Fundering op putten en droogzuiging: technieken en toepassingen bij bouw- en renovatieprojecten

Bij het aanleggen van een fundering op putten is het soms noodzakelijk om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen, zodat de bouwwerken veilig en efficiënt kunnen worden uitgevoerd. Deze combinatie van technieken – fundering op putten en droogzuiging – speelt een cruciale rol in de bouwsector, vooral in regio's met een hoge grondwaterstand of ongunstige bodemcondities. In dit artikel wordt ingegaan op de werking, toepassing, voordelen en nadelen van deze technieken, met aandacht voor praktische toepassingen en relevante overwegingen voor bouwprojecten.

Inleiding

Bij bouwprojecten waarbij funderingen op putten worden aangebracht, is het grondwaterpeil een belangrijke factor die bepaalt of en hoe droogzuiging moet worden toegepast. Fundering op putten is een techniek waarbij putten in de grond worden gegraven tot een draagkrachtige laag, en daarin wordt beton gegoten om pijlers te vormen die het gewicht van het gebouw ondersteunen. Deze methode is vooral geschikt wanneer de draagkrachtige bodem zich op een diepte van ongeveer 3 tot 8 meter onder het maaiveld bevindt.

Droogzuiging, ook wel bronbemaling of grondwaterverlaging genoemd, is een aanvullende techniek die wordt gebruikt om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen zodat de bouwwerken onder de grondvlak kunnen worden uitgevoerd. Dit is noodzakelijk wanneer het grondwaterpeil zich boven het laagste punt van de geplande fundering bevindt. Tijdens de droogzuiging worden putten gegraven op het bouwterrein, waarin pompen worden geplaatst om het water weg te pompen. Dit proces moet continu worden uitgevoerd tot de bouwwerken zijn voltooid.

De combinatie van fundering op putten en droogzuiging is daarom een essentieel onderdeel van vele bouw- en renovatieprojecten. In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de werking van deze technieken, hun toepassingsgebieden, voordelen en nadelen, en praktische aandachtspunten bij de uitvoering.

Fundering op putten: werking en toepassing

Fundering op putten is een klassieke funderingsmethode die wordt toegepast wanneer de draagkrachtige laag zich op een middelmatige diepte bevindt. Deze methode is vooral geschikt in gebieden met weinig ruimte of waar trillingen bij heien niet toegelaten zijn, bijvoorbeeld in bebouwde omgevingen of bij renovaties van bestaande woningen.

Werking van fundering op putten

De techniek bestaat eruit om in de grond een aantal putten te graven, waarin pijlers worden aangebracht. Deze pijlers worden gevormd door betonringen die in de grond gezonken worden. Elke ring bestaat uit ongewapend beton en heeft een doorsnede van ongeveer 1 tot 3 meter. De onderste ring is voorzien van een snijrand om het afzinken in de grond mogelijk te maken.

Zodra een pijler volledig in de draagkrachtige laag zit, wordt er een funderingsbalk op geplaatst die het gewicht van het gebouw ondersteunt. De putten worden meestal handmatig of met behulp van een ronde polygrijper gegraven, afhankelijk van de omstandigheden en de benodigde diepte. Bij moeilijke bodemcondities kan een stalen voerbuis in de put worden geplaatst om de wand van de put rechthoudend te maken. Deze voerbuis kan tijdens het betonneren worden verwijderd of blijven in de grond.

Toepassingsgebieden

Fundering op putten wordt vaak gebruikt bij particuliere bouwprojecten, zoals het aanleggen van een woning of een schuur. De methode is ook geschikt voor projecten in droge ondergronden, maar mag niet worden toegepast onder de grondwatertafel. Dit is belangrijk omdat het grondwater anders de stabiliteit van de fundering kan compromitteren.

Een voordel van fundering op putten is dat het graafwerk beperkt blijft tot het uitgraven van de putten. Daardoor is er geen groot gebied nodig voor een bouwput, wat gunstig is voor belendende funderingen. Bovendien is deze methode minder invasief en is het risico op grondverdichting kleiner in vergelijking met andere funderingstechnieken. Hierdoor is fundering op putten een aantrekkelijke keuze voor renovaties of uitbreidingen in bebouwde omgevingen.

Nadelen van fundering op putten

Ondanks de voordelen heeft fundering op putten ook nadelen. Zo is er geen verdichting van de bodem, wat kan leiden tot zettingen in losse grondlagen. Daarnaast kan het afzinken van de pijlers problematisch zijn, bijvoorbeeld wanneer ze uit het lood gaan. Dit vraagt om nauwkeurige uitvoering en controle tijdens de bouw.

Droogzuiging: techniek en toepassing

Droogzuiging is een techniek die wordt ingezet om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen, zodat bouwwerken onder het grondoppervlak veilig en efficiënt kunnen worden uitgevoerd. Deze techniek is van essentieel belang wanneer het grondwaterpeil zich boven het laagste bouwpunt bevindt, bijvoorbeeld bij het aanleggen van kelders of funderingen.

