Een stabiele start: Hoe maak je een fundering en waarom is een plaatfundering vaak het beste keuze

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Een goede fundering is de basis van elk gebouw. Zonder een degelijke onderbouw kan de structuur van een huis, schuur of ander bouwwerk al snel instorten of schade oplopen. In de context van renovatieprojecten of nieuwbouw is het van groot belang om de juiste fundering te kiezen. De meeste problemen met funderingen worden pas opgemerkt als er schade is ontstaan, zoals scheuren in muren of ongelijkmatige vloeren. In dit artikel wordt uitgelegd hoe je een fundering maakt en waarom een plaatfundering vaak de beste keuze is, vooral als de fundering direct op een stevige ondergrond geplaatst kan worden.

Hoe maak je een fundering?

Het proces van het maken van een fundering vereist zorgvuldige voorbereiding en het uitvoeren van meerdere stappen. Een aantal stappen wordt in de bronnen beschreven, die kunnen worden samengevat in het volgende overzicht:

Stap 1: Uitlijnen van de fundering

Vooraf aan het uitgraven van de fundering, is het essentieel om de vorm en de locatie goed vast te leggen. Dit gebeurt doordat palen of piketpaaltjes in de grond worden geplaatst, op afstanden van bijvoorbeeld per halve meter. Tussen deze palen wordt een koord gespannen om een visuele richting te bieden. Deze uitlijning zorgt ervoor dat de fundering op de juiste plek en in de juiste vorm uitgegraven wordt.

Stap 2: Uitgraven van de fundering

De fundering wordt meestal uitgegraven tot een diepte van minimaal 600 mm onder het maaiveld. Deze diepte is nodig om de fundering te beschermen tegen de gevolgen van de winter, zoals bevroren grond. Bovendien moet er genoeg ruimte zijn voor de bekisting. Aan beide kanten van de fundering wordt daarom ruimte gelaten — meestal 10 centimeter — zodat de bekisting van de fundering kan worden geplaatst.

Stap 3: Bekisting van de fundering

De bekisting bestaat uit planken die tegen de palen worden geplaatst om een lege ruimte te creëren waarin het beton gestort kan worden. Het is belangrijk dat de bekisting goed uitgelijnd is, want dit bepaalt de kwaliteit van de uiteindelijke fundering. Het gebruik van een waterpas is daarom onmisbaar bij deze stap.

Stap 4: Maak je fundering vochtbestendig

Na het plaatsen van de bekisting kan de fundering worden gemaakt vochtbestendig. Dit gebeurt doordat de fundering vaak een laag bitumen of ander waterdicht materiaal krijgt. Dit voorkomt dat water in de fundering sijpelt, wat kan leiden tot schimmelvorming of afbraak van het beton. Bij nieuwbouwprojecten is het ook mogelijk om een zandkoffer aan te brengen, die als buffer fungeert tussen de fundering en de natte bodem.

Stap 5: Giet het beton

Als de bekisting en de vochtbeveiliging zijn aangebracht, kan het gewapende beton worden gegoten. Dit beton vormt de kern van de fundering en moet volledig vullen. Het is belangrijk dat het beton goed verdikt en droog raakt, voordat er verdere werkzaamheden aan de bouwstart kunnen beginnen.

Waarom is een plaatfundering vaak de beste keuze?

Een plaatfundering wordt vaak gekozen wanneer de draagkrachtige laag niet te diep onder het maaiveld ligt. Dit is bijvoorbeeld het geval als de ondergrond op ongeveer 80 of 100 cm diepte stevig genoeg is om het gewicht van het gebouw te dragen. De plaatfundering bestaat uit een grote, dikke plaat van gewapend beton, die als een soort vloerfunctie werkt en het gebouw op een stabiele manier ondersteunt.

