Controleberekening van stabiliteitsconstructies en funderingen bij waterschapsactiviteiten

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij waterschapsactiviteiten, zoals onderhoud aan wegen, bouwwerken of verhardingen in zones gerelateerd aan waterkeringen, is het noodzakelijk om rekening te houden met de stabiliteit van constructies en funderingen. Dit is van cruciaal belang om de veiligheid van zowel de infrastructuur als de omgeving te waarborgen. In dit artikel wordt ingegaan op de vereisten en richtlijnen voor de controleberekening van stabiliteitsconstructies en funderingen, zoals deze zijn vastgelegd in waterschapsverordeningen.

Deze richtlijnen zijn afkomstig uit regelgeving die van toepassing is op gebieden zoals WK 03 (Beperkingengebied), WK 05 (Kernzone), en Beschermingszone A, en zijn onder andere gericht op het onderhouden van wegen en wegbermen, het aanbrengen van verhardingen, en het uitvoeren van bouwwerken op of in waterkeringen. Het doel van deze regelgeving is om activiteiten te standaardiseren en de stabiliteit van de constructies en de omgeving te waarborgen.

Algemene vereisten voor stabiliteitsberekeningen

Bij activiteiten die betrekking hebben op kaden of waterkeringen, zoals het uitvoeren van boorlijnen of het aanbrengen van verhardingen, is het verplicht om een stabiliteitsberekening uit te voeren. Deze berekening moet de veiligheid en duurzaamheid van de constructies waarborgen, en is een essentieel onderdeel van de aanvraagprocedure voor een omgevingsvergunning.

In deze context moet bijvoorbeeld een tekening met een aanduiding van de boorlijn, een dwarsdoorsnede in de langsrichting van de gekozen boorlijn, en een controleberekening of sterkteberekening van de buis op basis van een grondmechanisch onderzoek worden opgenomen in de aanvraag.

Daarnaast moet bij activiteiten die op, in of bij een kade of waterkering plaatsvinden ook een stabiliteitsberekening van de kade of waterkering worden voorgelegd. Deze berekening dient de impact van de werkzaamheden op de bestaande structuur en de omgeving in kaart te brengen.

Onderhoud aan wegen en wegbermen in beperkingengebieden

Bij onderhoudsactiviteiten in beperkingengebieden, zoals WK 03, is het belangrijk om de stabiliteit van de constructies en de grond niet te compromitteren. Bij het uitvoeren van werkzaamheden in deze zones gelden een aantal algemene regels.

Eerst en vooral moet ervoor worden gezorgd dat alle materialen die vrijkomen tijdens de werkzaamheden afgevoerd worden. Daarnaast mag de kernzone buiten de verharding niet gebruikt worden als tijdelijke opslag of werkvloer, tenzij dit is toegestaan.

Bovendien zijn werkzaamheden in WK 05 en Beschermingszone A onderworpen aan bepaalde voorwaarden, afhankelijk van of grondroering optreedt. In WK 05 moet bijvoorbeeld voldaan worden aan de artikelen 2.8 en 2.9, mits de werkzaamheden geen grondroering bevatten. In Beschermingszone A geldt artikel 2.9, mits er geen grondroering is.

Werkzaamheden in deze zones mogen slechts tussen 1 april en 31 oktober worden uitgevoerd, om mogelijke schadelijke effecten op de omgeving en het ecologische evenwicht te beperken.

Aanbrengen van verhardingen in beschermingszones

Bij het aanbrengen van verhardingen in Beschermingszone A gelden specifieke regels, die gericht zijn op het minimaliseren van de impact op de omgeving. Als de oppervlakte van de verharding 50 m² of kleiner is, geldt artikel 2.60, welke de volgende regels bevat:

De constructie van de verharding, inclusief fundering, mag niet dieper dan 30 cm onder het bestaande maaiveld liggen.
Ontgraving mag niet dieper dan 30 cm zijn, en het materiaal dat is opgegraven, moet opnieuw opgebracht worden tot dezelfde hoogte.
Het afvoeren van regenwater vanaf de verharding mag niet richting de teen lopen, om te voorkomen dat er extra belasting op de waterkering ontstaat.

Bij het aanbrengen van verhardingen in zones die verband houden met een niet-verholen waterkering, zoals WK 03, is het vereist om voldoende rekening te houden met de stabiliteit van de structuur. Dit geldt ook bij wijzigingen of het hebben van bestaande verhardingen.

