Bodemonderzoek voor fundering: essentieel voor veilig en duurzam bouwen

Een goed uitgevoerd bodemonderzoek is een onmisbaar onderdeel van elk bouwproject dat funderingswerkzaamheden omvat. Zowel bij nieuwbouw als bij funderingsherstel wordt een bodemonderzoek uitgevoerd om risico’s op bodemverontreiniging of instabiele ondergrond te detecteren. Het onderzoek helpt bouwers en eigenaren om de juiste funderingstechniek te kiezen en eventuele problemen in de toekomst te voorkomen. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende aspecten van bodemonderzoek in relatie tot fundering, inclusief de normen, methoden, doelstellingen en praktische toepassingen.

Aanleiding en doel van bodemonderzoek bij fundering

Bij een bouwproject met funderingswerkzaamheden is het nodig om te weten of de ondergrond geschikt is voor het gewenste type fundering. Dit geldt zowel voor nieuwbouw als voor funderingsherstel. Een bodemonderzoek helpt om eventuele bodemverontreinigingen te detecteren en te bepalen of de bodem voldoende draagkracht heeft om de fundering en daarmee de constructie te dragen.

Bij funderingsherstel zijn de risico’s groter, omdat er al sprake is van bouwdefecten zoals verzakkingen of scheuren. In dit geval is een gedetailleerd bodemonderzoek essentieel om de oorzaak van het probleem te achterhalen en een duurzame oplossing te vinden. Daarnaast is een bodemonderzoek vaak een voorwaarde voor het verkrijgen van een bouwvergunning.

Soorten bodemonderzoek

Er zijn verschillende soorten bodemonderzoek, afhankelijk van het doel van het onderzoek. In het kader van fundering komen vooral geotechnische en milieutechnische onderzoeken voor.

1. Geotechnisch bodemonderzoek

Een geotechnisch bodemonderzoek richt zich op de fysieke eigenschappen van de ondergrond. Het doel is om de draagkracht, samenstelling en stabiliteit van de bodem te bepalen. Dit type onderzoek is van groot belang bij funderingsherstel en nieuwbouw, omdat het helpt bij het kiezen van de juiste funderingstechniek.

Een geotechnisch bodemonderzoek omvat onder andere:

• Sonderingen, zoals de statische en dynamische penetrometer test.
• Grond- en grondwateranalyses.
• Grondboringen.
• Proefbelastingen.
• Monitoring van bouwputten en gronddrukken.

Deze technieken geven inzicht in de structuur van de ondergrond en de mogelijkheid om een fundering op die ondergrond te plaatsen. Een sondering, bijvoorbeeld, is een techniek waarbij een sonde in de grond wordt gedrukt en de weerstand van de bodem wordt gemeten. Dit levert een sondeerstaat, een grafische weergave van de verschillende grondlagen en hun draagkracht.

2. Milieutechnisch bodemonderzoek

Een milieutechnisch bodemonderzoek helpt bij het bepalen van de kwaliteit van de bodem ten opzichte van milieuaspecten. Het doel is om eventuele verontreinigingen te detecteren die schadelijk kunnen zijn voor het ecosysteem of voor de mens. Dit type onderzoek is vaak vereist bij bouwprojecten op locaties die in het verleden betrokken waren bij activiteiten die bodemverontreiniging kunnen veroorzaken.

Een milieutechnisch onderzoek kan ook leiden tot een schonegrondverklaring, een bewijs dat de bodem vrij is van schadelijke stoffen. Dit is belangrijk voor de veiligheid van werknemers tijdens de grondwerken en voor de toekomstige bewoners van het gebouw.

3. Historisch bodemonderzoek

In sommige gevallen is een historisch onderzoek voldoende om de risico’s op bodemverontreiniging in te schatten. Dit onderzoek bestaat uit het raadplegen van historische informatiebronnen, zoals kaarten, registers en dossieronderzoeken. Het historisch onderzoek moet volgens de NEN 5725 worden uitgevoerd. Het doel is om te bepalen of een locatie verdacht of onverdacht is op het voorkomen van bodemverontreiniging.

Technieken en methoden bij bodemonderzoek

Bij bodemonderzoek worden diverse technieken gebruikt, afhankelijk van het doel van het onderzoek. Hieronder worden de belangrijkste technieken besproken.

1. Statische en dynamische penetrometer test

De statische penetrometer test (CPT) is een techniek waarbij een sonde met een punt in de grond wordt gedrukt, terwijl de weerstand van de bodem wordt gemeten. Deze weerstand wordt uitgezet in een grafiek, de zogenaamde sondeerstaat, die informatie geeft over de verschillende grondlagen en hun draagkracht.

De dynamische penetrometer test wordt gebruikt voor harde bodems. Hierbij wordt een sonde de grond in gedreven met behulp van een gedefinieerd gewicht en valhoogte. Het aantal slagen per 10 cm diepte wordt geteld en uitgezet in een grafiek, de slagsondeerstaat.

