Funderingen en montage van cortenstaalconstructies in woningbouw en landschapsarchitectuur

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Het gebruik van cortenstaal in bouw- en landschapsprojecten biedt een combinatie van esthetische aantrekkingskracht en duurzaamheid. In combinatie met de juiste fundering en montage wordt het een betrouwbare oplossing voor zowel utiliteitsconstructies als decoratieve bouwvoorzieningen. In dit artikel worden de aanbevolen funderingsmethoden en montagepraktijken voor constructies van cortenstaal beschreven, op basis van praktijkvoorbeelden en technische richtlijnen uit bronteksten.

Eigenschappen en toepassing van cortenstaal

Cortenstaal is een weervast staal dat zich door de jaren heen een beschermende roestlaag vormt, genaamd "patinalaag". Deze laag vermindert het verder roesten van het metaal en maakt het onderhoudsvrij. Daardoor is cortenstaal een populaire keuze voor constructies die blootstaan aan weersinvloeden, zoals in de tuinarchitectuur of bij utiliteitsbouw.

Een voorbeeld van een toepassing is het gebruik van cortenstaal in brandhoutrekken of privacywanden. Deze constructies zijn vaak geconfigureerd in verschillende afmetingen en vormen, zoals rechthoekige of ronde vensters, en worden gemonteerd op een betonnen vloer. Hierbij moet er zorgvuldig rekening worden gehouden met de fundering en de stabiliteit van de constructie.

Aanbevolen funderingsmethoden

1. Betonnen fundering met ankers

Voor het monteren van cortenstaalconstructies op een betonnen vloer is het gebruik van ankers aan te raden. Deze bevestiging zorgt voor stabiliteit en voorkomt kantelen of omvallen. De bevestiging gebeurt via vier gaten van Ø 25 mm die op de vloer zijn aangebracht. De ankers kunnen worden gemaakt van deuvel, platijzeren anker of grondpen.

Het is belangrijk dat de ankers op hun juiste positie worden gegoten, waarbij het gebruik van een funderingssjabloon wordt aanbevolen. Dit zorgt voor een nauwkeurige montage en voorkomt eventuele fouten bij de bevestiging. De draadlengte van de ankerbouten moet boven het betonblok uitkomen zodat ze tijdens de montage goed kunnen worden afgesteld.

Na het uitklinken van het beton kan het funderingssjabloon worden verwijderd of opnieuw gebruikt. De ankers moeten voorzien zijn van drie moeren en twee sluitringen. Eén moer en sluitring wordt gebruikt als oriëntatiepunt voor het loodrecht zetten van de constructie, terwijl de andere moeren dienen als borgmoeren.

2. Statische stabiliteit en belasting

Cortenstaalconstructies moeten statisch berekend worden en voorzien worden van een geschikte fundering. Volgens DIN 1055, deel 3, werkt een windkracht van 500 N/m² op het constructieoppervlak bij een windsnelheid van 100 km/u. Dit betekent dat constructies zoals brandhoutrekken of privacywanden goed moeten zijn bevestigd aan de fundering om kantelen of omvallen te voorkomen.

Bij het ontwerpen van een cortenstaalconstructie dient rekening te houden met de belastingverdeling, de windbelasting en de stabiliteit van het gehele systeem. Het is aan te raden om een professionele berekening uit te voeren, vooral bij grotere of complexere projecten.

3. Ondergrond en funderingsdiepte

Bij het aanleggen van de fundering dient rekening te worden gehouden met de bodemgesteldheid en de eventuele vorstgevoeligheid. In Nederland is het normaal gesproken voldoende om de fundering ondiep aan te leggen, namelijk niet dieper dan 80 cm. Echter, bij projecten die gevoelig zijn voor vorst of die in koude omgevingen staan, is het aan te raden om een vorstrand aan te leggen.

Een vorstrand is een strookfundering die dieper ligt dan 80 cm onder maaiveld en als extra voorzorg tegen opvriezen dienst doet. Dit voorkomt dat de ondergrond bevriest en uitzet, wat kan leiden tot schade aan de fundering en het bouwwerk.

4. Voorbeelden uit de praktijk

Een bekend voorbeeld van een cortenstaalconstructie is de radartoren, waarbij de stalen huidplaten in drie secties zijn vervaardigd. Deze constructie is efficiënt ontworpen door het combineren van vormgeving, afwerking en draagconstructie in één plaat. De ovale vorm en dubbele kromming van de platen zorgen voor een sterke en stijve structuur.

Het gebruik van een bouwmal en 3D-productiemodellen zorgde voor een nauwkeurige uitvoering. Op deze manier konden eventuele afwijkingen tijdig worden gesignaleerd en opgelost. Deze aanpak verkortte de bouwtijd en verminderde de impact op de omgeving.

Montage en stabiliteitsmaatregelen

Bij de montage van cortenstaalconstructies is vakmanschap en aandacht voor detail essentieel. De constructie moet worden bevestigd aan de fundering met de juiste bevestigingsmiddelen, zoals ankers of schroeven. Daarnaast moet het constructiemateriaal zelf goed worden bevestigd om te voorkomen dat het loskomt of instort.

Bijvoorbeeld bij een brandhoutrek is het belangrijk dat het hout stabiel ligt en niet uit de constructie kan vallen. Ook dient rekening te worden gehouden met de roestvorming van het cortenstaal, die in de eerste jaren een zekere mate van onthechting kan veroorzaken. De montage dient zo te worden gepland dat deze roestafscheiding op een welbepaalde manier kan plaatsvinden.

Daarnaast dient het cortenstaalconstructie zorgvuldig te worden opgesteld en gemonteerd. Bij complexe projecten kan het noodzakelijk zijn om de montage op een werf uit te voeren alvorens de constructie op locatie te plaatsen. Dit verkort de bouwtijd en zorgt voor een efficiëntere uitvoering.

Verzend- en leveringsvoorwaarden

Constructies van cortenstaal worden vaak volledig voorgemonteerd geleverd. Aanvullende onderdelen, zoals vulelementen of achterwanden, kunnen optioneel worden geleverd. De leveringstoestand is zo dat het oppervlak aan de zichtbare zijden visueel voorgeroest is. De echte patina wordt echter pas volledig gevormd na anderhalf tot drie jaar, afhankelijk van de weersomstandigheden.

De verzendkosten variëren afhankelijk van het aantal geleverde elementen. Voor het transport en de installatie dient rekening te worden gehouden met de afmetingen en het gewicht van de constructie. De afmetingen kunnen variëren van 501 x 501 mm tot 2500 x 2000 mm, afhankelijk van de configuratie.

Conclusie

De montage en fundering van cortenstaalconstructies vereisen aandacht voor detail en vakmanschap. Het gebruik van een betonnen fundering met ankers is een aanbevolen methode om stabiliteit en veiligheid te waarborgen. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met de belastingverdeling, de windbelasting en de eventuele vorstgevoeligheid.

Cortenstaal is een duurzame keuze voor utiliteits- en decoratieve constructies, met een functionele en esthetische waarde. Het juiste ontwerp en montage zorgen voor een betrouwbare en langdurige oplossing.