Fundering op staal bij uitbouw: toepassing, kenmerken en duurzame alternatieven

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Bij elke uitbouw of verbouw is de fundering een essentieel onderdeel van het bouwproject. Niet alleen voor de bouwveiligheid, maar ook om kosten te beheersen en het milieu zo veel mogelijk te ontzorgen. In Nederland zijn er verschillende funderingsmethoden beschikbaar, waarbij fundering op staal een veelvoorkomende keuze is. Deze methode is bijzonder geschikt voor gebieden waar een zandlaag dicht genoeg onder het grondoppervlak ligt. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing, kenmerken en alternatieven van fundering op staal bij een uitbouwproject.

Wat is fundering op staal?

Hoewel de term "fundering op staal" lijkt te suggereren dat het fundament uit staal bestaat, is dit niet het geval. De uitdrukking heeft een historische oorsprong in het Oudhollands, waarin "op het staal" verwijst naar "op de beschikbare ondergrond". Deze beschikbare ondergrond moet in dit geval een stabiele zandlaag zijn. Fundering op staal is dus technisch gezien een directe fundering waarbij de belastingen van de bovenbouw via een plat element worden overgedragen op een harde grondlaag, zonder diep te graven.

Deze methode is vooral geschikt in gebieden waar de zandlaag niet dieper dan drie meter ligt. Dit is het geval in de meeste delen van Nederland, met uitzondering van het Westen en Noorden van het land. In die regio's wordt vaak gekozen voor een paalfundering, omdat de ondergrond minder dragend is.

Toepassing van fundering op staal bij uitbouw

Bij een uitbouwproject is fundering op staal een populaire keuze, vooral wanneer de aanbouw relatief licht is en op een stabiele zandgrond kan worden geplaatst. Een typische toepassing is bijvoorbeeld een uitbouw van ongeveer 4 x 5 meter, waarbij HSB-wanden worden gebruikt. In dergelijke gevallen is een fundering op staal snel en kostenefficiënt, omdat er weinig grondverzet nodig is en het fundament direct op de zandlaag kan worden gestort.

De fundering op staal bestaat vaak uit een betonblok of een strookfundering die op een zandlaag is geplaatst. Deze fundering is relatief vlak en niet diep aangebracht. Een belangrijk voordeel is dat het minder invasief is dan een paalfundering, wat bij uitbouwprojecten waarbij het grondoppervlak zo min mogelijk moet worden verstoord, een groot voordeel is.

Voorwaarden voor fundering op staal

Om fundering op staal toe te passen bij een uitbouw, zijn er een aantal voorwaarden. Ten eerste moet de zandlaag dieper dan drie meter liggen. Dit is meestal het geval in het midden, zuiden en oosten van Nederland, waar de grond boven zeeniveau ligt. In het Westen en Noorden van het land, waar de grond onder zeeniveau ligt, is fundering op staal niet geschikt en moet men meestal uitgaan van een paalfundering.

Ten tweede is het belangrijk dat de ondergrond voldoende dragend is. Bij ongeschikte bodems, zoals veen of klei, is fundering op staal niet toepasbaar. In dergelijke gevallen is grondvervanging of -verbetering nodig, waarbij de slecht dragende grondlaag wordt vervangen door schoon zand. Dit maakt de bodem geschikt voor fundering op staal.

Soorten fundering op staal

Er zijn drie hoofdsoorten fundering op staal die vaak worden toegepast bij uitbouwprojecten: plaatfundering, strokenfundering en poerfundering. Elke soort heeft zijn eigen kenmerken en toepassingen.

Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een platte betonplaat die direct op de zandlaag wordt geplaatst. Deze methode is ideaal voor lichte constructies en is vooral geschikt voor uitbouwen met een gering gewicht. Een plaatfundering is relatief eenvoudig aan te brengen en is snel uit te voeren. Het nadeel is dat de fundering minder stevig is dan een stroken- of poerfundering, wat betekent dat het niet geschikt is voor zwaardere structuren.

Strokenfundering

Een strokenfundering bestaat uit smalle betonbanden die langs de voet van de muren worden geplaatst. Deze methode biedt meer stevigheid dan een plaatfundering en is daarom geschikt voor iets zwaardere constructies. De strokenfundering is vaak gewapend beton, wat de dragende capaciteit verhoogt. Het nadeel is dat deze methode iets duurder is dan een plaatfundering en dat het langer duurt om uit te voeren.

