Bouwtechnische keuring en funderingsanalyse: essentiële stappen voor veiligheid en duurzaamheid in de woningbouw

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Bij het kopen, bouwen of verbouwen van een woning is het begrijpen van de fundering een essentieel onderdeel van het proces. De fundering vormt namelijk de basis van elk gebouw en bepaalt cruciale aspecten van de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van de constructie. In Nederland, waar de ondergrond varieert per regio, is het kiezen van het juiste type fundering van groot belang. Daarom speelt een bouwtechnische keuring, met aandacht voor funderingsanalyse, een sleutelrol bij het identificeren van potentieel probleemgebieden en het bepalen van de geschiktheid van het huidige fundament voor toekomstige verbouwingen of uitbreidingen.

In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van funderingen en bouwtechnische keuringen besproken, met nadruk op de praktische toepassing, de beschikbare types, de bouwbesluitregels en de rol van professionele expertise bij het analyseren en beoordelen van funderingsgebreken.

Soorten funderingen en toepassing

In Nederland zijn diverse soorten funderingen in gebruik. De keuze van het juiste type fundering hangt af van factoren zoals de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het gebouw. De meest voorkomende types zijn:

Caissonfundering: Deze fundering wordt vaak gebruikt in gebieden met een zeer zwakke ondergrond. Het betreft een diepe fundering waarbij palen diep in de grond worden gedreven tot een stabiele laag. Caissonfundering is technisch complex en wordt meestal gebruikt bij grote of zware bouwwerken.
Pijlerfundering: Bij deze fundering worden verticale stutten of pijlers gebruikt om het gewicht van het huis op een bepaalde manier te verdelen. Deze fundering is vaak te zien bij oude woningen of industriële gebouwen.
Algemene funderingsplaat: Dit betreft een platte betonnen plaat die onder het huis ligt en het gewicht van het gebouw gelijkmatig verdeelt over de ondergrond. Deze fundering is meestal gebruikt in gebieden met een stevige ondergrond.
Puttenfundering: Bij deze fundering worden individuele funderingsputten gemaakt waarin de funderingsconstructie wordt geplaatst. Deze methode is vaak te gebruiken in gebieden met een ongelijke ondergrond.
Fundering op staal en paalfundering: Deze twee soorten zijn de meest gebruikte funderingen. Ze zijn geschikt voor verschillende ondergrondtypes en bouwperiodes.

Deze soorten funderingen worden vaak gekozen op basis van de draagkracht van de ondergrond, zoals bepaald door een sondering. Een sondeerconus wordt in de grond gedrukt om het draagvermogen te bepalen, waarbij de weerstand van de grond gemeten wordt. Hieruit kan worden bepaald waar de zandlaag in de grond begint en of een diepere fundering nodig is.

Bouwtechnische keuring en funderingsonderzoek

Een bouwtechnische keuring is een essentieel onderdeel bij de aankoop of verbouwing van een woning. Deze keuring wordt uitgevoerd door een gecertificeerd bouwkundig keurkundig en levert een gedetailleerd rapport over de bouwkundige staat van het huis, inclusief eventuele funderingsproblemen. Het doel van deze keuring is om gebreken, risico’s en mogelijke kosten vooraf te identificeren.

Tijdens de inspectie wordt een visuele controle uitgevoerd in toegankelijke ruimtes. Hierbij worden onder andere scheuren in muren, verzakkingen in vloeren of scheefstand van constructies gecontroleerd. Het rapport bevat een overzicht van de gevonden problemen, maar het is mogelijk dat bepaalde gebreken pas zichtbaar worden na verwijdering van afwerkingen of toegang tot verborgen delen van de constructie.

Het is verstandig om bij een bouwtechnische keuring aandacht te besteden aan de fundering, omdat funderingsproblemen zich vaak op meerdere manieren manifesteren. In risicogebieden zoals Rotterdam en Amsterdam zijn funderingsproblemen bij woningen met oude houten paalfunderingen vaker aan te treffen. Klimaatverandering verergert deze problemen door droogte en bodemdaling. Het is daarom belangrijk dat woningeigenaren weten welk type fundering hun woning heeft, zodat zij eventuele risico’s kunnen beoordelen.

Funderingsberekening en constructievoorschriften

Bij het ontwerp en plaatsen van een fundering is het maken van een constructieberekening een essentieel onderdeel. Deze berekening dient om aan te tonen dat de constructie sterk genoeg is en aan de veiligheidsnormen voldoet. De regels voor funderingsconstructies zijn vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving, waarin staat dat de fundering moet voldoen aan de gestelde NEN-EN 1990 normen.

De constructieberekening wordt meestal uitgevoerd door een constructeur of een gespecialiseerde partij zoals een bouwadviesbureau. Deze berekening helpt bij het bepalen van het juiste type fundering en het ontwerp ervan. Het rapport geeft ook duidelijkheid over het draagvermogen van de ondergrond, de benodigde diepte van de fundering en de eventuele kosten.

Daarnaast is het belangrijk om een sondering uit te voeren. Deze sondering helpt bij het bepalen van de draagkracht van de grond. Het uitvoeren van een sondering is verplicht voor grote of zware bouwwerken en is vaak ook aan te raden voor kleinere projecten, vooral in gebieden met een zwakke of ongelijke ondergrond.

Funderingsproblemen herkennen en oplossen

Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren. De meest voorkomende symptomen zijn:

Scheuren in muren, vooral diagonale of brede scheuren
Verzakking van vloeren, vooral op meerdere niveaus of in verschillende delen van het huis
Scheefstand van deur- en vensterframes
Verstoring van de waterafvoer of leidingen als gevolg van ondergrondsbewegingen
Deformaties van de vloerconstructie, zoals opheffing of neersinkende delen

Het herkennen van deze problemen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen. In het geval van funderingsproblemen is het verstandig om professionele hulp in te richten, zoals via een bouwkundig keurkundig, een grondwerker of een funderingsspecialist. Deze partijen kunnen met behulp van sondering en visuele inspecties bepalen of de fundering nog voldoet aan de huidige eisen en of er maatregelen zijn nodig.

Funderingen en duurzame bouw

Het kiezen van het juiste type fundering is ook van groot belang bij duurzame bouwprojecten. Een stabiele en goed uitgevoerde fundering draagt bij aan de energie-efficiëntie van het gebouw en zorgt voor een langere levensduur. Moderne funderingsoplossingen zoals schroeffundaties en betonfunderingen zijn in dit opzicht vaak beter afgestemd op de eisen van de huidige bouwpraktijk.

Daarnaast is het gebruik van trillingsvrije funderingsboren een duurzame oplossing die minder impact heeft op de omgeving en de buren. Deze methode wordt steeds vaker ingezet bij renovatieprojecten en nieuwbouw.

Conclusie

De fundering van een woning speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw. Het kiezen van het juiste type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren, zoals scheuren in de muren of verzakking van de vloeren. Het herkennen van deze problemen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen.

Bij renovaties, uitbreidingen of bouwprojecten is het weten van de fundering essentieel voor de veiligheid en het succes van het project. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen of een postcodecheck uitvoeren om het type fundering van hun woning te achterhalen. Als funderingsproblemen worden geconstateerd, is het verstandig om professionele hulp in te richten om de schade te beheersen en de woning veilig en duurzaam te maken.

Een bouwtechnische keuring is een waardevolle ondersteuning bij het beoordelen van de fundering en andere bouwkundige aspecten van een woning. Deze keuring biedt inzicht in eventuele gebreken en risico’s en helpt bij het nemen van een weloverwogen beslissing bij aankoop of verbouwing.