EPS-platen in funderingsconstructies: Voordelen, toepassingen en uitvoering

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Fundering is het fundament van elke bouwconstructie en heeft een directe invloed op de duurzaamheid, energie-efficiëntie en comfort van een woning. In de huidige bouwpraktijk wordt steeds vaker gebruikgemaakt van EPS (expanded polystyrene) platen bij funderingen. Deze materialen bieden een efficiënte oplossing voor het isoleren van funderingen, voorkomen koudebruggen en helpen bij het verlagen van de bouwkosten. In dit artikel worden de voordelen, technieken en toepassingen van EPS-platen in funderingsconstructies besproken, op basis van actuele praktijk en onderzoeken.

Wat is EPS en waarom wordt het gebruikt bij funderingen?

EPS staat voor expanded polystyrene, een polymeer materiaal dat lichtgewicht is, maar tegelijkertijd een hoge druksterkte heeft. Het wordt vaak gebruikt in de bouwsector als isolatiemateriaal, maar in combinatie met beton wordt het ook toegepast in funderingsconstructies. De voordelen van EPS bij funderingen zijn:

Koudebruggen voorkomen: EPS platen tussen de fundering en de ondergrond zorgen ervoor dat er geen directe warmtebrug is tussen de ondergrond en de woning.
Tijd- en kostenbesparing: De gebruikte EPS platen kunnen direct dienen als bekisting voor het storten van de betonplaat. Hierdoor valt het timmerwerk voor een houten bekisting weg.
Lichtgewicht en makkelijk te verwerken: EPS is makkelijk in de hand te houden en maakt het de constructie flexibel aan te passen aan de gewenste vorm.
Duurzaamheid en energie-efficiëntie: EPS-platen zorgen voor een betere thermische isolatie en daarmee voor lagere verwarmingskosten in de loop van de tijd.
Zettingsvrijheid: In combinatie met zand of andere ondergrondmaterialen kan EPS zorgen voor een zettingsvrije constructie.

EPS-funderingsbekisting: Uitvoering en toepassingen

In veel projecten wordt gebruikgemaakt van kant-en-klare EPS-bekistingselementen, die als onderdeel van de fundering dienen. Deze elementen worden vaak in het formaat EPS 100 aangeboden, maar EPS 200 en 300 worden aanbevolen voor toepassingen waarbij extra druksterkte nodig is, zoals bij funderingen op staal of in zachte ondergronden.

Bij het aanleggen van een fundering met EPS-bekisting volgt het proces vaak deze stappen:

Voorbereiding van de grond: De bouwgracht wordt uitgegraven en voorbereid met een zandlaag.
Plaatsing van de EPS-bekisting: De EPS-elementen worden op hun plaats gelegd en eventueel afgesteld om de gewenste vorm van de fundering te realiseren.
Storten van de betonplaat: De betonplaat wordt gestort in de EPS-bekisting. Het beton neemt de vorm van de EPS aan en vormt daarmee direct een vaste fundering.
Afwerking: De EPS-bekisting blijft in de constructie zitten en fungeert als permanent isolatielaag. Hierdoor is er geen extra isolatielag nodig tussen de fundering en de ondergrond.

De Superkist, zoals beschreven in bron 5, is een voorbeeld van een kant-en-klare EPS-bekisting die speciaal ontworpen is voor funderingsbalken. Deze kist is voorzien van een tong- en groefverbinding om naadloos aansluiting te garanderen. Ook kunnen hoekstukken worden geleverd die makkelijk kunnen worden ingezet bij het bouwen van rechte of geknikte funderingen.

Een alternatieve benadering is om zelf EPS-platen te gebruiken in plaats van vooraf gemaakte bekistingen. Dit is volgens bron 2 mogelijk, mits de platen van het juiste type zijn (zoals EPS 200) en correct worden geplaatst. Hierbij wordt de EPS-plaat tegen de randen van de funderingsgeul gelegd en vervolgens de betonplaat gestort. Dit vereist geen houten bekisting en kan een aanzienlijke kostenbesparing opleveren.

