Fundering op verstevigt staal: Toepassing, risico’s en herstelopties

De fundering van een woning of bouwwerk is een van de meest essentiële onderdelen bij het bouwproces. Het zorgt voor stabiliteit, veiligheid en lange levensduur van het gebouw. In Nederland zijn er verschillende funderingstechnieken in gebruik, afhankelijk van de ondergrond, het gewicht van het gebouw en andere bouwfysische omstandigheden. Een fundering op verstevigt staal – ook wel gewoon fundering op staal genoemd – is een veelvoorkomende methode, vooral in regio's met een relatief stevige ondergrond. In dit artikel worden de kenmerken, toepassingsmogelijkheden, risico’s en herstelopties van een fundering op staal besproken, met een focus op de rol van versteviging bij problemen in de ondergrond.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal, ook wel een rechtstreekse fundering genoemd, is een constructie waarbij de muren van een woning of bouwwerk direct op een draagkrachtige ondergrond rusten, zonder gebruik van heipalen. De benaming "staal" is historisch en heeft niets te maken met het gebruik van het metaal staal in de fundering. Het verwijst naar de stevigheid en kracht van de fundering op een stabiele ondergrond, meestal een zandlaag of een stevige kleilaag. Deze ondergrond moet in staat zijn om het gewicht van het gebouw te dragen, waarbij de fundering uit een metselmuur of betonplaat bestaat die op de draagkrachtige bodem is geplaatst.

De toepassing van een fundering op staal is meestal geschikt in regio's waar de dragende zandlaag zich dichtbij het grondoppervlak bevindt. In dergelijke situaties is deze funderingsoptie kostenefficiënter en sneller uit te voeren dan paalfunderingen, die extra materialen en technieken vereisen.

Toepassing en geschiktheid van een fundering op staal

De geschiktheid van een fundering op staal is sterk afhankelijk van de ondergrond. De ondergrond moet een voldoende hoge draagkracht hebben om het gewicht van het gebouw te dragen. In Nederland is een zandlaag vaak geschikt voor dit type fundering, mits de laag zich niet te diep onder het maaiveld bevindt. De fundering wordt doorgaans geplaatst op 1 à 2 meter diepte, afhankelijk van de omstandigheden en de belasting die het gebouw uitoefent.

De fundering op staal is populair in dorpen en stedelijke wijkgelegenheden, waar men vaak kan profiteren van een relatief stevige ondergrond. Het is ook een veelgebruikte methode bij kleinere projecten, zoals woningbouw in regio’s met gunstige bodemomstandigheden.

Een essentieel onderdeel van de toepassing van een fundering op staal is een goed uitgevoerd sonderingsonderzoek. Hiermee wordt bepaald of de dragende laag geschikt is voor een fundering en op welke diepte deze ligt. Het sonderingsonderzoek helpt om eventuele kosten te besparen door onnodige grondverbetering of het kiezen van een duurdere funderingsmethode te voorkomen.

Risico’s en problemen bij funderingen op staal

Hoewel een fundering op staal economisch aantrekkelijk is, is deze methode niet zonder risico’s. De belangrijkste problemen die kunnen ontstaan, zijn:

• Bodeminklinking: Als de ondergrond instabiel raakt of verandert ten gevolge van droogte, grondwaterveranderingen of ondergrondscheidingen, kan de fundering inklinken. Dit kan leiden tot schade aan de gevel, vloeren of muren.
• Overbelasting: Als het gebouw zwaarder is dan verwacht of als de fundering niet voldoende ruimte heeft om het gewicht te dragen, kan dit leiden tot scheurvorming of instabiliteit.
• Wateroverlast: Bij ongelijke zettingen of verkeerde grondwaterstanden kan water infiltreren, wat schade kan veroorzaken aan de fundering en het bouwwerk.

In het geval van schade of problemen is het belangrijk om dit vroegtijdig te herkennen en professioneel advies in te winnen. Regelmatig controleren op tekenen van inklinking, scheuren of vochtige plekken is essentieel voor woningen op stalen fundering.

Verstevigen van een fundering op staal

Als een fundering op staal niet meer voldoet aan de vereisten vanwege bodemveranderingen of schade, kan de fundering verstevigd worden om verdere problemen te voorkomen. De versteviging wordt vaak toegepast in situaties waar de draagkracht van de fundering is verminderd door inklinking, overbelasting of veranderingen in de ondergrond.

