Fundering in grondwater storten: Technieken, uitdagingen en maatregelen

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

De storting van een fundering in grondwater is een complexe constructieactiviteit die zorgvuldige voorbereiding en technische kennis vereist. Funderingen vormen de basis van elk bouwwerk en zijn daarom cruciale bouwelementen die de belasting van het gebouw moeten opvangen. Wanneer het grondwater bij het storten van een fundering een rol speelt, komt men niet alleen te maken met technische uitdagingen, maar ook met juridische, milieu- en bouwtechnische aspecten. In dit artikel worden de belangrijkste aandachtspunten en aanbevelingen besproken, op basis van actuele en betrouwbare informatie.

Belang van een goed gestorte fundering

Een fundering is de ondersteunende constructie van een gebouw en moet voldoen aan een aantal eisen, zoals voldoende sterkte, stabiliteit, weerstand tegen omgevingsinvloeden en duurzaamheid. In veel gevallen wordt gewapend beton gebruikt voor de storting van funderingen, omdat het voldoet aan de meeste eisen die aan een fundering worden gesteld. Een correct gestorte fundering vermindert het risico op scheuren, verformering en eventuele instabiliteit van het bouwwerk.

Wanneer het grondwater betrokken is bij de storting, verandert het bouwproces aanzienlijk. De kwaliteit van het beton, de ondergrond en de nabehandeling moeten extra worden gecontroleerd om de betrouwbaarheid van de fundering te waarborgen. In de volgende onderdelen wordt nader ingegaan op de technieken, materialen en maatregelen die van toepassing zijn.

Technieken voor het storten van funderingen in grondwater

1. Bescherming van de ondergrond

Een belangrijke stap bij het storten van funderingen is het voorzien van een beschermende laag tussen de ondergrond en het beton. Dit kan gerealiseerd worden door het gebruik van landbouwfolie of een andere waterdichte laag. Deze maatregel is essentieel, omdat de ondergrond anders het vocht uit het beton kan onttrekken, wat leidt tot onvoldoende uitstorting en een afname van de kwaliteit van het beton.

Bij een zwakke of losse ondergrond is het aanbrengen van een houten bekisting aanbevolen. Deze bekisting moet zorgvuldig worden uitgezet, waarbij rekening wordt gehouden met eventuele extra ruimte aan de zijkanten (ongeveer 10 cm). Dit voorkomt vervormingen en zorgt voor een stabiele ondersteuning van het beton.

2. Storten met beton

Bij het storten van beton in een fundering is het belangrijk om zorgvuldig te werken om scheuren en poreuze zones te voorkomen. Een veelgebruikte aanpak is het leggen van een stoeptegel of baksteen op de bodem van de sleuf om de landbouwfolie op zijn plek te houden. Daarnaast wordt betonijzer of betonwapening gelegd, wat zorgt voor extra sterkte en vermindert het risico op breuk.

Het betonijzer moet op voldoende afstand van het oppervlak liggen om roestvorming te voorkomen. Als het te dicht onder het betonoppervlak zit, kan zuurstof hierbij terechtkomen, wat leidt tot verdere oxidatie en uiteindelijk betonrot. Het is belangrijk om te weten dat verroest betonijzer al vóór storting vaak geen nadeel oplevert, omdat het beton goed hecht aan het ijzer en het roestproces daarna wordt gestopt door de volledige omsluiting door beton.

3. Nabehandeling van het gestorte beton

De kwaliteit van de fundering hangt ook sterk af van de nabehandeling. Factoren zoals koude of warme weersomstandigheden, wind, zonneschijn en regen kunnen het uitstortingproces beïnvloeden. Bij extreme temperaturen kan het water in het beton bevriezen of te snel verdampen, wat beide situaties negatief zijn voor de sterkte van het beton.

Om dit te voorkomen, is het noodzakelijk om het beton goed te beschermen. Dit kan gedaan worden door het oppervlak af te dekken met folie, het aanwenden van een speciaal nabehandelingsproduct of het nevelen van water. Deze maatregelen zorgen ervoor dat het beton voldoende vocht behoudt en uitstort op de juiste manier.

Uitdagingen bij het storten in grondwater

1. Invloed van grondwater op houten palen

In oude bebouwing is het niet ongebruikelijk dat funderingen zijn gemaakt met houten palen. Echter, deze palen zijn kwetsbaar voor schade als de grondwaterstand te laag is. Als het grondwater verlaagt, ontstaat een risico op bacteriële aantasting, vooral bij grenenhouten palen. De aantasting kan ook optreden onder het grondwater, afhankelijk van de lokale bodemsamenstelling en grondwaterstromingen.

