Funderingsonderzoek: Essentieel voor veilige en duurzame woningbouw

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Bij de aankoop van een woning, of bij overwegingen voor renovatie of verbouwing, is het begrijpen van de funderingsstatus van het gebouw van essentieel belang. Funderingsonderzoek is een onderdeel van bouwkundige keuringen dat zich specifiek richt op de stabiliteit en draagkracht van de fundamenten van een woning. Het is een proces dat zowel voor particuliere kopers als voor professionele investeerders essentieel is om potentieel risico op schade of funderingsproblemen te identificeren. In dit artikel wordt ingegaan op de waarde en toepassing van funderingsonderzoek, op basis van praktijkvoorbeelden en methodieken die vermeld staan in bronnen over bouwkundige keuringen in verschillende regio’s van Nederland.

Wat is funderingsonderzoek?

Funderingsonderzoek is een technisch en specialistisch onderzoek dat uitgevoerd wordt om de fundering van een gebouw te beoordelen. Dit kan tijdens een bouwkundige keuring worden ingevoegd, zoals vermeld in meerdere bronnen. Het doel is om eventuele tekortkomingen of risico’s te identificeren die verband houden met de stabiliteit van het fundament. Deze stabiliteit is van levensbelang voor de veiligheid en de levensduur van de woning.

Er zijn verschillende fasen van funderingsonderzoek, waarbij de bekendste de funderingsrisico onderzoek fase 0 is. Deze fase bestaat uit een visuele inspectie met beperkte toepassing van specialistisch gereedschap en wordt vaak uitgevoerd tijdens een bouwkundige keuring. Het is een kostenefficiënte manier om alvast inzicht te krijgen in eventuele risico’s. De kosten van deze fase liggen rond de € 399, volgens meerdere bronnen.

Waarom is funderingsonderzoek belangrijk?

Voor kopers is funderingsonderzoek essentieel om zichzelf te beschermen tegen onverwachte kosten en schade die kunnen voortkomen uit een instabiele fundering. In een praktijkvoorbeeld uit bronnen wordt beschreven hoe een funderingsonderzoek een koper heeft behoed voor een aankoop die in feite alleen de grond zou betreffen. Het gebouw was in zeer slechte staat, met een fundering die volledig vernieuwd moest worden. Zonder funderingsonderzoek zou dit risico mogelijk over het hoofd zijn gezien.

Een fundering die niet optimaal functioneert kan leiden tot:

Scheuren in muren (zowel binnen- als buitenmuren)
Scheve vloeren
Klemmende deuren en ramen
Vochtproblemen in de ondergrond of in de gevels
Structurale instabiliteit die kan leiden tot schade of zelfs tot bezwijken van delen van het gebouw

Hoewel een visuele bouwkundige keuring nuttig kan zijn, is het belangrijk te beseffen dat veel keuringsbedrijven geen funderingsonderzoek uitvoeren. Dit betekent dat bij zo’n keuring het gebruik van specialistisch gereedschap of verdiepte inspectie vaak ontbreekt. Kopers die zichzelf willen beschermen tegen dergelijke risico’s zouden overwegen om een bedrijf te inhuren dat funderingsonderzoek als onderdeel van de bouwkundige keuring kan uitvoeren.

Funderingsonderzoek en bouwkundige keuring

Er is een belangrijk verschil tussen een bouwkundige keuring en een funderingsonderzoek. Terwijl een bouwkundige keuring zich richt op de algemene staat van het gebouw, inclusief technische installaties en structuur, is het funderingsonderzoek gericht op de stabiliteit van de fundamenten. In veel gevallen wordt het funderingsonderzoek uitgevoerd tijdens de bouwkundige keuring, zodat beide aspecten tegelijk worden gecontroleerd.

De meeste funderingsonderzoeken worden uitgevoerd door multidisciplinaire inspecteurs die goed opgeleid zijn en ervaring hebben met bouwkundige problemen. Volgens bronnen is het bedrijf Premiumkeur een voorbeeld van een bedrijf dat funderingsonderzoek als onderdeel van de bouwkundige keuring aanbiedt. De inspecteurs werken grondig en zijn vaak al op het dak of in de kruipruimte voor de klant arriveert. Hun rapportages zijn uitgebreid en bevatten niet alleen een beoordeling van de fundering, maar ook aanbevelingen voor mogelijke herstelmaatregelen.

