echter, deze keuring richt zich niet specifiek op funderingsproblemen.
Vragen te stellen aan de verkopend makelaar, bijvoorbeeld over eventuele verzakkingsproblemen of herstelwerkzaamheden aan de fundering.
Aanvullend onderzoek te laten uitvoeren indien er signalen zijn die wijzen op funderingsproblemen.

Funderingsproblemen kunnen grote financiële gevolgen hebben, en het is daarom belangrijk om deze tijdig te detecteren. Wanneer schade aan de fundering al aanwezig is, zijn herstelwerkzaamheden vaak nodig, wat aanzienlijke kosten kan opleveren.

Financiering van funderingsherstel

Wanneer herstelwerkzaamheden nodig zijn aan de fundering, is er hulp beschikbaar via het Landelijk Loket Funderingsproblematiek. Er zijn meerdere programma’s en subsidies beschikbaar om de herstelkosten te dekken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij woningen die in risicogebieden staan of waar de schade het gevolg is van natuurlijke processen zoals droogte of bodemdaling.

Een voorbeeld van een duurzame herstelmethode is de Duurzaam Funderingsherstel-methode. Hierbij worden funderingspalen geplaatst om de stabiliteit van de woning weer te herstellen. Deze methode heeft het voordeel dat het vaak zonder volledige vervanging van de fundering kan worden uitgevoerd. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan zichtbare schade zoals scheuren in muren en gevels, die na herstel vrijwel onzichtbaar gemaakt kunnen worden.

Herstelmethoden en technieken

Funderingsherstel is een complexe en delicate klus, waarbij verschillende technieken en materialen kunnen worden ingezet, afhankelijk van de oorzaak van de schade en de bouwmanier van de woning. Een overzicht van de meest gebruikte methoden:

Paalherstel: Bij houten funderingspalen die zijn gaan rotten, worden nieuwe palen geïnstalleerd of bestaande palen worden behandeld en versterkt.
Betonzinken: Bij woningen met betonfunderingen die zijn gaan verzakken, kan zinken van beton of het injecteren van stabiliserende materialen helpen om de stabiliteit te herstellen.
Structuurversterking: Wanneer de schade ook boven de grond zichtbaar is, zoals bij scheuren in muren of daken, kan versterking met stalen liggers of extra constructies nodig zijn.
Waterdichting en drainage: In sommige gevallen is het ook nodig om de ondergrond te herstellen, bijvoorbeeld door het aanleggen van drainageleidingen of het opnieuw waterdicht maken van de fundering.

De keuze voor de juiste methode hangt af van het type schade, het type ondergrond en de constructie van het huis. Het is daarom belangrijk om een onderzoek te laten uitvoeren door een ervaren funderingsdeskundige.

De rol van de bouwkundige keuring

Een bouwkundige keuring is een essentieel onderdeel van de aankoop van een woning. Deze keuring geeft inzicht in de staat van het huis, de eventuele slijtage en de noodzaak van onderhoud of renovatie. Echter, zoals aangegeven, richt een bouwkundige keuring zich niet specifiek op funderingsproblemen. Het kan echter wel signalen naar boven halen die wijzen op mogelijke schade aan de fundering, zoals klemmende deuren, scheuren in muren of scheve vloeren.

Daarom is het verstandig om bij twijfel aanvullend onderzoek te laten uitvoeren. Dit kan bijvoorbeeld een funderingsonderzoek of een grondverzakkingsonderzoek zijn. Deze onderzoeken geven een duidelijk beeld van de staat van de fundering en de risico’s die er op de woning liggen.

Conclusie

Funderingsproblemen kunnen zich op meerdere manieren manifesteren, zowel ondergronds als zichtbaar boven de grond. Tekenend zijn scheuren in muren, klemmende deuren en ramen, scheve vloeren en hoogteverschillen. Deze signalen zijn belangrijk om tijdig te herkennen, omdat funderingsproblemen zowel schade aan het huis als financiële risico’s met zich meebrengen.

Bij aankoop van een woning is het verstandig om een bouwtechnische keuring te laten uitvoeren en eventueel aanvullend onderzoek te laten doen, vooral in risicogebieden. Funderingsherstel is meestal noodzakelijk bij schade en kan uitgevoerd worden met behulp van verschillende technieken, afhankelijk van de oorzaak van de schade.

De rol van het Landelijk Loket Funderingsproblematiek is essentieel bij het inzichtelijk maken van risicogebieden en het ondersteunen van woningeigenaren bij het herstellen van schade. Tijdig herkennen en onderzoeken van funderingsproblemen is daarom van groot belang voor de stabiliteit en waarde van een woning.