Het is daarom belangrijk om grondwaterstanden te monitoren en eventueel maatregelen te nemen om de grondwaterstand op peil te houden. Dit kan gedaan worden via peilbuizen en metingen. De informatie uit het funderingsonderzoeksrapport kan hierbij helpen om een juiste beoordeling te doen.

2. Grondwaterherstel

Als de fundering voldoende draagvermogen heeft en de houten palen niet zwaar aangetast zijn, kan grondwaterherstel een oplossing zijn. Dit is vooral van toepassing wanneer de fundering nog minstens 20 tot 25 jaar leeft en er geen bacteriële aantasting is. Bij deze maatregel wordt een afscherming gemaakt, bijvoorbeeld met folie of een kleidam, om een mini-polder te creëren rond de fundering.

Het is belangrijk dat de afscherming minstens 20 cm boven het hoogste funderingshout aangebracht wordt. In sommige gevallen is een U-vormige afscherming voldoende, waarbij het water via de achterkant van de afscherming kan afstromen. In andere gevallen is het noodzakelijk om de hele bouwkundige eenheid af te schermen.

3. Invloed van bouwactiviteiten

Bij de bouw van nieuwe woningen of infrastructuur in de buurt van oude funderingen kan de grondwaterstand veranderen. Dit kan leiden tot funderingsproblemen, vooral bij huizen met houten palen. Het verlagen van de grondwaterstand door lekke riolen, drainages of bouwputten kan de stabiliteit van de fundering negatief beïnvloeden.

Het is daarom belangrijk om samen te werken met de gemeente en eventueel een omgevingsvergunning aan te vragen. Ook kan het noodzakelijk zijn om afspraken te maken met de aannemer en opdrachtgever om schade aan de fundering in de nabijheid te voorkomen.

Oplossingen voor grondwaterproblemen in funderingen

1. Kruipruimte isoleren

Bij huizen met kruipruimtes kan grondwater een probleem worden. Het water kan leiden tot schimmelgroei, meeldauw en structurele schade aan de fundering. In dergelijke gevallen is het aanbevolen om de kruipruimte te isoleren. Een veelgebruikte oplossing is het gebruik van schuimbeton, dat het water afdekt en de kruipruimte beschermt tegen verdere schade.

2. Funderingshersteltechnieken

Als de fundering al schade heeft opgelopen, zijn er technieken beschikbaar om de stabiliteit te herstellen. Bijvoorbeeld het aanbrengen van een betonoplanger of het vervangen van houten palen door betonpalen. Betonpalen zijn over het algemeen betrouwbaarder en minder kwetsbaar voor omgevingsinvloeden. Ze zijn echter gevoelig voor tekort aan draagvermogen, wat zorgvuldige berekeningen en inspecties vereist.

3. Grondwateraanvulling

Een andere aanpak is het aanvullen van het grondwater, bijvoorbeeld via pompen of het creëren van een mini-polder. Deze technieken zijn vooral geschikt voor gebieden waar het grondwater verlaagd is en de houten palen daardoor kwetsbaar zijn geworden. Het is belangrijk dat deze maatregelen uitgevoerd worden door een deskundige, omdat het anders kan leiden tot meer schade dan voordeel.

Conclusie

Het storten van een fundering in grondwater is een uitdagende constructieactiviteit die zorgvuldige voorbereiding, technische kennis en juiste maatregelen vereist. Het gebruik van landbouwfolie, houten bekistingen, betonijzer en nabehandeling zijn essentieel om de kwaliteit van de fundering te waarborgen. Daarnaast zijn er specifieke aandachtspunten bij het werken met houten palen, grondwaterherstel en bouwactiviteiten in de buurt.

Grondwaterherstel kan een effectieve oplossing zijn, mits de fundering voldoende draagvermogen heeft en er geen zware aantasting is. Het isoleren van kruipruimtes en het aanvullen van het grondwater zijn andere aanpakken die beschikbaar zijn om schade te voorkomen of te herstellen.

Zowel bouwmeesters als eigenaren van woningen moeten bewust worden gemaakt van de risico’s en maatregelen rond grondwater en funderingen. Dit helpt om mogelijke problemen te voorkomen en de levensduur van de fundering en het bouwwerk te verlengen.