Funderingen en poeren: Uitleg over toepassing, soorten en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

In de bouwkunde vormt de fundering de basis van elk bouwproject en speelt deze een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van een gebouw. Bij zware constructies, zoals kolommen of stutten, wordt vaak gebruikgemaakt van een poerenfundering. Deze funderingsmethode behoort tot de categorie "fundering op staal" en wordt toegepast wanneer de belasting niet gelijkmatig verdeeld is, maar zich op puntlasten concentreert. In dit artikel wordt uitgelegd wat een poerenfundering is, hoe deze is opgebouwd, waarvoor deze wordt gebruikt en welke aandachtspunten er zijn bij het ontwerp en de uitvoering.

Wat is een poerenfundering?

Een poerenfundering is een vorm van fundering op staal en bestaat uit losse, verbrede steunpunten genaamd poeren. Deze zijn gemaakt van gewapend beton en dienen als ondersteuning voor kolommen of stijlen. De poer is een dik blok dat onder het maaiveld ligt en de belasting van de kolom overbrengt op de draagkrachtige ondergrond. In tegenstelling tot een plaatfundering of strookfundering, die de belasting over een groter oppervlak verspreiden, is de poerenfundering gericht op puntlasten.

De poer kan in vorm variëren: vaak is het een rechthoekig of vierkant blok, maar er zijn ook gevallen waarbij de poer taps toeloopt. In oude constructies werden ook gemetselde poeren gebruikt, maar tegenwoordig zijn betonnen poeren de norm. Deze kunnen ter plaatse worden gestort of als prefab-element worden geplaatst.

Toepassing van de poerenfundering

De poerenfundering wordt vooral gebruikt in situaties waar puntlasten aanwezig zijn. Dit betreft bijvoorbeeld:

Onder zware kolommen of stutten
Bij kolomconstructies in industriële of commerciële gebouwen
Bij woninguitbreidingen, zoals veranda's, overkappingen of serres
In constructies met losse dragers die niet direct op een strookfundering kunnen worden aangelegd

De poerenfundering is niet geschikt voor situaties waarbij de belasting gelijkmatig over een oppervlak is verdeeld, zoals bij dragende muren. In dergelijke gevallen is een strookfundering beter aangewezen.

Bouwtechnische kenmerken van de poerenfundering

Een poer is een blok van gewapend beton dat dikker is dan een strook- of plaatfundering. De dikte varieert afhankelijk van de belasting, maar kan tot drie meter bereiken bij zware constructies. De poer moet op een draagkrachtige laag in de grond worden geplaatst, zoals een zandlaag die niet te diep onder het maaiveld ligt. Bij een fundering op staal is de poer direct op de ondergrond aangelegd, terwijl bij een paalfundering de poer verbonden wordt aan de bovenkant van de funderingspalen.

Het ontwerp van een poerenfundering moet rekening houden met:

De grootte en dikte van de poer
De afstand tussen de poeren
De belasting die op de kolom rust
De eigenschappen van de ondergrond

De kwaliteit van de uitvoering is essentieel, aangezien de poerenfundering gevoeliger is voor ongelijkmatige vervorming dan een plaatfundering. Een foute uitvoering kan leiden tot zakkingen, scheuren of zelfs tot instorting van de constructie.

Aandachtspunten bij het ontwerp en uitvoering

1. Grondonderzoek

Een goed grondonderzoek is een voorwaarde voor een correct ontwerp. Het doel van dit onderzoek is om de draagkracht van de ondergrond vast te stellen, inclusief de diepte van de draagkrachtige laag, de grondsoort (zand, klei, veen) en eventuele ongunstige factoren zoals grondwaterstand of instabiele grond.

