Normatieve eisen en criteria voor funderingen in de bouw

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij elke bouwprojecten, of het nu gaat om nieuwbouw of verbouwing, speelt de fundering een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw. Een fundering moet voldoen aan duidelijke normatieve eisen om veilig en betrouwbaar te zijn. Deze eisen zijn vastgelegd in wettelijke regelgeving, zoals het Bouwbesluit, en ondersteund door richtlijnen van autoriteiten en expertiseorganisaties. In dit artikel worden de belangrijkste criteria en normatieve eisen voor funderingen besproken, met een focus op relevante richtlijnen en beleidsregels die van toepassing zijn in de huidige bouwpraktijk.

Normatieve criteria voor funderingen

In de context van funderingen zijn er duidelijke richtlijnen en beleidsregels opgesteld die bepalen wanneer een funderingsonderzoek moet worden uitgevoerd en hoe dat onderzoek moet plaatsvinden. Deze richtlijnen zijn ontwikkeld om te voorkomen dat funderingsonderzoeken worden uitgevoerd zonder een concrete aanleiding, wat kostbaar en inefficiënt kan zijn. De beleidsregel “Beleidsregels kwaliteit bestaande funderingen” biedt een overzicht van de criteria die worden gebruikt om te bepalen of een casco-funderingsonderzoek nodig is.

Deze regelgeving maakt gebruik van verschillende normen en richtlijnen, zoals de NEN 8707, die gericht is op de beoordeling van de constructieve veiligheid van bestaande bouwwerken bij verbouw en afkeuring. Daarnaast wordt rekening gehouden met landelijke richtlijnen zoals de F3O-richtlijnen voor houten paalfunderingen en ondiepe funderingen. Deze richtlijnen zijn bedoeld om het bouwproces veiliger en efficiënter te maken en zijn een belangrijk onderdeel van de normatieve eisen voor funderingen.

Rol van het Bouwbesluit

Het Bouwbesluit is een centraal document dat regelgeving bevat waaraan funderingen moeten voldoen. Dit wetgevend kader legt uit wat de eisen zijn op het gebied van stabiliteit en veiligheid van funderingen. Het Bouwbesluit stelt dat een fundering moet zijn ontworpen en uitgevoerd op een manier die ervoor zorgt dat het bouwwerk bestand is tegen externe invloeden, zoals hoge grondwaterstanden of hevige windkrachten. Dit betekent dat de fundering moet zijn afgestemd op de bodemgesteldheid en de belasting die het bouwwerk zal uitoefenen.

In het Bouwbesluit wordt ook benadrukt dat de fundering een essentieel onderdeel is van de constructie en dat het plaatsen ervan moet geschieden volgens de geldende normen en eisen. Hierbij is het van belang dat de fundering voldoet aan de eisen op het gebied van waterhuishouding en stabiliteit. Dit betekent dat de fundering zowel nu als in de toekomst veilig en betrouwbaar moet zijn.

Aanbevolen procedures bij funderingsonderzoek

Het beleidsdocument dat is opgesteld door de gemeente Amsterdam legt uit dat een casco-funderingsonderzoek niet zonder een concrete aanleiding mag worden ingezet. De geschiedenis van het pand speelt een rol bij het bepalen van of een onderzoek nodig is. Bijvoorbeeld, als er bewezen sterkte is van de bestaande fundering, is er mogelijk geen noodzaak voor een nieuw onderzoek.

Het beleidsdocument maakt ook duidelijk hoe zo’n onderzoek moet plaatsvinden. Het proces moet gericht zijn op het bepalen van de huidige staat van de fundering en of maatregelen nodig zijn om deze te versterken of te vervangen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van standaarden zoals de NEN 8707 en landelijke richtlijnen, zoals die van F3O.

Richtlijnen van het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF)

Het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) speelt een belangrijke rol in het opstellen van richtlijnen voor funderingen. Deze richtlijnen zijn ontworpen om bouwprofessionals en overheidsinstanties te ondersteunen bij het beoordelen en uitvoeren van funderingsprojecten. De richtlijnen die op dit moment beschikbaar zijn, zijn:

Richtlijn Funderingen onder gebouwen (22-11-2022)
Richtlijn gedrukte funderingspalen (16-05-2022)
Richtlijn Technische Toetsing, Toetsing uitvoeringsmaatregelen en bijbehorende voorwaarden en meerwerkkosten (september 2017)

Deze richtlijnen zijn gratis te downloaden via de website van KCAF. Ze bieden concrete richtsnoeren voor het uitvoeren van funderingsonderzoek en het bepalen van of maatregelen nodig zijn. De richtlijnen zijn opgesteld door een richtlijnencommissie en zijn bedoeld om de kwaliteit van funderingsprojecten te verhogen.