Poerfundering

Een poerfundering is een speciaal type fundering dat wordt gebruikt bij zware constructies of bij gebouwen met een hoge belasting. De poer bestaat uit een betonnen blok dat op de zandlaag wordt geplaatst en vervolgens onder de muren wordt gestort. Deze methode biedt een hoge mate van stabiliteit, maar is ook de duurste en het tijdrovendst.

Stappenplan voor fundering op staal bij uitbouw

Bij de uitvoering van een uitbouwproject waarbij fundering op staal wordt gebruikt, zijn er een aantal stappen die moeten worden gevolgd om ervoor te zorgen dat het fundament stevig en duurzaam is.

1. Bodemonderzoek uitvoeren

Voor het plaatsen van de fundering is het belangrijk om eerst een bodemonderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek geeft aan of de zandlaag diep genoeg is en of de ondergrond geschikt is voor fundering op staal. Indien nodig kan grondvervanging worden uitgevoerd om de bodem geschikter te maken.

2. Keuze maken voor funderingssoort

Op basis van het bodemonderzoek kan een keuze worden gemaakt voor de juiste funderingssoort: plaatfundering, strokenfundering of poerfundering. De keuze hangt af van het gewicht van de uitbouw en de belasting die op het fundament wordt uitgeoefend.

3. Voorbereiding van de bouwlocatie

Voor de fundering kan worden uitgevoerd, moet de bouwlocatie voorbereid worden. Dit omvat het verwijderen van grond tot op de zandlaag, het uitbrengen van een laagje zand en het controleren van de horizontale niveaus.

4. Fundering uitvoeren

De fundering wordt vervolgens uitgevoerd door het beton te storten op de zandlaag. Bij een plaatfundering wordt een laag beton gestort over het gehele oppervlak, terwijl bij een stroken- of poerfundering alleen de muren worden gestort.

5. Controle en afwerking

Na het storten van het beton moet de fundering worden gecontroleerd op horizontale niveaus en eventuele onregelmatigheden. Vervolgens kan het grondoppervlak worden afgevlakt en voorbereid voor de volgende bouwfase.

Duurzame alternatieven bij fundering op staal

Bij uitbouwprojecten is het steeds belangrijker om duurzame materialen en methoden te gebruiken. Fundering op staal is in zich al een relatief duurzame keuze, omdat er minder grondverzet nodig is en er minder materialen worden gebruikt dan bij een paalfundering. Daarnaast zijn er nog een paar alternatieven die kunnen bijdragen aan een duurzamere uitbouw.

1. Gebruik van lichte constructies

Een lichte constructie, zoals HSB-wanden of houtconstructies, zorgt ervoor dat het gewicht van de uitbouw minder is. Hierdoor is een lichtere fundering voldoende, wat minder materialen en energie vereist. Bovendien is het gebruik van duurzame materialen zoals hout of EPS-elementen een goede optie om het ecologisch voetspoor van de uitbouw te verkleinen.

2. Grondverbetering

In gevallen waarin de ondergrond niet voldoende dragend is, kan grondverbetering worden uitgevoerd. Hierbij wordt de slecht dragende grondlaag vervangen door schoon zand, waardoor een fundering op staal mogelijk wordt. Deze methode is duurzamer dan het gebruik van paalfunderingen, omdat er minder grondverzet nodig is en er geen extra materialen zoals palen worden gebruikt.

3. Energie-efficiënte fundering

Een fundering op staal kan ook worden afgestemd op energie-efficiëntie. Bijvoorbeeld door de fundering te isoleren om koudebruggen te voorkomen. Dit is vooral relevant bij uitbouwen waarbij de fundering in contact komt met het grondoppervlak. Door een isolerende laag toe te voegen kan het energieverbruik worden verlaagd en wordt het comfort van de woning verbeterd.

Problemen en risico’s bij fundering op staal

Hoewel fundering op staal een populaire keuze is bij uitbouwprojecten, zijn er ook een aantal potentiële problemen en risico’s waaraan moet worden gedacht.

1. Verzakkingen

Een van de belangrijkste risico’s bij fundering op staal is verzakking. Dit kan voorkomen als de ondergrond niet voldoende dragend is of als er vochttoetreding in de bodem ontstaat. Verzakkingen kunnen leiden tot scheuren in de muren en een ongelijke vloerhoogte tussen de hoofdconstructie en de uitbouw.

