Funderingsprojecten en aanpak van bodemdaling in Nederland

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Funderingen vormen een cruciaal onderdeel van elke bouwproject, omdat ze de stabiliteit en duurzaamheid van een gebouw bepalen. In Nederland zijn funderingsproblematieken echter niet alleen een technisch uitdaging, maar ook een maatschappelijke kwestie. Zowel particuliere woningeigenaren als gemeenten en waterschappen zijn op zoek naar duurzame en betaalbare oplossingen. Dit artikel biedt een overzicht van recente funderingsprojecten, het beleid rondom funderingsherstel, en de rol van samenwerking tussen overheden, bedrijven en burgers bij het aanpakken van bodemdaling.

Funderingsprojecten in de praktijk

Een voorbeeld van een recent uitgevoerd funderingsproject is het werkzaamheden voor de Vechtbrug, gelegen op de N236 in Weesp. In november 2016 zijn funderingspalen geheid door De Boer & De Groot civiele werken, opdrachtgever was Boskalis Nederland. De funderingspalen hadden een diameter van 1016 mm en een lengte van 17,5 meter. De werkzaamheden werden uitgevoerd met een kraanschip, waardoor de palen vanaf het water konden worden aangebracht. Na deze fase zijn ook de remmingwerken en wachtplaatsen bij de brug uitgevoerd.

Dit project toont aan dat het aanleggen van funderingspalen niet alleen een technische uitdaging is, maar ook vereist dat er sprake is van samenwerking tussen verschillende partijen, zoals de opdrachtgever, bouwbedrijven en waterschappen. In dit geval was het gebruik van een kraanschip essentieel om de palen op de juiste manier te plaatsen. Dit benadrukt het belang van toepassen van geavanceerde bouwtechnieken in situaties waar traditionele methodes ongeschikt zijn.

Funderingsherstel en het Fonds Duurzaam Funderingsherstel

Voor woningeigenaren met ernstige funderingsproblemen bestaat sinds 2017 het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, een initiatief van de Rijksoverheid uitgevoerd door SVn. Het fonds is bedoeld voor particuliere woningeigenaren die geen toegang hebben tot een marktconforme lening. Sinds 1 juli 2025 is het fonds landelijk beschikbaar, waardoor woningeigenaren in elke gemeente in Nederland kunnen profiteren van deze financieringsmogelijkheid.

In 2026 wordt het fondsvermogen verdubbeld naar €40 miljoen, waardoor het fonds in de toekomst voort kan worden gezet. Dit is een belangrijke stap in de nationale aanpak van funderingsproblematiek. Het fonds maakt het mogelijk om woningen met funderingsproblemen te herstellen zonder dat de woningeigenaar financieel gevaar loopt. Het is een vangnet dat bijdraagt aan de stabiliteit van de woningeigenaren en het preventie van een mogelijke funderingscrisis.

De rol van het Platform Slappe Bodem

Het Platform Slappe Bodem speelt een centrale rol in de nationale aanpak van bodemdaling en funderingsproblemen. Het platform werkt nauw samen met de Rijksoverheid en lokale overheden om zowel korte- als langetermijnoplossingen te ontwikkelen. Een van de doelen van het platform is het stimuleren van gebiedsgerichte aanpakken, waarbij funderingsproblematiek niet alleen in het oog wordt gehouden, maar ook andere aspecten zoals energie, klimaatverandering en infrastructuur worden meegenomen in de aanpak.

Een voorbeeld hiervan is het Funderingsloket Groene Hart, dat in 2022 van start ging in samenwerking met de gemeenten Alphen aan den Rijn, Gouda, Woerden en Oudewater. Het Funderingsloket biedt huiseigenaren in de regio informatie en ondersteuning bij mogelijke funderingsproblemen. Het gebruik van de FunderMaps-applicatie zorgt voor betere informatie en transparantie over het type fundering en de risico’s die hieraan verbonden zijn. Deze aanpak is een model voor andere regio’s en laat zien dat een integrale aanpak essentieel is bij het oplossen van funderingsproblematiek.

Politieke betrokkenheid en beleid

De nationale aanpak van funderingsproblematiek wordt ook steeds duidelijker aan de politieke agenda gebracht. Zo is in juni 2025 een plenair debat gepland in de Tweede Kamer over funderingsschade aan woningen. Het Platform Slappe Bodem ziet het als belangrijk dat de overheid regie neemt over dit thema. Het advies van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli), genaamd ‘Goed gefundeerd’, is hier een belangrijk onderdeel van. Dit advies stelt voor om op lange termijn een nationale aanpak te ontwikkelen met een verantwoordelijke bewindspersoon en een nationaal coördinator. Bovendien moet de aanpak voldoende middelen krijgen om effectief te kunnen worden uitgevoerd.

De funderingsproblematiek heeft niet alleen financiële gevolgen, maar ook emotionele en maatschappelijke. Veel woningeigenaren voelen zich kwetsbaar als hun woning schade opliept. Het hebben van een veilig en betaalbaar huis is een basisbehoefte en wanneer dat in het gedrang komt, leidt dat tot onzekerheid en stress. Het Platform Slappe Bodem benadrukt daarom de noodzaak van een aanpak die niet alleen technisch, maar ook psychologisch en maatschappelijk ondersteunend is.

De toekomst van funderingsaanpakken

Om een langdurige oplossing te bereiken, is het belangrijk dat er niet alleen aan korte-termijnprojecten wordt gewerkt, maar ook aan een systeemverandering. Dit houdt in dat er in de bouwsector meer aandacht komt voor duurzame funderingsmethoden en dat er op nationaal niveau wordt gewerkt aan een aanpak die zowel woningeigenaren, gemeenten, waterschappen en bedrijven ondersteunt.

Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen, dat sinds 1 september 2022 actief is, speelt een sleutelrol in het ontwikkelen van kennis en expertise op dit gebied. Het kenniscentrum werkt aan onderzoek, publicaties en trainingen om zowel professionals als woningeigenaren beter te informeren over funderingsproblematiek. Het centrum is gevestigd in het Arti Legi-gebouw in Gouda en wordt geleid door Corné Nijburg.

Naast het Kenniscentrum zijn er ook andere initiatieven, zoals het Nationale Congres Bodemdaling, waar jaarlijks professionals, woningeigenaren en beleidsmakers bijeenkomen om over de toekomst van funderingsaanpakken te praten. Het negende congres vond in 2024 plaats in Zwolle, waar 300 deelnemers aanwezig waren. Dit toont aan dat funderingsproblematiek steeds belangrijker wordt geacht in de nationale agenda.

Conclusie

Funderingsproblematiek is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een maatschappelijke kwestie. Zowel particuliere woningeigenaren als gemeenten en waterschappen zijn op zoek naar duurzame en betaalbare oplossingen. Door middel van projecten zoals de fundering van de Vechtbrug, initiatieven zoals het Fonds Duurzaam Funderingsherstel en platforms als het Platform Slappe Bodem wordt er steeds meer aandacht besteed aan het aanpakken van bodemdaling en funderingsproblemen. In de toekomst is het essentieel dat er sprake is van een integrale aanpak die niet alleen technische oplossingen bevat, maar ook maatschappelijke en politieke ondersteuning.

Bronnen

degroot