Fundering op staal in Dordrecht: kenmerken, geschiedenis en aanpak

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Fundering op staal is een specifieke vorm van fundering die in het verleden vaak werd toegepast in de regio Dordrecht. Deze constructiemethode is vooral gebruikelijk geweest in de periode voor 1970 en heeft in het verloop der jaren geleid tot bepaalde funderingsproblematiek, vooral in gebieden waar de ondergrond minder geschikt was voor zware belasting. In dit artikel bespreken we de geschiedenis, de technische kenmerken, de voordelen en nadelen, en de huidige aanpak rondom fundering op staal in Dordrecht. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de maatregelen die in de afgelopen jaren zijn genomen om eventuele problemen met deze fundering te herstellen.

Wat is fundering op staal?

Fundering op staal is een constructieve methode waarbij het gewicht van het gebouw wordt overgedragen op een diepere, draagkrachtigere laag van de ondergrond via een combinatie van stalen onderdelen en een relatief ondiepe fundering. Deze methode is vooral gebruikt in gebieden waar de bovenste laag van de ondergrond niet voldoende draagkracht had om het gewicht van een gewoon gebouw te dragen.

In de context van Dordrecht is het gebruik van fundering op staal vooral geassocieerd met de bouwperiode vóór 1970. Deze methode werd vaak gekozen wanneer de bodem niet geschikt was voor een diepe fundering, zoals een paalfundering, maar ook niet stabiel genoeg was voor een gewone ondiepe fundering. In plaats daarvan werd gebruikgemaakt van stalen elementen om het gebouw te ondersteunen, zodat het gewicht indirect op een meer draagkrachtige ondergrond kon worden overgedragen.

Het belangrijkste verschil tussen fundering op staal en andere funderingsmethoden is de structuur. Fundering op staal bevat stalen staven of platen die als tussenliggende ondersteuning dienen. Deze constructie is meestal minder duur in de bouwperiode, maar kan in de loop van de tijd problemen veroorzaken wanneer deze constructie niet voldoende is ontworpen of uitgevoerd.

Fundering op staal in Dordrecht: geschiedenis en problematiek

In Dordrecht is fundering op staal een relatief bekende constructie vorm geweest, vooral in bepaalde stadsdelen. In de jaren 90 bleek dat er in sommige wijken problemen ontstonden met funderingen die op staal waren gebouwd. Deze problemen zijn in het bijzonder opgetreden in de wijken Oud-Krispijn, Nieuw-Krispijn, Reeland en de 19e-eeuwse Schil. Deze gebieden zijn sindsdien benoemd als aandachtsgebieden voor funderingsproblematiek.

De oorzaak van deze problemen is vaak te vinden in de combinatie van de ondergrond en de constructie. In sommige gevallen bleek dat de stalen onderdelen van de fundering niet voldoende draagkracht hadden of dat de ondergrond na verloop van tijd was veranderd. Dit heeft geleid tot schade aan huizen, zoals scheuren in muren of daken, en in sommige gevallen zelfs tot instabiliteit van de gehele constructie.

In de periode tussen 2000 en 2015 zijn er maatregelen genomen om deze problemen aan te kaarten. De gemeente Dordrecht heeft samen met woningeigenaren subsidies en andere ondersteunende maatregelen ingezet om funderingsherstel te faciliteren. In die periode zijn zo’n 800 problematische funderingen behandelbaar gemaakt. Deze aanpak maakte Dordrecht een pionier in Nederland op het gebied van funderingsherstel.

In 2021 werd een subsidieregeling opgesteld die specifiek gericht was op funderingsonderzoek. Deze regeling was geldend van 20 mei 2021 tot 30 december 2021 en was bedoeld om bewoners in staat te stellen om onderzoek te laten doen naar de fundering van hun woning. Helaas is deze regeling sinds 31 december 2021 vervallen.

Voordelen en nadelen van fundering op staal

Fundering op staal is een relatief oude techniek die in bepaalde situaties voordelen kan bieden. Deze constructie is minder duur dan bijvoorbeeld paalfundering of caissonfundering, vooral in gebieden waar het grondwater peil hoog is of waar de ondergrond niet geschikt is voor diepe funderingen. Daarnaast is het een methode die snel uit te voeren is, wat in het verleden een aantrekkelijk alternatief was voor woningbouwers die snel een woning wilden bouwen.

Toch zijn er ook nadelen aan fundering op staal. Een belangrijk nadeel is de beperkte levensduur van deze constructie. Stalen onderdelen kunnen corroderen of verroesten, vooral wanneer de ondergrond zout bevat of het grondwater niveau hoog is. Bovendien is fundering op staal gevoeliger voor veranderingen in de ondergrond, zoals aardverschuivingen of grondzettingen.

Een ander nadeel is dat fundering op staal minder stabiel is in vergelijking met andere funderingsmethoden. Dit betekent dat er in de loop van de jaren meer kans is op schade aan het gebouw, zoals scheuren in de muur of instabiliteit van de fundamenten.

Huidige aanpak en herstel van funderingsproblematiek

De gemeente Dordrecht heeft in de afgelopen jaren actief gezorgd voor herstel van funderingsproblematiek, met name in de aandachtsgebieden die reeds genoemd zijn. Deze aanpak is vaak ondersteund door subsidies of leningen die woningeigenaren kunnen gebruiken om hun fundering te herstellen.

In 2021 was er een subsidieregeling beschikbaar voor funderingsonderzoek, waarbij woningeigenaren een bepaalde fractie van de kosten konden terugverdienen. Deze regeling was bedoeld om bewoners in staat te stellen om onderzoek te laten doen naar eventuele schade of problemen met hun fundering. Helaas is deze subsidieregeling sinds 31 december 2021 niet meer van toepassing.