Werking van droogzuiging

Het grondwaterpeil kan worden gemeten via het sonderingsverslag, peilputten op het bouwterrein of door informatie te vragen aan buren. Als blijkt dat het grondwaterpeil te hoog is, wordt een gespecialiseerd bedrijf ingeschakeld om droogzuiging uit te voeren. Dit bedrijf boort putten op het bouwterrein en plaatst daarin zware pompen om het water weg te pompen. Het grondwaterpeil zakt hierdoor, waardoor de bouwwerken onder het grondoppervlak kunnen worden uitgevoerd.

Droogzuiging is een tijdelijke oplossing die gedurende de bouwperiode moet worden uitgevoerd. Zolang de ondergrondse werken aan de gang zijn, moet het grondwaterpeil onder het benodigde niveau blijven. Pas wanneer het gebouw zwaar genoeg is en niet langer kan worden verplaatst door het water, mag de bronbemaling worden stopgezet.

Toepassingsgebieden

Droogzuiging wordt vooral toegepast bij de aanleg van kelders, funderingen of bij het leggen van kabels en leidingen. In regio’s met hoge grondwaterstand is deze techniek vaak noodzakelijk om de bouwwerken te kunnen uitvoeren zonder problemen met natte grond. Daarnaast wordt droogzuiging ook gebruikt bij renovatieprojecten waarbij het grondwaterpeil een belemmering kan vormen.

Voordelen van droogzuiging

Een belangrijk voordeel van droogzuiging is dat het de bouwwerken onder het grondoppervlak vergemakkelijkt. Het verlagen van het grondwaterpeil zorgt voor een droogere en stabielere ondergrond, wat de veiligheid en efficiëntie van de werken verhoogt. Bovendien is het mogelijk om droogzuiging te combineren met andere technieken, zoals drainage, om de grond permanent droog te houden.

Nadelen en risico’s van droogzuiging

Toch zijn er ook nadelen en risico’s verbonden aan droogzuiging. Zo kan het verlagen van het grondwaterpeil stabiliteitsproblemen veroorzaken voor omliggende gebouwen, vooral wanneer deze oud zijn of gevoelig voor verplaatsingen. Daarnaast is droogzuiging een tijdelijke oplossing die gedurende de bouwperiode continu moet worden uitgevoerd. Dit vereist aandacht voor het beheer van de pompen en het waterpeil.

Combinatie van fundering op putten en droogzuiging

In bepaalde bouwprojecten is het noodzakelijk om zowel fundering op putten als droogzuiging toe te passen. Dit is het geval wanneer de draagkrachtige laag zich op een voldoende diepte bevindt, maar het grondwaterpeil toch te hoog is voor de uitvoering van de fundering. In dergelijke situaties moet het grondwaterpeil tijdelijk worden verlaagd om de bouwwerken onder het grondoppervlak veilig te kunnen uitvoeren.

Voorbeelden van combinaties

Een praktijkvoorbeeld van de combinatie van fundering op putten en droogzuiging is te vinden in bebouwde omgevingen waar ruimte beperkt is. Bij een renovatieproject in een bestaande woning, waar heien niet mogelijk is vanwege trillingsrisico’s, kan fundering op putten een geschikte oplossing zijn. Als het grondwaterpeil in deze omgeving echter te hoog is, is droogzuiging nodig om de bouwwerken veilig te kunnen uitvoeren.

Een ander voorbeeld is een nieuw bouwproject in een regio met een hoge grondwaterstand. In dit geval kan fundering op putten worden aangebracht om de fundering op een draagkrachtige laag te plaatsen, terwijl droogzuiging wordt toegepast om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen tot onder het bouwpunt.

Aandachtspunten bij de combinatie

Bij de combinatie van fundering op putten en droogzuiging is het belangrijk om een aantal aandachtspunten te overwegen. Zo moet het grondwaterpeil tijdens de droogzuiging continu worden gecontroleerd om te voorkomen dat het te ver zakken. Dit is belangrijk voor de stabiliteit van het bouwterrein en omliggende gebouwen. Bovendien moet er rekening worden gehouden met de mogelijke verplaatsingen van de putten of funderingen als het grondwaterpeil verandert.

Een andere aandachtspunt is de duur van de droogzuiging. Het grondwaterpeil moet tot onder het bouwpunt worden verlaagd, en dit moet gedurende de gehele bouwperiode worden onderhouden. Dit vereist een gespecialiseerd bedrijf dat ervaring heeft met bronbemaling en die zorgvuldig kan toezien op het waterpeil.

Praktische toepassing

Een concrete toepassing van de combinatie van fundering op putten en droogzuiging is beschreven in een discussie op een bouwforum, waar een gebruiker overweegt om regenwaterputten en een septische put aan te leggen in zijn achtertuin. Het grondwaterpeil in deze buurt is hoog, wat maakt dat droogzuiging nodig is om de graafwerken veilig te kunnen uitvoeren. De gebruiker beschrijft hoe hij via een bestaande grondwaterput een dompelpomp wil gebruiken om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen. Hij erkent het risico van mogelijke stabiliteitsproblemen voor de omliggende gebouwen, maar ziet in de combinatie van droogzuiging en fundering op putten een praktische oplossing.