Funderingsonderzoek bij rijksmonumenten

Het funderingsonderzoek is niet alleen relevant bij de aankoop van een gewone woning. Ook bij rijksmonumenten is het van essentieel belang. Monumentale gebouwen zijn vaak oud en kunnen technisch minder geschikt zijn om huidige eisen te voldoen. Een funderingsonderzoek bij rijksmonumenten kan bijvoorbeeld voortbrengen dat de fundering niet langer optimaal functioneert, of dat er risico’s zijn op vocht- of biologische schade.

In één van de voorbeelden uit de bronnen is het funderingsonderzoek van een monumentale woning aan de Prinsengracht in het licht gebracht. Het onderzoek toonde aan dat de fundering slecht was en dat de woning een vernieuwing vereiste. Deze conclusie was essentieel voor de kopers, die op basis van het rapport besloten hebben om de aankoop niet door te voeren.

Technologie in funderingsonderzoek

Naast traditionele inspectiemethoden is er ook een toename in technologiegebruik in funderingsonderzoek. Een voorbeeld hiervan is de FunderScan-app, die is ontwikkeld door KCAF. Deze app maakt gebruik van de QuickScan-methodiek om funderingsonderzoek op locatie snel en efficiënt uit te voeren. Het systeem is ontworpen om inspecteurs te ondersteunen bij het verzamelen van gegevens en het analyseren van funderingsrisico’s.

Daarnaast biedt KCAF ook een webservice aan die informatie op pandniveau beschikbaar stelt via API’s. Deze webservice is gericht op gemeenten, corporaties en onderzoeksbureaus die funderingsinformatie willen analyseren en beheren. Het systeem bevat bijvoorbeeld informatie over:

Funderingstype per pand
Funderingsrisicogebieden
Herstelkosten
Inflatie- en klimaateffecten op funderingskwaliteit

Een ander voorbeeld is FunderMaps, een kaarttool die funderingsrisico’s visueel presenteert. In deze tool worden verschillende parameters weergegeven, zoals:

Droogstand
Ontwateringsdiepte
Negatieve kleef
Palenpest
Pandzakking & scheefstand
Risicokaarten
Herstelkosten per pand
QuickScan-resultaten

Deze tools zijn nuttig voor gemeenten om funderingsrisico’s op lokaal niveau in kaart te brengen en te beheren. Ze kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden voor preventieve maatregelen of bij het ontwerpen van bouwplannen.

Funderingsonderzoek uitvoeren: Wat is het proces?

Het uitvoeren van een funderingsonderzoek kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van het doel en de omstandigheden. In de meeste gevallen begint het onderzoek met een visuele inspectie, waarbij aandacht wordt besteed aan:

Scheuren in muren en vloeren
Klemmende deuren en ramen
Scheve vloeren
Vochtsporen
Structurale afwijkingen

Als het onderzoek meer diepgang vereist, kunnen extra technieken worden toegepast, zoals:

Kruipruimteinspecties met videoscoop of robot
Nulmetingen om de horizontale en verticale stabiliteit te bepalen
Vochniveaus metingen in de ondergrond
Structuurtesten om de draagkracht van de fundering te bepalen

Na afloop van het onderzoek wordt een rapport opgesteld dat de bevindingen en eventuele aanbevelingen bevat. Dit rapport is vaak een essentieel document voor kopers, verkopers en aannemers.

Conclusie

Funderingsonderzoek is een essentieel onderdeel van de bouwkundige keuring en kan een waardevolle beoordeling leveren over de stabiliteit van een woning. Het is een onderzoek dat zowel tijdens de aankoop van een woning als tijdens renovatie- of verbouwprojecten van groot belang is. Met de huidige technologie, zoals de FunderScan-app en FunderMaps, is het mogelijk om funderingsonderzoek efficiënter uit te voeren en de resultaten visueel en analytisch te beoordelen. Voor kopers is het belangrijk om te weten dat niet alle bouwkundige keuringen een funderingsonderzoek omvatten. Kiezen voor een bedrijf dat funderingsonderzoek als onderdeel van de bouwkundige keuring uitvoert, kan helpen om potentiële risico’s te voorkomen en zekerheid te bieden bij de aankoop of renovatie van een woning.