Voordelen van een plaatfundering

Gelijke belastingverdeling: Omdat het een geïntegreerde plaat is, wordt de belasting van het gebouw gelijkmatig over de hele fundering verdeeld. Dit voorkomt lokale inzakkingen of scheuren in de constructie.
Voorzien van vorstrand: Veel plaatfunderingen worden voorzien van een vorstrand, die de fundering beschermt tegen weersinvloeden zoals vorst en vocht.
Gebruik in nieuwbouw: De plaatfundering is een populaire keuze in nieuwbouwprojecten, waarbij de fundering meestal op een stevige ondergrond kan worden geplaatst. Hierbij is het niet nodig om lange palen in de grond te heien.
Sneller en eenvoudiger: In vergelijking met andere funderingstypen zoals paalfunderingen of strookfunderingen, is een plaatfundering vaak sneller en eenvoudiger aan te leggen.

Nadelen en risico’s

Hoewel een plaatfundering veel voordelen heeft, zijn er ook een aantal risico’s:

Afhankelijkheid van de ondergrond: Als de ondergrond niet sterk genoeg is, kan de plaatfundering gaan zakken of breken. Daarom is het vaak noodzakelijk om eerst een grondonderzoek te doen.
Voorzien van grondverbetering: Soms is het nodig om de ondergrond te verbeteren, bijvoorbeeld door het verdichten van de grond of het aanbrengen van een zandkoffer. Dit kan de kosten van het project opdrijven.
Weersinvloeden: Ondanks de aanwezigheid van een vorstrand kan een plaatfundering beschadigd raken door extreme weersomstandigheden, zoals regen of vorst.

Andere funderingstypen

Naast de plaatfundering zijn er ook andere vormen van fundering op staal. Deze worden vaak gekozen op basis van de specifieke bouwvoorwaarden, de ondergrond en de belasting van het gebouw.

Strookfundering

De strookfundering bestaat uit lange, strookvormige elementen van gewapend beton. Deze vorm is meestal geschikt voor bouwmuren en gevels. Omdat deze fundering relatief smal is, is het belangrijk dat de ondergrond sterk genoeg is om de belasting van de muren te dragen.

Poerfundering

De poerfundering wordt vaak gebruikt onder kolommen of andere zwaar belaste punten. Het is een sterkere en bredere vorm van fundering, die speciaal ontworpen is om zware belastingen te dragen.

Funderingsproblemen: Eerste signalen en preventie

Hoewel een plaatfundering robuust is, kunnen funderingsproblemen toch optreden. De eerste signalen van funderingsproblemen kunnen subtiel zijn, maar ze worden mettertijd duidelijker. Een paar van de meest voorkomende alarmbellen zijn:

Diagonale scheuren in muren, vooral bij ramen of deuren.
Klemmende deuren en ramen die voorheen probleemloos functioneerden.
Ongelijkmatige vloeren, waar een bal vanzelf naar één kant rolt.
Zichtbare ruimtes tussen plafond en muren, of tussen plinten en vloeren.
Vocht in de kruipruimte, wat aangeeft dat de fundering vochtig wordt en mogelijk aantast wordt.

Zodra deze signalen worden opgemerkt, is het aan te raden om professionele advies in te winnen. Funderingsproblemen kunnen snel ernstig worden en leiden tot duur herstelwerk.

Fundering op staal en de betekenis ervan

De term "fundering op staal" is vaak verward met het gebruik van stalen materialen in de fundering. In werkelijkheid betekent het echter dat de fundering direct op een stevige ondergrond is geplaatst, zonder gebruik van palen of andere onderbouwmaterialen. Deze methode is het meest geschikt voor situaties waarin de ondergrond sterk genoeg is om het gewicht van het gebouw te dragen.

Conclusie

Een goede fundering is de basis van elk bouwproject, of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie. Door het proces van het maken van een fundering goed te doorlopen en de juiste keuze te maken — zoals een plaatfundering — kan men ervoor zorgen dat het gebouw stabiel, duurzaam en veilig is. Het is belangrijk om de ondergrond goed te analyseren en eventueel grondverbetering toe te passen. Bovendien dient men op de uitvoering te letten, zodat de fundering niet beschadigd raakt en het gewenste resultaat behaalt. Funderingsproblemen kunnen kostbaar worden, maar met vroegtijdige detectie en professioneel advies kan men deze voorkomen.

Bronnen

eerste