Technische uitvoering en materialen

Zowel fundering op putten als droogzuiging vereisen een zorgvuldige aanpak met betrekking tot de technische uitvoering en de gebruikte materialen. Deze aspecten zijn van groot belang voor de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het gebouw.

Materialen voor fundering op putten

Bij fundering op putten wordt ongewapend beton gebruikt voor de pijlers. De betonringen die in de grond worden gezonken, variëren in doorsnede van 1 tot 3 meter. De onderste ring is voorzien van een snijrand om het afzinken in de grond mogelijk te maken. Tijdens de uitvoering worden de ringen één voor één in de grond gezonken, totdat de draagkrachtige laag is bereikt. De funderingsbalken die op de pijlers worden geplaatst, zijn gewapend en dragen het gewicht van het gebouw.

Bij moeilijke bodemcondities kan een stalen voerbuis in de put worden geplaatst om de wand rechthoudend te maken. Deze voerbuis kan tijdens het betonneren worden verwijderd of blijven in de grond. In sommige gevallen worden ook diepe putten gemaakt, tot wel 22 meter diep, waarbij de diameter groter is, bijvoorbeeld 90 cm. Deze putten worden dan vaak genoemd als diepfunderingsputten of valse putten.

Materialen voor droogzuiging

Bij droogzuiging worden putten gegraven waarin zware pompen worden geplaatst. Deze pompen zijn afhankelijk van de hoeveelheid water die moet worden weggepompt. Het waterpeil wordt tijdens de droogzuiging continu gecontroleerd om te zorgen dat het onder het benodigde niveau blijft. Het grondwaterpeil moet tot onder het bouwpunt worden verlaagd, zodat de bouwwerken veilig kunnen worden uitgevoerd.

In sommige gevallen wordt drainage als aanvullende maatregel toegepast om het grondwater permanent weg te leiden. Dit kan zowel preventief als therapeutisch zijn, afhankelijk van de situatie. Bij preventieve drainage wordt het grondwater rond de kelder weggepompt om te voorkomen dat het de kelder binnendringt. Bij therapeutische drainage wordt het grondwater weggeleid om een al bestaand probleem met overtollig water in de grond te verhelpen.

Kosten en tijdsinvestering

Zowel fundering op putten als droogzuiging vereisen een zorgvuldige inschatting van kosten en tijdsinvestering. Deze aspecten zijn belangrijk voor de budgettering van een bouw- of renovatieproject en moeten daarom van tevoren worden bekeken.

Kosten van fundering op putten

De kosten van fundering op putten zijn afhankelijk van verschillende factoren, zoals het aantal putten, de diepte, de diameter en de benodigde materialen. In het algemeen is fundering op putten relatief kostenefficiënt in vergelijking met andere funderingstechnieken, vooral wanneer er weinig ruimte is en heien niet mogelijk is. De kosten omputten te graven en pijlers aan te leggen zijn lager dan bijvoorbeeld bij fundering op palen of funderingsplaten.

Kosten van droogzuiging

De kosten van droogzuiging zijn afhankelijk van de duur van de droogzuiging, de hoeveelheid water die moet worden weggepompt en de complexiteit van het bouwterrein. Een gespecialiseerd bedrijf dat bronbemaling uitvoert, berekent vaak een tarief per dag of per maand, afhankelijk van de benodigde pompen en de mate van toezicht. De kosten kunnen dus variëren, afhankelijk van de omstandigheden.

Conclusie

Fundering op putten en droogzuiging zijn twee technieken die vaak worden gecombineerd bij bouw- en renovatieprojecten, vooral in regio’s met een hoge grondwaterstand of beperkte ruimte. Fundering op putten is geschikt wanneer de draagkrachtige laag zich op een middelmatige diepte bevindt en is een relatief kostenefficiënte en minder invasieve methode in vergelijking met andere funderingstechnieken. Droogzuiging is een tijdelijke oplossing om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen, waardoor bouwwerken onder het grondoppervlak veilig en efficiënt kunnen worden uitgevoerd.

De combinatie van deze twee technieken vereist een zorgvuldige inschatting van de bodemcondities, het grondwaterpeil en de benodigde materialen. Het is belangrijk om een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen dat ervaring heeft met bronbemaling en fundering op putten, zodat de bouwwerken veilig en efficiënt kunnen worden uitgevoerd. Door rekening te houden met de aandachtspunten en risico’s die bij deze technieken horen, kan men ervoor zorgen dat het bouwproject op een stabiele en duurzame manier verloopt.

Bronnen

1. Droogzuiging
2. Wat zijn droogzuiging en drainage?
3. Fundering op putten
4. Putfundering
5. Droogzuigen en bemaling via grondwaterput
6. Funderingsputten
7. Fundering