Om verzakkingen te voorkomen is het belangrijk dat de ondergrond goed is onderzocht en eventueel verbeterd. Ook is het verstandig om de fundering goed uit te voeren en regelmatig te controleren.

2. Onjuiste toepassing

Een ander risico is het gebruik van fundering op staal in ongeschikte omstandigheden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij uitbouwprojecten op veen- of kleigrond. In dergelijke gevallen is fundering op staal niet geschikt en moet men uitgaan van een andere funderingsmethode, zoals paalfundering of grondvervanging.

Het is daarom belangrijk dat een constructeur of bouwdeskundige wordt ingeschakeld om de juiste funderingsmethode te bepalen. Deze deskundige kan ook controleren of de uitgevoerde fundering voldoet aan de bouwregelgeving en de belastingverdeling.

Bouwregelgeving en fundering op staal

Bij het kiezen van een funderingsmethode is het belangrijk om rekening te houden met de bouwregelgeving. In Nederland zijn er regels en normen voor funderingen, die ervoor zorgen dat de constructie veilig en duurzaam is.

Bij fundering op staal zijn er enkele belangrijke regels. Ten eerste moet de fundering altijd op zandgrond worden geplaatst en mag de zandlaag niet dieper dan drie meter liggen. Ten tweede moet de fundering voldoen aan de bouwbelastingen die op het fundament worden uitgeoefend. Dit betreft zowel statische belastingen (het eigen gewicht van de constructie) als dynamische belastingen (bijvoorbeeld van wind en regen).

Daarnaast moeten de afmetingen van de fundering voldoen aan de wettelijke eisen. Deze eisen variëren afhankelijk van het type fundering en het gewicht van de uitbouw. Het is daarom verstandig om een constructeur in te schakelen om een funderingsberekening uit te voeren. Deze berekening bepaalt welke soort fundering nodig is, hoe groot het fundament moet zijn en welke wapening nodig is.

Kosten van fundering op staal bij uitbouw

De kosten van fundering op staal kunnen variëren afhankelijk van de omstandigheden en de keuze van funderingssoort. In het algemeen is fundering op staal echter kostenefficiënter dan paalfundering, omdat er minder grondverzet nodig is en er minder materialen worden gebruikt.

De prijs van een fundering op staal bij een uitbouw van ongeveer 4 x 5 meter kan variëren tussen €2.000 en €5.000. De prijs hangt af van factoren zoals de bodemstructuur, de benodigde grondvervanging, de funderingssoort en de arbeidskosten. Het is verstandig om meerdere vrijblijvende offertes aan te vragen bij erkende vakbedrijven om een goed overzicht te krijgen van de kosten.

Conclusie

Fundering op staal is een veelgebruikte methode bij uitbouwprojecten in Nederland. Het is een kostenefficiënte en relatief eenvoudige methode die geschikt is voor gebieden waar de zandlaag dicht genoeg onder het grondoppervlak ligt. Bij het kiezen van fundering op staal zijn er een aantal belangrijke voorwaarden en risico’s die moeten worden overwogen, zoals de dragendheid van de ondergrond en het risico op verzakkingen.

Er zijn verschillende soorten fundering op staal beschikbaar, waaronder plaatfundering, strokenfundering en poerfundering. De keuze van de juiste soort hangt af van het gewicht van de uitbouw en de belasting die op het fundament wordt uitgeoefend. Het is verstandig om een constructeur in te schakelen om een funderingsberekening uit te voeren en ervoor te zorgen dat de fundering voldoet aan de bouwregelgeving.

Bij uitbouwprojecten is het ook mogelijk om duurzame alternatieven te overwegen, zoals lichte constructies of grondverbetering. Deze methoden kunnen helpen om het ecologisch voetspoor van de uitbouw te verkleinen en een duurzamere woning te creëren.

Tot slot is het belangrijk om de kosten en risico’s van fundering op staal goed te overwegen. Hoewel fundering op staal in de meeste gevallen kostenefficiënt is, is het verstandig om meerdere vrijblijvende offertes aan te vragen en eventueel professionele advies in te winnen. Door de juiste keuze te maken voor de fundering kan het uitbouwproject veilig, duurzaam en efficiënt worden uitgevoerd.