Beleidsregel van het Bouwbesluit

Het Bouwbesluit stelt duidelijke eisen voor de fundering van elk bouwwerk. Deze eisen zijn gericht op de stabiliteit van het bouwwerk en de veiligheid van de fundering. Volgens het Bouwbesluit moet de fundering zorgdragen voor een voldoende drukverdeling in de grond om te voorkomen dat het bouwwerk verzwakt of instort. De fundering moet ook voldoen aan de eisen op het gebied van waterdichtheid en dampdichtheid om te voorkomen dat er schade ontstaat door vocht.

In de praktijk betekent dit dat de fundering moet worden ontworpen door een professional, zoals een bouwkundig ingenieur of een geotechnisch adviseur. Deze experts kunnen ervoor zorgen dat de fundering voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit en aan de lokaal geldende regelgeving. Het Bouwbesluit benadrukt ook dat het gebruik van houten of staal paalfunderingen en schroeffunderingen moet geschieden volgens de geldende normen en richtlijnen.

Invloed van bodemgesteldheid en belasting

Een belangrijk aspect van een funderingsproject is de bodemgesteldheid. De bodem moet in staat zijn om de belasting van het bouwwerk te dragen. Hierbij is het van belang dat de fundering niet alleen voldoet aan de wettelijke eisen, maar ook afgestemd is op de specifieke omstandigheden van de locatie. In sommige gevallen kan het nodig zijn om extra maatregelen te nemen, zoals het versterken van de fundering of het uitvoeren van een funderingsonderzoek.

De belasting van het bouwwerk is ook een belangrijk criterium bij het bepalen van de juiste fundering. De fundering moet in staat zijn om het gewicht van het bouwwerk en eventuele extra belastingen, zoals windkrachten of sneeuwbelasting, te dragen. Het Bouwbesluit stelt hier duidelijke eisen aan en benadrukt dat de fundering moet worden ontworpen op basis van een gedetailleerde belastingsberekening.

Beleid en prioriteit van funderingsprojecten

In sommige gevallen kan het nodig zijn om funderingsprojecten te prioriteren, bijvoorbeeld bij het uitvoeren van voorbereidingskredieten of het opstellen van bouwplannen. In dit geval wordt gebruik gemaakt van beleidsregels die bepalen welke projecten prioriteit krijgen. Deze regels zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat funderingsprojecten efficiënt en op tijd worden uitgevoerd.

De prioriteit wordt bepaald op basis van criteria zoals de noodzaak van het project, de verwachte levensduur van het bouwwerk en de beschikbaarheid van alternatieve huisvesting. In sommige gevallen kan het nodig zijn om tijdelijke bouwmaatregelen te nemen om de fundering te versterken of te vervangen. Deze maatregelen worden meestal uitgevoerd door een professional, zoals een bouwbedrijf of een geotechnisch adviseur.

Toepassing van funderingsmethoden

Er zijn verschillende funderingsmethoden die kunnen worden gebruikt, afhankelijk van de omstandigheden van de locatie en de eisen van het Bouwbesluit. De meest gebruikte funderingsmethoden zijn:

Schroeffunderingen: Deze funderingen zijn geschikt voor lichte constructies en kunnen snel en efficiënt worden geïnstalleerd zonder zware machines. Ze zijn vaak gebruikt bij veranda’s, poolhouses en andere lichte bouwconstructies.
Houten paalfunderingen: Deze funderingen worden vaak gebruikt in historische gebouwen en worden beoordeeld op basis van landelijke richtlijnen.
Staalfunderingen: Deze funderingen zijn geschikt voor zware constructies en worden vaak gebruikt in commerciële of industriële gebouwen.

Elke funderingsmethode moet voldoen aan de wettelijke eisen en de richtlijnen die zijn opgesteld door autoriteiten zoals KCAF en het Bouwbesluit. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het kiezen van de juiste funderingsmethode voor een bepaald bouwproject.

Conclusie

Funderingen spelen een essentiële rol in de bouw en moeten voldoen aan duidelijke normatieve eisen. Deze eisen zijn vastgelegd in wettelijke regelgeving zoals het Bouwbesluit en ondersteund door richtlijnen van autoriteiten en expertiseorganisaties zoals het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Het is van belang dat funderingsprojecten worden uitgevoerd volgens de geldende normen en richtlijnen om ervoor te zorgen dat de fundering veilig, betrouwbaar en duurzaam is.

Bij funderingsonderzoek is het belangrijk om rekening te houden met de geschiedenis van het pand, de bodemgesteldheid en de belasting van het bouwwerk. Dit kan ervoor zorgen dat funderingsonderzoeken efficiënt worden uitgevoerd en dat er geen onnodige kosten ontstaan. Het is daarom verstandig om bij funderingsprojecten altijd een professional in te schakelen die ervaring heeft met het uitvoeren van funderingsprojecten en die vertrouwd is met de wettelijke eisen en richtlijnen.

Door te voldoen aan de normatieve eisen voor funderingen en gebruik te maken van de beschikbare richtlijnen en beleidsregels, kan het bouwproces veiliger, efficiënter en duurzamer worden uitgevoerd.