EPS-fundering bij zachte ondergronden

In zachte of losse ondergronden is het gebruik van EPS-fundering een betrouwbare oplossing. EPS is licht en zettingsvrij, wat het ideaal maakt voor toepassingen waarbij traditionele funderingsmethoden niet wenselijk zijn. Bijvoorbeeld bij het aanleggen van wegen, parkeerplaatsen of terreinen kan EPS gebruikt worden om het gewicht van het opgebouwde oppervlak te verlagen en tegelijkertijd de stabiliteit van de ondergrond te waarborgen.

Het PowerBlok-systeem, zoals beschreven in bron 4, is een specifieke toepassing van EPS in infrastructuurprojecten. Hierbij wordt EPS gebruikt als ondergrondsmateriaal voor wegen of parkeerplaatsen. Onderzoeken van InfraDelft/TNO hebben aangetoond dat EPS-funderingen niet alleen sneller zijn aan te leggen, maar ook aanzienlijk goedkoper zijn dan traditionele oplossingen. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor zowel kleine als grote projecten.

Voordelen van EPS-fundering in praktijk

1. Koudebruggen voorkomen

EPS-funderingen helpen bij het voorkomen van koudebruggen, een veelvoorkomend probleem in oude of ongeïsoleerde funderingen. Koudebruggen zijn plekken waar de thermische isolatie wordt onderbroken, waardoor koude lucht binnenkomt en condensatie en schimmelvorming kunnen ontstaan. Door EPS als isolatielaag te gebruiken, kan deze thermische isolatie worden verbeterd.

2. Tijd- en kostenbesparing

Het gebruik van EPS als bekisting elimineert het nodige timmerwerk bij het aanleggen van houten bekistingen. Dit zorgt voor een snellere uitvoering en lagere bouwkosten. Tevens kan EPS worden gebruikt als isolatie, waardoor er geen extra isolatielagen nodig zijn. Dit maakt het een kostenefficiënte oplossing.

3. Duurzaamheid en energie-efficiëntie

EPS is een duurzaam materiaal dat een lange levensduur heeft. Het draagt bij aan een betere energie-efficiëntie door de thermische isolatie te verhogen, wat resulteert in lagere verwarmingskosten in de loop van de tijd. Ook helpt het bij het verlagen van de CO₂-voetafdruk van een woning.

4. Geringe aanlegdiepte

Bij toepassing in combinatie met zand of andere stabiliserende materialen kan EPS bijdragen aan een geringere aanlegdiepte van de fundering. Dit is vooral gunstig bij projecten op beperkte ruimte of waarbij de ondergrond niet geschikt is voor diepere funderingen.

Uitdagingen en overwegingen bij het gebruik van EPS

Hoewel EPS-funderingen veel voordelen bieden, zijn er ook een aantal zaken waar rekening mee moet worden gehouden:

Materiaalkwaliteit: Niet alle EPS-types zijn geschikt voor funderingsconstructies. EPS 200 en 300 worden vaak aanbevolen voor toepassingen waarbij extra druksterkte nodig is. EPS 100 kan eventueel worden gebruikt, maar moet zorgvuldig worden beoordeeld afhankelijk van de projecteisen.
Levertijden: Kwantitatief bepaalde EPS-bekistingselementen kunnen langere levertijden hebben, wat het planningproces kan beïnvloeden.
Technische kennis: Het correcte gebruik van EPS bij funderingen vereist een bepaalde mate van technische kennis en ervaring. Het is daarom aan te raden om dit te laten uitvoeren door een ervaren aannemer of te laten begeleiden door een architect of bouwkundig specialist.

Conclusie

EPS-platen bieden een betrouwbare en kostenefficiënte oplossing voor funderingsconstructies. Zowel in nieuwbouw als renovatieprojecten kan EPS gebruikt worden als isolatiemateriaal of als bekisting voor het storten van de betonplaat. De voordelen zijn duidelijk: voorkomende koudebruggen, tijdbesparing, duurzaamheid en energie-efficiëntie. Bovendien is het geschikt voor toepassing in zachte ondergronden en biedt het een aanzienlijke kostenbesparing vergeleken met traditionele funderingsmethoden.

Tegelijkertijd zijn er ook een aantal overwegingen die moeten worden gemaakt, zoals de keuze van het juiste EPS-type, de levertijd van kant-en-klare bekistingselementen en het benodigde technische kennisniveau. Bij een goed gepland en uitgevoerd project kan EPS een betrouwbare basis vormen voor een duurzame en efficiënte woningbouw.