Een solide fundering maken: stappenplan en tips voor een duurzame basis voor elk bouwproject

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Een goede fundering is de basis voor elk bouwproject, of het nu gaat om een schuur, een aanbouw of een volledig woningbouwproject. Zonder een stevige fundering lopen constructies het risico op scheuren, verzakkingen of instabiliteit. In deze gids worden de belangrijkste stappen en overwegingen uitgelegd om een betrouwbare fundering in de grond te maken. De informatie is gebaseerd op bestaande richtlijnen en praktijkrichtsnoeren uit de bouwsector.

Uitlijnen en voorbereiden

Voordat er wordt begonnen met het uitgraven en storten van beton, is het essentieel om het terrein nauwkeurig uit te lijnen. Dit wordt gedaan met behulp van piketpaaltjes of haringen die op een regelmatige afstand in de grond worden geplant, bijvoorbeeld om de 50 of 100 centimeter. Deze paaltjes vormen de basis voor de vorm van de fundering. Tussen deze paaltjes wordt een koord gespannen, zodat het ontwerp duidelijk zichtbaar is.

Het uitlijnen is niet alleen belangrijk voor het visuele beeld, maar ook voor het functionele resultaat. De fundering moet namelijk horizontaal liggen en nauwkeurig volgen wat de constructeur heeft aangegeven. Dit is essentieel om de belasting van het gebouw gelijkmatig over het fundament te verdelen.

Uitgraven van de fundering

De volgende stap is het uitgraven van de fundering tot op de gewenste diepte. De meeste bronnen adviseren een minimale diepte van 600 mm onder maaiveld. Deze diepte is nodig om te voorkomen dat de fundering in de winter verkeerd bevriest, wat kan leiden tot beschadiging. Op zachte of losse grond kan de diepte zelfs groter moeten zijn.

Naast de diepte is het ook belangrijk om voldoende ruimte te houden voor de bekisting. Hier is ruimte van 10 cm aan beide kanten aan te raden. Dit maakt het mogelijk om de bekisting correct te plaatsen en het beton zonder problemen te storten.

Bekisting maken

De bekisting speelt een cruciale rol in het funderingsproces. Het betreft een tijdelijke houder die het beton in de juiste vorm houdt tot het volledig is uitgehard. Voor de bekisting worden meestal houten planken gebruikt, die tegen de grond worden geplaatst en op een vaste afstand van elkaar worden vastgemaakt met piketten of schroeven.

Om de bekisting extra te verstevigen, worden schorendoeken of houten laten gebruikt. Deze worden diagonaal tussen de paaltjes aangebracht, zodat de kist niet uiteenvalt bij het storten van het beton. Ook kunnen klemmen of lijmtangen worden toegepast om de planken aan elkaar te verbinden.

Voortgang controleren en uitvoering

Tijdens het uitgraven en de bekisting moet er regelmatig gecontroleerd worden of alles in lijn is. Dit gebeurt met behulp van een waterpasapparaat. De fundering moet horizontaal liggen en op het juiste niveau zijn. Eventuele afwijkingen kunnen leiden tot problemen bij het storten van het beton en uiteindelijk tot instabiliteit in het bouwwerk.

Het is daarom belangrijk om op meerdere punten te meten en eventueel aanpassingen te maken. Ook bij de hoogte moet zorgvuldig worden gewerkt, aangezien de fundering straks onder de vloer van het gebouw moet liggen.

Fundering op verschillende grondsoorten

De keuze van de fundering hangt sterk af van de ondergrond. Op zandgrond kan een traditionele fundering worden gemaakt, waarbij het beton direct op de vaste grond wordt geplaatst. Dit is een kostenefficiënte en stabiele methode.

Wanneer de ondergrond uit klei bestaat, is een fundering op palen vaak nodig. Kleigrond is namelijk minder stevig en kan zetten of zakken door de vochtige aard. Door palen diep de grond in te steken, kan het gewicht van het gebouw op een sterkere laag worden overgedragen. De aannemer gebruikt hiervoor meestal een paalberekening van de constructeur om de juiste diepte en afstand van de palen te bepalen.