Momenteel is er geen actieve subsidieregeling meer, maar de gemeente heeft wel het Funderingsloket Dordrecht opgericht. Dit is een informatieloket waar bewoners vragen kunnen stellen over funderingsproblematiek en waar ondersteuning wordt geboden bij de opstelling van herstelplannen. Het Funderingsloket is vooral gericht op woningeigenaren die problemen hebben met hun fundering, zoals scheuren in de muren of problemen met de stabiliteit van het gebouw.

Daarnaast is er ook een digitale kaart beschikbaar die de herstelde panden in Dordrecht aangeeft. Deze kaart toont per straat of bouwblok of er al maatregelen zijn genomen om eventuele funderingsproblematiek aan te kaarten. Voor bewoners die niet in staat zijn om deze kaart te raadplegen, is er ook de mogelijkheid om contact op te nemen met het Funderingsloket voor meer informatie.

Funderingsherstel en keuze van funderingsexpert

Wanneer woningeigenaren merken dat er problemen zijn met hun fundering, is het belangrijk om professionele ondersteuning in te schakelen. In Dordrecht zijn er meerdere aannemers en funderingsexperts die gespecialiseerd zijn in funderingsherstel en de bouw van nieuwe funderingen.

Bedrijven zoals Fundumij, Casius, en andere aannemers die via platforms als Fundering.nu worden aangestuurd, zijn gespecialiseerd in het uitvoeren van funderingswerk. Deze bedrijven zijn ervaren in het herstellen van problemen met fundering op staal, en kunnen ook zorgen voor het leggen van nieuwe funderingen bij aanbouw of uitbreiding van woningen.

Het is belangrijk om bij de keuze van een funderingsexpert rekening te houden met de ervaring en kwalificaties van het bedrijf. Het is ook verstandig om meerdere offertes aan te vragen en deze met elkaar te vergelijken. Op deze manier kan een woningeigenaar ervoor zorgen dat het herstel van de fundering goed wordt uitgevoerd en dat de kosten in lijn zijn met het budget.

Kosten van funderingsherstel en aanleg

De kosten van funderingsherstel kunnen variëren afhankelijk van de mate van schade en de manier waarop de fundering is aangetast. In het algemeen is het herstel van een fundering op staal duurder dan het herstel van andere funderingsvormen. Dit komt doordat het herstel vaak complex is en eventueel extra constructieve elementen nodig zijn om het gebouw te stabiliseren.

Casius heeft bijvoorbeeld een overzicht van de gemiddelde kosten opgesteld voor het leggen van een nieuwe fundering. De prijzen variëren afhankelijk van de grootte van de oppervlakte en het type fundering. Voor fundering op staal zijn de kosten vaak hoger dan voor bijvoorbeeld een betonfundering of een paalfundering.

Het is verstandig om vooraf een idee te hebben van de kosten, vooral wanneer subsidies of leningen beschikbaar zijn. Helaas is de subsidieregeling van 2021 vervallen, maar het is mogelijk dat er in de toekomst nieuwe maatregelen worden genomen om woningeigenaren te ondersteunen bij funderingsherstel.

Fundering op staal in de toekomst

In de huidige bouwpraktijk wordt fundering op staal steeds minder vaak gebruikt. Sinds de jaren 70 is er een wisseling naar betonfunderingen of paalfunderingen, die duurzamer zijn en minder gevoelig voor veranderingen in de ondergrond. Toch zijn er nog steeds woningen in Dordrecht die op staal zijn gefundeerd, en deze huizen kunnen in de toekomst nog steeds problemen geven.

Het is daarom belangrijk dat woningeigenaren zich bewust zijn van de structuur van hun fundering en dat ze op zoek gaan naar eventuele tekentjes van schade of problemen. In het geval van funderingsproblematiek is het aan te raden om contact op te nemen met het Funderingsloket Dordrecht of een professionele funderingsexpert.

Daarnaast is het verstandig om regelmatig onderzoek te laten uitvoeren naar de toestand van de fundering, vooral in gebieden die historisch gezien bekend staan om funderingsproblematiek. Dit kan ervoor zorgen dat eventuele schade op tijd wordt ontdekt en hersteld, voordat het leidt tot grotere problemen.

Conclusie

Fundering op staal is een oude constructie methode die in de jaren vóór 1970 vaak werd gebruikt in Dordrecht. Hoewel deze methode in de bouwperiode relatief goedkoper en sneller uit te voeren was dan andere funderingsvormen, heeft het in de loop der jaren problemen veroorzaakt, met name in stadsdelen met een zwakke ondergrond. In de afgelopen jaren is er een uitgebreide aanpak ontwikkeld om deze problemen aan te kaarten, waaronder subsidies, herstelprojecten en informatieloketten.

Voor woningeigenaren die vermoeden dat er problemen zijn met hun fundering is het belangrijk om professionele ondersteuning in te schakelen. Er zijn meerdere aannemers en funderingsexperts in Dordrecht die gespecialiseerd zijn in funderingsherstel en kunnen ondersteuning bieden bij de opstelling van herstelplannen. Ook is het Funderingsloket Dordrecht een waardevolle bron van informatie en hulp voor bewoners met funderingsproblematiek.

Aangezien fundering op staal minder vaak in de huidige bouwpraktijk wordt gebruikt, is het verstandig om woningeigenaren bewust te maken van de eventuele risico's en te zorgen voor regelmatige inspecties en onderhoud van hun fundering. Dit kan ervoor zorgen dat eventuele schade op tijd wordt ontdekt en hersteld, voordat het leidt tot grotere problemen.

Bronnen

staal