2. Grondboringen

Grondboringen worden uitgevoerd om monsters van de ondergrond te nemen. Deze monsters worden in het laboratorium onderzocht om eigenschappen zoals sterkte, stijfheid en eventuele verontreinigingen te bepalen. De locatie en het aantal boringen worden bepaald op basis van de oppervlakte van de locatie en de normen zoals NEN 5740.

3. Grondwateronderzoek

Het grondwateronderzoek helpt bij het bepalen van de peil van de grondwaterspiegel en de doorlatendheid van de grond. Deze informatie is belangrijk bij funderingsherstel, omdat het helpt bij het voorkomen van verzakkingen en instabiliteit van de ondergrond.

Tijd en kosten van bodemonderzoek

Het uitvoeren van een bodemonderzoek is een proces dat zowel tijd als middelen kost. De tijdsplanning en kosten kunnen variëren, afhankelijk van de omvang en complexiteit van het project.

1. Tijd

De tijd die nodig is om een grondonderzoek voor fundering uit te voeren, loopt meestal tussen 3 en 4 weken, vanaf de momentname tot aan de rapportage. Het voorbereiden en plannen van het onderzoek duurt ongeveer 2 weken, zodat het gehele proces ongeveer 5 weken in beslag neemt.

2. Kosten

De kosten van een bodemonderzoek voor fundering hangen af van diverse factoren, zoals de oppervlakte van de locatie, de benodigde analyses en de technieken die worden gebruikt. Volgens de NEN 5740 is het aantal boringen, peilbuizen en analyses bepaald op basis van de oppervlakte. Daarom is het belangrijk om vooraf duidelijkheid te creëren over de vereisten van het onderzoek om onverwachte kosten te voorkomen.

Belang van het bodemonderzoekrapport

Het bodemonderzoekrapport is een belangrijk document in elk bouwproject dat funderingswerkzaamheden omvat. Het rapport geeft een overzicht van de uitgevoerde analyses en de resultaten, en bevat aanbevelingen voor de juiste funderingstechniek.

Bij funderingsherstel kan het rapport bijvoorbeeld aangeven waar samendrukbare lagen zich bevinden en op welke diepte de draagkrachtige laag zich bevindt. Deze informatie helpt bij het kiezen van een geschikte funderingsmethode om verzakkingen in de toekomst te voorkomen.

Een goed voorbeeld van een rapport is een sonderingsrapport, dat een gedetailleerde weergave geeft van de bodemstructuur en draagkracht. Dit rapport is essentieel bij het bepalen van de juiste funderingsmethode, omdat het inzicht biedt in de ondergrond op de specifieke locatie.

Normen en regelgeving

Bij bodemonderzoek wordt aandacht besteed aan het naleven van normen en regelgeving. De belangrijkste normen zijn:

• NEN 5740: norm voor verkennend bodemonderzoek.
• NEN 5725: norm voor historisch bodemonderzoek.

Deze normen stellen eisen aan de manier waarop het onderzoek moet worden uitgevoerd, de informatie die moet worden verzameld, en de rapportage. Het naleven van deze normen zorgt voor consistente en betrouwbare resultaten.

Daarnaast moet het bodemonderzoek vaak worden uitgevoerd door een onafhankelijke en gecertificeerde partij. Dit zorgt voor objectiviteit en kwaliteit van het onderzoek.

Geldigheid en herhaling van bodemonderzoek

Het bodemonderzoek is niet eeuwig geldig. Voor het verkrijgen van een bouwvergunning is het bodemonderzoek maximaal 5 jaar geldig. Als er na het uitvoeren van het onderzoek bodembedreigende activiteiten zijn gebeurd, is een nieuw bodemonderzoek nodig.

Conclusie

Bodemonderzoek is een essentieel onderdeel van elk bouwproject dat funderingswerkzaamheden omvat. Het helpt bij het detecteren van eventuele bodemverontreinigingen, het bepalen van de draagkracht van de ondergrond en het kiezen van de juiste funderingstechniek. Door het uitvoeren van een gedetailleerd bodemonderzoek kan men risico’s voorkomen en een veilige en duurzame oplossing kiezen.

Het onderzoek omvat diverse technieken, zoals sonderingen, grond- en grondwateranalyses en grondboringen. De resultaten worden verwerkt in een gedetailleerd rapport dat als basis dient voor de funderingstechniek. Het naleven van normen zoals NEN 5740 en NEN 5725 zorgt voor consistente en betrouwbare resultaten. Het gehele proces duurt ongeveer 5 weken en de kosten hangen af van de oppervlakte en de technieken die worden gebruikt.

Een goed uitgevoerd bodemonderzoek is dus een onmisbaar onderdeel van elk bouwproject met funderingswerkzaamheden.

Bronnen

1. Goedkoop bodemonderzoek.nl
2. URETEK.nl
3. Joostdevree.nl
4. Woningherstel.nl