Bouwwerken op of in waterkeringen

Het aanbrengen, hebben en wijzigen van bouwwerken op of in een waterkering is in de meeste gevallen alleen toegestaan met een omgevingsvergunning. Dit geldt met name voor bouwwerken in de kernzone of Beschermingszone A van een niet-verholen waterkering. In WK 15 (Beschermingszone B) binnen een reserveringszone van een niet-verholen waterkering geldt een vergelijkbare regel.

Het is verboden om zonder vergunning bouwwerken aan te brengen, te hebben of te wijzigen in deze zones. Dit geldt ook voor bouwwerken op of in een verholen waterkering. In dergelijke gevallen is het vereist om te voldoen aan alle relevante stabiliteits- en funderingsvoorschriften.

Bij het uitvoeren van bouwwerken in deze zones is het verplicht om een controleberekening uit te voeren die aantoont dat de stabiliteit van de waterkering behouden blijft en dat de werkzaamheden niet negatief invloed hebben op de omgeving.

Meldingseisen en tijdsplanning

Een aantal activiteiten vereist niet alleen een omgevingsvergunning, maar ook een melding. Het is bijvoorbeeld verboden om activiteiten uit te voeren zonder dat deze ten minste twee weken voor het begin zijn gemeld. Dit geldt onder meer bij het aanleggen of verlengen van een oppervlaktewaterlichaam in het beheergebied van het waterschap.

Daarnaast zijn er bepaalde tijdsperiodes waarin werkzaamheden toegestaan zijn. Zo mogen werkzaamheden in de kernzone en Beschermingszone A bijvoorbeeld alleen tussen 1 april en 31 oktober worden uitgevoerd. Deze tijdsplanning helpt om schadelijke effecten op de omgeving en ecologie te beperken.

Aanvraagprocedure voor omgevingsvergunningen

Voor activiteiten die betrekking hebben op het beperkingengebied van een waterschapsactiviteit is het noodzakelijk om een omgevingsvergunning aan te vragen. Deze aanvraag vereist niet alleen een stabiliteitsberekening, maar ook een aantal andere documenten en gegevens.

Als bijvoorbeeld een activiteit betrekking heeft op het verwijderen van een waterbodem, moeten extra gegevens worden verstrekt, zoals een stabiliteitsberekening van de kade of waterkering. Deze documenten moeten in aanvulling op de standaardaanvraag worden ingediend.

De aanvraagprocedure is ontworpen om zowel de veiligheid van de constructies als de impact op de omgeving te beoordelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de stabiliteit van de funderingen, de sterkte van de constructies, en de mogelijke gevolgen van de werkzaamheden voor het watersysteem en de omgeving.

Specifieke regels voor grondwaterstanden

Bij activiteiten die gericht zijn op de grondwaterstand, zoals bouwputbemaling of grondsanering, zijn er specifieke regels. De freatische grondwaterstand of de stijghoogte mag in het eerste watervoerende pakket niet meer worden verlaagd dan noodzakelijk. Dit betekent dat de verlaging niet meer mag zijn dan maximaal 0,5 meter beneden het actuele ontgravingsniveau.

Om de handhaafbaarheid van deze regel te waarborgen, is het vaak vereist om een peilbuis of meetput aan te brengen. Deze peilbuis dient als meetinstrument voor het controleren van de grondwaterstand en mag in sommige gevallen voorgeschreven zijn, afhankelijk van de aard van de onttrekking en de locatie van de activiteit.

Conclusie

Bij waterschapsactiviteiten is het noodzakelijk om rekening te houden met de stabiliteit van constructies en funderingen. De regelgeving die hierop van toepassing is, is ontworpen om zowel de veiligheid van de infrastructuur als de impact op de omgeving te bepalen. Deze regels zijn vooral van toepassing bij activiteiten in zones die verband houden met waterkeringen, zoals WK 03, WK 05, en Beschermingszones.

Het aanbrengen van verhardingen, het uitvoeren van onderhoud aan wegen en wegbermen, en het uitvoeren van bouwwerken op of in waterkeringen vereisen allemaal een stabiliteitsberekening en, in veel gevallen, ook een omgevingsvergunning. Daarnaast zijn er bepaalde tijdsplanningen en meldingseisen die moeten worden gerespecteerd om schadelijke effecten op de omgeving te beperken.

Bij het uitvoeren van dergelijke activiteiten is het belangrijk om rekening te houden met alle relevante regels en voorschriften. Dit zorgt niet alleen voor de veiligheid van de constructies, maar ook voor de duurzaamheid van de watersysteem en de omgeving.