Op moerasgrond of aangevulde grond kan een plaatfundering of strokenfundering worden aangebracht. Deze methoden zorgen ervoor dat de belasting van het bouwwerk gelijkmatig wordt verdeeld over een groter oppervlak, waardoor het risico op verzakking wordt verlaagd.

Voortgang met beton storten

Eenmaal dat de bekisting klaar is, kan het beton worden gestort. Het is belangrijk om voldoende beton te bestellen, meestal met een kleine reserve van ongeveer 0,5 kubieke meter. Het beton moet zorgvuldig worden gemengd en gestort, waarbij zorg wordt genomen dat er geen luchtbellen of ongelijkheden ontstaan.

Na het storten dient het beton voldoende tijd te hebben om uit te harden. Dit proces duurt meestal meerdere dagen. Tijdens deze periode moet de fundering beschermd worden tegen vocht en directe zonnestraling. Vaak wordt een plastic folie over de fundering gelegd om het beton te voorkomen dat te snel uitdroogt.

Materialen en gereedschappen

Bij het maken van een fundering zijn verschillende materialen en gereedschappen nodig. Deze omvatten:

Materialen	Omschrijving
Beton	De hoofdbestanddeel van de fundering. Het kan zelf gemengd worden of via een betonmolen besteld.
Houten planken	Voor de bekisting.
Kiezels	Voor de afwatering onder de fundering.
Plastic folie	Om het beton te beschermen tegen vocht en droogte.
Piketten	Om de bekisting vast te houden.
Waterpasapparaat	Voor het controleren van horizontaal en verticaal.
Gereedschappen	Zoals schoppen, schoppen, zaag en klemmen.

De kwaliteit van de materialen is van groot belang. Het gebruik van stevig hout en hoogwaardig beton zorgt ervoor dat de fundering jarenlang duurzaam is.

Soorten funderingen

Naast de fundering op zand, staal of kleigrond, zijn er ook verschillende typen funderingen die vaak worden aangebracht:

Strokenfundering: Wordt gebruikt bij gebouwen waarbij het gewicht van de constructie over de dragende muren moet worden verdeeld.
Poefundering: Wordt vaak toegepast bij lichte constructies zoals schuren of aanbouwen.
Plaatfundering: Wordt gebruikt wanneer de draagkrachtige grond te diep zit. Het betreft een dikkere plaat die over het hele bouwvlak wordt gelegd.
Palenfundering: Wordt gebruikt op zwakke grond en maakt het mogelijk om het gewicht van het bouwwerk op een sterkere laag over te dragen.

De keuze van de fundering hangt af van de belasting van het bouwwerk, de ondergrond en de wensen van de eigenaar.

Advies en aandachtspunten

Het maken van een fundering is geen eenvoudig proces en vereist zorgvuldig plannen en uitvoering. Het is aan te raden om een ervaren constructeur te betrekken bij het bepalen van de juiste afmetingen en materialen. Zorg dat de fundering goed uitgehard is voordat het volgende bouwstadium begint.

Bij ongunstige weersomstandigheden is het verstandig om extra voorzorgsmaatregelen te nemen. Denk bijvoorbeeld aan een goede afwatering onder de fundering om te voorkomen dat het grondwater problemen veroorzaakt. Ook is het belangrijk om het terrein vooraf goed te onderzoeken en eventuele problemen met de ondergrond te signaleren.

Conclusie

Een goede fundering is de basis van elk bouwproject. Zonder een stevige en duurzame basis lopen de meeste constructies het risico op problemen met stabiliteit, scheuren of verzakkingen. Het maken van een fundering vereist zorgvuldig plannen, het juiste gereedschap en het gebruik van hoogwaardige materialen. Door te investeren in een professionele uitvoering en door aandacht te besteden aan de details, zorgt men ervoor dat het bouwwerk jarenlang stevig blijft.

Of het nu gaat om een eenvoudige schuur of een volledig woningbouwproject, het beginsel blijft hetzelfde: een solide basis is het halve werk. Het is daarom verstandig om genoeg tijd en aandacht te besteden aan de fundering, zodat men in de toekomst geen onnodige kosten of problemen moet aanvangen.

Bronnen

grond