2. Uitvoering van de poer

Bij de uitvoering van de poer is het belangrijk om de volgende punten te overwegen:

De poer moet op een zandlaag of draagkrachtige grond worden geplaatst
De grond rondom de poer moet goed verdicht zijn
De afmetingen van de poer moeten voldoen aan de belasting die op de kolom rust
De onderkant van de poer moet horizontaal en vlak zijn om een gelijkmatige belastingoverdracht te waarborgen

3. Beton en wapening

Het gebruik van gewapend beton is essentieel om de poer bestand te maken tegen trekkrachten. De wapening moet zorgvuldig worden aangebracht, zowel in de lengte- als in de breedterichting. De dikte van de poer en de wapening bepalen mede de draagkracht.

4. Aansluiting op kolom

Op de poer wordt een kolom of stut aangebracht. Deze aansluiting moet zorgvuldig worden uitgevoerd, met aandacht voor de horizontale uitlijning en de verticale stabiliteit. Bij zware kolommen kan het nodig zijn om extra wapening of versterkingen toe te passen.

5. Bescherming tegen omgevingsinvloeden

Omdat de poer onder het maaiveld ligt, moet deze beschermd worden tegen omgevingsinvloeden zoals grondwater, vorst en schimmels. Dit kan gerealiseerd worden door de poer te isoleren, te waterdichten of door de grond rondom de poer te verbeteren.

Voordelen en nadelen van de poerenfundering

Voordelen

Efficiënt bij puntlasten: De poerenfundering is ideaal voor constructies met zware kolommen of stutten.
Eenvoudig uit te voeren: In vergelijking met een plaatfundering is een poerenfundering eenvoudiger en minder kostbaar bij kleinere projecten.
Flexibel: De poer kan in verschillende afmetingen en vormen worden uitgevoerd, waardoor het geschikt is voor diverse toepassingen.

Nadelen

Gevoelig voor ongelijkmatige vervorming: De poerenfundering is gevoeliger voor ongelijkmatige zakkingen dan een plaatfundering.
Afhankelijk van de ondergrond: De draagkrachtige laag moet niet te diep liggen; anders is een paalfundering beter aangewezen.
Vereist zorgvuldige uitvoering: Een foute uitvoering kan leiden tot stabiliteitsproblemen of schade aan de bovenliggende constructie.

Toepassing in praktijk

Veranda’s en overkappingen

Een poerenfundering wordt vaak gebruikt bij het aanleggen van veranda’s of overkappingen. Deze constructies zijn meestal lichter dan de rest van het gebouw, maar toch belangrijk om een stabiele basis te hebben. De poer zorgt ervoor dat de belasting gelijkmatig wordt verdeeld en voorkomt dat de constructie zakt.

Woninguitbreidingen

Bij woninguitbreidingen, zoals serres of uitbouwen, wordt vaak een poerfundering toegepast onder de kolommen of dragers. Dit is vooral handig bij constructies die los staan van de hoofdwoning en waarbij geen directe aansluiting op een strookfundering mogelijk is.

Zware constructies

In commerciële of industriële gebouwen worden poerenfunderingen vaak gebruikt onder zware kolommen en stutten. In dergelijke gevallen is het vaak nodig om de poer zeer dik aan te leggen en extra wapening toe te passen.

Conclusie

De poerenfundering is een belangrijke funderingsmethode in de bouwkunde, vooral bij zware constructies en constructies met puntlasten. Het is een vorm van fundering op staal en wordt toegepast wanneer de belasting niet gelijkmatig verdeeld is, maar zich concentreert op specifieke punten. De poer is een dik blok van gewapend beton dat onder het maaiveld ligt en de belasting overbrengt op de draagkrachtige ondergrond.

Het ontwerp en de uitvoering van een poerenfundering vereisen zorgvuldig plannen en uitvoeren. Een goed grondonderzoek is essentieel, evenals het kiezen van de juiste afmetingen en wapening. De uitvoering moet nauwkeurig zijn om stabiliteitsproblemen te voorkomen. Ondanks de nadelen, zoals gevoeligheid voor ongelijkmatige vervorming, is de poerenfundering een betrouwbare en efficiënte methode in de juiste situaties.

Bronnen

details