Er zijn verschillende manieren om een fundering op staal te verstevigen, afhankelijk van de oorzaak van het probleem:

• Grondverbetering: In sommige gevallen is de dragende zandlaag iets te diep of niet sterk genoeg. Hierbij wordt de bovenste laag grond verwijderd en vervangen door gestabiliseerd zand. De kosten liggen gemiddeld op €65,- per kubieke meter.
• Pijlerfundering of poerenfundering: Bij extra stabiliteitseisen kan een poerenfundering worden aangebracht. Deze methode bestaat uit meerdere gewapend betonnen blokken (poeren) onder de muren van het gebouw, met gewapend betonbalken die de belasting gelijkmatig doorgeven.
• Paalfundering: Als de dragende laag te diep ligt of de ondergrond niet geschikt is, kan een paalfundering worden toegepast. De paalfundering overbrengt het gewicht via palen naar een diepere draagkrachtige ondergrond.

De keuze van de herstelmaatregel hangt af van de oorzaak van het probleem, de omstandigheden van de ondergrond en de technische vereisten van het gebouw. Het is belangrijk dat deze maatregelen worden uitgevoerd door een ervaren bouwtechnisch bedrijf of adviseur.

Voordelen en nadelen van een fundering op staal

Voordelen

• Kostenefficiëntie: In vergelijking met paalfunderingen is een fundering op staal over het algemeen goedkoper, vooral in regio's waar de dragende zandlaag dichtbij ligt.
• Snel uit te voeren: Omdat geen palen hoeven te worden geslagen, kan de fundering sneller worden gerealiseerd.
• Duurzaam: De methode gebruikt minder materialen en energie, wat positief is voor het milieu.
• Geschikt voor kleinere projecten: Voor woningbouw en kleinere bouwprojecten is deze methode vaak de meest economische keuze.

Nadelen

• Afhankelijk van de ondergrond: De fundering is alleen geschikt in regio’s waar de ondergrond voldoende draagkracht heeft. In zandarme of onstabiele gebieden kan het type niet worden toegepast.
• Risico op inklinking: Bij veranderingen in de ondergrond, zoals droogte of grondwaterveranderingen, kan de fundering inklinken, wat schade kan veroorzaken aan het gebouw.
• Beperkte toepassing in stedelijke gebieden: In stedelijke gebieden met complexere ondergronden kan een paalfundering de betere keuze zijn.
• Verminderde flexibiliteit bij herstel: Bij problemen met de fundering is het vaak nodig om extra maatregelen te nemen, zoals grondverbetering of het aanbrengen van een poerenfundering.

Fundering op staal versus paalfundering

Hoewel beide funderingstechnieken hun eigen voor- en nadelen hebben, zijn er enkele belangrijke verschillen:

De keuze tussen fundering op staal en paalfundering hangt vooral af van de ondergrond, het gewicht van het gebouw en de bouwomstandigheden. In regio’s met een gunstige ondergrond is een fundering op staal vaak de betere keuze. Voor zware of grote projecten is een paalfundering vaak de betere keuze.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte en kostenefficiënte methode in regio’s met een stevige ondergrond. Het biedt een snelle en duurzame oplossing, vooral voor kleinere bouwprojecten. Echter, deze methode is afhankelijk van de stabiliteit van de ondergrond en kan kwetsbaar zijn bij veranderingen in de bodem, zoals inklinking, droogte of grondwaterveranderingen.

Bij het ontdekken van problemen met een fundering op staal is het belangrijk om dit vroegtijdig te herkennen en professioneel advies in te winnen. Een goed uitgevoerd sonderingsonderzoek en eventuele herstelmaatregelen, zoals grondverbetering of het aanbrengen van een poerenfundering, kunnen schade voorkomen of herstellen.

Voor woningeigenaren en bouwprofessionals is het belangrijk om bewust te zijn van de kenmerken, risico’s en herstelopties van een fundering op staal. In combinatie met een gedetailleerd bodemonderzoek en professioneel advies kan een fundering op staal een betrouwbare en economische basis vormen voor elk bouwwerk.

Bronnen

1. Funderix.nl
2. Demargaretha.nl
3. Demargaretha.nl